Jahon ijtimoiy-iqtisodiy geografiyasi

ishlab chiqarishning ham elementlaridir. Tabiiy resurslar mehnat bilan birgalikda 
moddiy ne’matlar manbai hisoblanadi.
Xususiyatlariga kra bir-biridanfarq qiluvchi, tabiiy resurslar har xil darajaga 
ega bo’lgan mehnat unumdorligini hosil qiladi. Bu esa mehnat sarfi teng blgan 
ma’lum vaqtda turli xil hajmdagi moddiy ne’matlami ishlab chiqarishda o’z aksini 
topadi. Demak, tabiiy resurslar nafaqat moddiy ne’matlar manbai, balki mehnat 
unumdorligi va samaradorligining ham nihoyatda muhim omilidir.
Ishlab chiqarish kuchlarining rivojlanganlik darajasi tabiiy resurslardan 
foydalanish boVicha jamiyat imkoniyatlarini aniqlab beradi. Ishlab chiqarish 
kuchlarining rivojlanish jarayoni esa ko’p jihatdan jamiyatda mavjud bo’lgan geografik 
muhitga va undagi tabiiy shart-sharoitlarga bog’liq holda amalga oshadi. Tabiiy 
sharoiti qulay blgan geografik muhit mehnat unumdorligi va samaradoriigining

---

sishiga, ishlab chiqarish kuchlarining rivojlanishi ildamlashishiga sabab boladi 
vat aksincha, noqulay tabiiy sharoit rivojlanish sur^atlarini sekinlashishiga olib keladi. 
Kishilik jamiyatining taraqqiyot darajasi bormoqda.
XX asrning so'nggi yillarida ishlab chiqarish omillari qatoriga tabiat 
elementlarining miqdori va miqyosi keskin kengayib bormoqda.
So’nggi ma’lumotlarga qaraganda inson ishlab chiqarishda XVII asrgacha 
blgan davrda 19 kimyoviy elementlardan, XVII asrda - 28, XIX asrda - 50, XX 
asrning boshida esa 59 kimyoviy elementlardan foydalangan. Hozirgi vaqtda 
barcha ma’lum kimyoviy elementlar ishlab chiqarishga jalb qilingan.
III вов.
0’ZBEKISTONNING GEOGRAFIK 0’RNI - iQTISODIY SALOHIYATINING
KRSATKICHI VA TARAQQIYOTINING HAMDAXALQARO ALOQALAR