Исследование в XXI веке январрь, 02 г 497 pisa tadqiqotlarida matematik savodxonlikning oʻrni

часть
1
 
«
Новости
образования
: 
исследование
в 
XXI 
веке
»
январрь
, 202
3
г 
498 
Matematik savodxonlik talqini va uni tashkil qiluvchi aqliy faoliyat turlari.
PISA tadqiqotlarida oʻquvchilarning matematik tayyorgarligini baholashda quyidagi 
uch jihatga alohida e’tibor qaratiladi:
– topshiriqlar o‘quvchilarning kundalik hayotdagi qiziqishlari va ehtiyojlariga mosligi;
– muammo mazmuni (kontekst)ning hayotiyligi; 
– matematikani qo‘llash bosqichlarining faqat ayrimlarini emas, balki barchasining 
to‘liq qamrab olinganligi, ya’ni bu jaraynning bir qisminigina bajarish (masalan, tenglamani 
yechish, algebraik ifodani soddalashtirish) emas, balki masalani tushunish bosqichidan 
boshlab, uni matematik tilda ifodalash, yechish va yechimni talqin qilishgacha bo‘lgan 
barcha bosqichlarida hammasi qamrab olingan.
PISA topshiriqlarini yechish uchun matematikada chuqur bilim va ko’nikmalarni talab 
qilinmaydi. Lekin, o’zlashtirilgan muayyan bilim va ko’nikmalarni hayotiy vaziyatlarga 
qo’llashga juda katta e’tibor beriladi. Ularni fakultativ kurs (to’garak) mashg’ulotlarida 
ham muhokama qilish tavsiya etiladi. Shuningdek, matematika fanidan loyiha ishlariga 
ham alohida e’tibor qaratish lozim. Bu loyiha ishlariga mavzu sifatida PISA topshiriqlari yoki 
ularga o’xshash kichik ilmiy ishlanishlarni talab qiladigan topshiriqlarni berish tavsiya 
etiladi.
Muxtasar qilib aytganda, Matematika darslarida 
PISA tadqiqotlarining ochiq 
topshiriqlarini atroflicha o‘rganish, shu topshiriqlarga oʻxshash yoki ularni yechishga 
yordam beradigan topshiriqlarni ishlab chiqishga qiziqqan mutaxassislar uchun mazkur 
qo‘llanma munosib manba bo‘lib xizmat qiladi. Lekin shuni ta’kidlash lozimki, PISA 
topshiriqlari yetuk tajribaga ega bo‘lgan xalqaro ekspertlar tomonidan ishlab chiqilgan 
bo‘lib, bunga oʻxshash topshiriqlarni ishlab chiqish uchun tizimli va maxsus bilim talab 
etiladi. PISA topshiriqlariga qoʻyiladigan talablarga riya qilmasdan tuzilgan topshiriqlar 
oʻquvchilarga yordam berish o‘rniga, ularni chalg’itib qoʻyishi ham mumkin. Shuning uchun 
PISA sinovlariga oʻquvchilarni tayyorlash jarayonida asosiy e’tiborni alohida olingan PISA 
topshiriqlarini yechishga emas, balki ularni va ularga oʻxshagan topshiriqlarni yechish 

---

Международный
научный
журнал
№
6
(100),