İstehsalın iqtisadiyyatı və menecment fənni
Yüklə 27,88 Kb. Pdf görüntüsü
|
1 2
mühazirə 1. elmin məqsəd və vəzifələri| İstehsalın iqtisadiyyatı və menecment fənni F ənnin məqsəd və vəzifələri 1. F ənnin adının təhlili 2. N əyə görə bu fənni keçirik 3. İqtisadiyyatın prinsipləri – ümumi anlayış 4. Tapşırıq:- tələbələr öz həyatlarında bu prinsiplərdən hansıları görə bilirlər? F ənnin adının təhlili F ənnin adı üç əsas terminləri birləşdirir: istehsal, iqtisadiyyat, menecment İstehsal nədir? İstehsaal prosesdir. Maddi nemətlərin və xidmətlərin hazırlanması peosesidir. Maddi nem ətlər – insanların tələbatını ödəyən məhsullardır. O məhsullar ki, insanlar t əbiət obvyektlərinə təsir edərək, onları öz tələbatlarına uyğun formaya salırlar. M əs: insan oturmaq üçün stul düzəldərkən, əşyalarını yığmaq üçün şkaf düzəldərkən ağacdan istisfadə edir. Burada stul və şkaf insanın tələbatı, ağac isə təbiət obyektidir. Eyni zamanda geyim ə, yaşayamağa, yeməyə olan tələbatın ödənilməsini misal göstərmək olar. Xidmətlər də eyni zamanda cəmiyyətin tələbatının ödənilməsi üçün olan prosesdir. Xidm ətlər göstərən müəssisələrlə təhsil müəssislərini göstərmək olar. Belə ki, insanların orta v ə ali təhsilə olan tələbatlarının ödənilməsi üçün göstərilən xidmətlərdir. İqtisadiyyat təbii ehtiyatların cəmiyyət arasında düzgün bölüşdürülməsi, onların qiym ətləndirilməsi və qiymətləndirmənin daxili mahiyyətini tənzimləyən istiqamtədir. Belə ki, istehsal prosesind ə istifadə təbiət obyektlərindən istifadə olunam aqla müəyyən m əhsullar hazırlanır. Təbiət obyektlərindən istifadə etdikdə isə onlar tükənmək, sıradan çıxmaq, məhv olmaq təhlükəsi qarşısında qalırlar. Yəni məhdudlaşırlar. İqtisadçılar bu m əhdud məhsullardan düzgün istifadəni tənzimləyirlər. Menecment is ə bu işlərin düzgün təşkil olunmasıdır. Ona görə də müəssisə və idar ələrdə işləri təşkil edən şəxslərə menecer deyilir. Menecerin öhdəsinə düşən əsas iş, istehsal prosesi il ə gəlirin arasında düzgün münasibəti qurmasıdır. N əyə görə bu fənn geologiya fakültəsində keçirilir? Oturduğumuz məkana nəzər salsaq, ətrafımızda binalar, istirahət etmək üçün parklar müxtəlif qida və geyim məhsullarının satışı ilə məşğul olan mağazalar görürük. Birazda detallarına bölsək binaların tikintisi üçün lazım olan daş, kərpic, qum çınqıl, sement; parklarda yer ə döşənmiş qranit və mərmər, mağazalarda satılan içməli və mineral sular hamısı faydalı qazıntılardır. Hansı ki, onların axtarışında, kəşfiyyatında və yer t əkindən çıxarılmasında geoloqların, hidrogeoloqların və geofiziklərin böyük əməyi va rdır. Xüsusilə də mühəndislərin. Çünki bütün bu işlərin görülməsi mühəndislərin verdiyi tapşırıqdan asılıdır. Ona görə də mühəndislər tapşırıq verərkən yer təkində hesablanacaq faydalı qazınt ehtiyatının hansı məqsədlər üçün tətbiq olunacağını, hansı həcmdə dağ qazmalarının keçirilməsini, axtarış və kəşfiyyat üsullarından istifadəni düzgün təyin etm əli və 1 m3 ehtiyatın kəşfinə çəkilən maya dəyərini hesablamağı bilməlidirlər. Buna görə də hər bir ixtisas üzrə mühəndislər iqtisadiyyatı bilməlidirlər ki, məhdud t əbii ehtiyatların istifadəsinə və bərpasını düzgün həyata keçirə bilsinlər. Əvvəllər bu işlərin yerinə yetirilməsi üçün müəssisə və idarələrdə mühəndis, iqtisadçı və təşkilatçı kimi 3 şəxs işləyirdi və ayrı ayrılıqda maaş alırdı. hal hazırda isə 3 şəxsin maaşı bir nəfərə verilm əklə üç istiqamətdə peşəkarlığa və biliyə sahib olmalıdırlar. Bundan başqa hər bir şəxs iqtisadiyyatı bilməlidir ki, iqtisadi siyatətdə öz hüququndan istifadə etsin. İqtisadi siyas ət – təbii ehtiyatların cəmiyyət arasında düzgün bölüşdürülməsidir. İqtisadiyyatın prinsipləri – ümumi məlumat Ümumiyyətlə, iqtisadçı alimlər tərəfindən aparılmış araşdırmalar nəticəsində müəyyən olunub ki, cəmiyyət iqtisadiyyatın 10 əsas prinsipinə uyğun inkişaf edir. 1. Yüklə 27,88 Kb. Dostları ilə paylaş:
|
1 2