|
İslâmîyet’in din olarak kabul edilmesiyle başlamıştır. İslâmîyet’in din olarak kabul edilmesiyle başlamıştırTezkireler ilk kez İran edebiyatında ortaya çıktı
|
səhifə | 6/9 | tarix | 20.08.2018 | ölçüsü | 0,56 Mb. | | #63722 |
| Tezkireler ilk kez İran edebiyatında ortaya çıktı. İlk tezkiretü'ş-şuara’sını Ali Şir Nevai yazdı: Mecalisü'n-Nefais Tarih: Tarihi olay ve kişilerin anlatıldığı eserlerdir. Örnek: Peçevi Tarihi, Naima Tarihi, Tarih-i Cevdet... Sefaretname: Siyasî bir görevle yurtdışına gönderilen kişilerin gittikleri yerleri anlattığı eserlerdir. Seyahatname: Yazarların gezip gördükleri yerleri anlattıkları eserledir. Seyahatnameler tarihi bir belge niteliği de taşırlar. İki eser: Piri Reis-Kitab-ı Bahriye; Evliya Çelebi-Seyahatname
Siyasetname: Siyasetname: Yöneticilik sanatına ilişkin bilgiler veren edebi eserlerdir. En önemli ve ilki ise Yusuf Has Hacib’in Kudatgu Bilig adlı kitabıdır. Siyasetnamelerin en ünlüsü Selçuklu veziri Nizamülmülk’ün Siyasetname’sidir. Münazara: Karşıt iki öğenin ya da karşıt iki görüşün karşılaştırıldığı yapıtlardır. Şiir ya da düzyazı olarak yazılabilir. Münşeat: Mektuplardan ya da çeşitli konulardaki düzyazılardan oluşur. b. Her türden kişinin mektuplarından oluşan münşeat C. Şairlerin mektuplarından oluşan münşeatlar.
Surname: Surname: Düğün törenlerinin anlatıldığı eserlerdir. Gazavatname: Kahramanların savaşlarının anlatıldığı eserlerdir. Evliya Tezkiresi: Din büyüklerinin gerçek ya da efsaneleşmiş hayatları ve kerametlerinin anlatıldığı eserlerdir. Vaazlar ve ahlaki öğütler de yer alır. Sinan Paşa (Tezkiretü’l-Evliya), Ahmed Hilmi (Ziyaret-i Evliya) Kısas-ı Enbiya: Peygamber kıssalarının anlatıldığı eserlerdir. Siyer: Hz. Muhammed’in ve dört halifenin hayatının anlatıldığı eserlerdir. Hilye: Peygamberimizin iç ve dış özelliklerinin anlatıldığı eserlerdir.
13. yy. 13. yy. Nesre pek itibar edilmemiştir. 14. yy: Bu dönemde daha çok didaktik (öğretici) dini ve ahlakî düz yazılar verilmiştir. Kul mesut: Kelile ve Dimne Battalname ve Danişmentname: Eflakî, Menakıbü’l- Arifin 15. yy: Sinan Paşa: Tazarrunâme: (Süslü nesrin en başarılısı), Maarifnâme, Tezkiretü’l-Evliya Mercimek Ahmet: Kabusname (Farsçadan, sade bir dille çevrilmiştir.) Yazıcıoğlu Ahmet Bican: Envarü’l-Aşıkîn 16. yy. Kınalızâde Ali Çelebi: Ahlak-ı Ala’î İbn-i Kemal: Camiü’n Nesih Hoca Sadettin Efendi: Tacü’t Tevarih Gelibolulu Ali: Künhü’l Ahbar Bâbür Şah: Babürnâme (Seyahat ve hatırat kitabıdır. İlk anı kitabımız)
17. yy. 17. yy. Sade, orta ve süslü olmak üzere üç kolda gelişmiştir. Evliya Çelebi: Seyahatname (Bu türün en önemli örneği) Katip Çelebî: Sanat, tarih, coğrafya, tıp, din... alanlarında eser veren bilim adamıdır. Fezleke (tarih), Cihannüma (coğrafya), Keşfü'z-Zünûn (14 bin kitabın adının geçtiği bibliyografya), Mizânü'l-Hak (dinî tartışmalar), Tuhfetü'l-Kibâr fi Esfâri'l-Bihâr (Osmanlı Denizciliği)... Veysî: Habname ve şehadetname (süslü nesir) Nergisî: Mensur hamsesi var. Nihalistan (süslü nesir) Mustafa Naima: Tarih-i Nâimâ İbrahim Peçevî: Tarih-i Peçevî: 18. yy. Mensur eser türünde ve sayısında bir zenginlik görülür. Şiirdeki sadeleşme nesirde de görülmüştür. Naima, Tarih-i Naima İbrahim Hakkı: Marifetname Aziz Efendi: Muhayyelat (Muhayyelat-ı Aziz Efendi 19. yy Mütercim Âsım Efendi : Asım Tarihi Ahmet Cevdet Paşa: Tarih-i Cevdet
TASAVVUF AKIMI TASAVVUF AKIMI İlk temsilcisi Ahmet Yesevi’dir. (12yy) Anadolu’daki (13 yy) ilk temsilcileri şunlardır: Tekke şiirinde Yunus Emre, Hacı Bekaş-ı Veli; Divan şirinde Mevlana, Sultan Veled... Bu akım İslam dininin temeli olan “tevhid”Alah’ın birliği inancına dayanır. Allah’a bilgi, akıl ve korku gibi yollarla değil; ancak aşkla ulaşılacağına inanılmıştır. Bundan dolayı da “aşk” bu akımın temel konusu olmuştur. Evrende tek varlığın bulunduğu bu varlığın da Allah olduğu, öteki varlıkların ise onun yansıması olduğu görüşü hakimdir.
Dostları ilə paylaş:
|
|
|