Işmaqdansa

S
ənəddən çıxarış: 
S
ənədin dövriyyədə olmasına görə: 
-A
çıq 
-M
əxfi 
-Tam m
əxfi – say tərkibi məhduddur. 
-Xidm
əti sənədlər. 
M
əxfilik bir çox hallarda iĢgüzar fəaliyyətin uğurunun əsas 
Ģərtlərindən biridir (xüsusən münaqiĢəli vəziyyətlərdə danı-
Ģıqların aparıldığı hallarda).Texnologiyaların sürətlə dəyiĢdiyi və 
inki
Ģaf etdiyi bir dövrdə sənədlərin məxfiliyinə cavabdeh olan 
Ģəxslər, struktur və qurumlarda öz standartlarına yenidən bax-
mal
ı, iĢi yeni müstəvidə, ən müasir texnologiyalar və kəĢflərin 
t
ətbiqi ilə, daha ehtiyatlı, tədbirli Ģəkildə qurmağa çalıĢmalıdırlar.

---

83 
M
əlumat-informasıya və
t
əşkilati-sərəncam sənədləri 
M
üasir iĢgüzar dünyanı böyük informasiya axını olmadan 
t
əsəvvür etmək mümkün deyildir. Bu məlumatların çatdırılması 
s
ənədlər üzərində aparılır ki, bu da müxtəlif növlü sənədlərin 
haz
ırlanmasına gətirir. Sənəd idarəetmənin guzgüsünü təĢkil 
edir. Yaz
ılı sənədləĢmələr insan fəaliyyətinin gediĢini, dövlət-
çiliyin, sivilizasiyanın, mədəniyyətin inkiĢafını bütövlüklə göstərir 
v
ə çatdırır. Məlumat-informasıya sənəd-ləri rəsmi sənədlərdir və 
x
üsusi mütəxəssislər tərəfindən hazırlanır, hüquqi məzmuna 
malik olur, r
əsmi Ģəxsin imzası ilə təsdiq olunur və möhürlənir. 
R
əsmi sənədlərin həcmi müxtəlif olur: onlar bir neçə sətirdən 
tutmu
Ģ onlarla səhifəyə qədər ola bilər. Bu sənədlər, adətən, 
b
ölmələrə, maddələrə və bəndlərə ayrılır ki, bu da rəsmi sənədin 
m
əzmununun çatdırılmasında əsas rola malikdir. Rəsmi üslub 
üçün dil yığcamlığı əsas Ģərtdir.
ĠĢgüzar sənədlər, rəsmi sənədlərdən fərqli olaraq, xüsu-si 
d
övlət əhəmiyyəti daĢımır, konkret bir məsələ ilə əlaqədar tərtib 
olunur. 
ĠĢgüzar sənədlərə ərizə, protokol, akt, tərcümeyi-hal, 
aray
ıĢ, bildiriĢ və s. daxildir. ĠĢgüzar sənədlər, rəsmi sənədlərə 
nisb
ətən kiçik olur, onların bir qismi Ģəxsin özü tərəfindən hazır-
lana bil
ər. Rəsmi sənədlərdən fərqli olaraq, bu yazılarda bəzi 
imla x
ətalarına yol verilmək ehtimalı var. Məhz buna görə də 
b
əzən bu sənədlərin hazır formaları olur, onları göstərilən qayda 
il
ə doldurmaq lazım gəlir. Sənədlərdə artıq sözlərin, imla səhv-
l
ərinin, cümlə qüsurlarının olmaması üçün iĢgüzar sənədlərin 
haz
ır formalarından istifadə olunmalıdır.
Əmr-
S
ərəncamverici sənədlərə əmrlər, sərəncamlar, gös-
t
əriĢlər daxildir.
“Əmr” ərəb sözü olub, bir iĢin görülməsi üçün 
veril
ən hökm və göstəriĢi özündə ehtiva edən sənəddir.
Bu
s
ənəd hər bir müəssisə, idarə və təĢkilatın fəaliyyətində, xüsu-
sil
ə idarədaxili münasibətlərin nizamlanması fə fəaliyyətin daha
effektli olmas
ında əsas rol oynayir.Əmrlər yalnız rəhbərlik tərə-
find
ən verilən,yəni vertical (yuxarıdan -aĢağı) hərəkət mexa-

---

84 
nizmin
ə malik olan sənəd kimi əslində sərhədsizdir. Əmr 
m
üəssisənin fəaliyyəti zamanı yaranan çoxsaylı problemlərlə 
ba
ğlı idarəetmə qərarlarını təsdiqləyən və müəyyən edən nor-
mativ s
ənəddir.Məhz bu səbəbdən də əmrlərin çeĢidlənməsi 
m
üəyyən çətinliklər yaradır.Müəssisə rəhbərinin əmrləri əsasən 
iki hiss
əyə bölmək olar: