Jahon ijtimoiy-iqtisodiy geografiyasi

borada muhim ro’l o’ynaydi. Tabiiy resurslarni ular tabiat elementlari, geografik 
qobiq komponentlari bo’lganliklari sababli, u yoki bu tabiat elementiga 
aloqadoorligi bo’yicha klassifikatsiyalashtirish keng tarqalgan.
Hozirgi, ayniqsa taraqqiyotning bozor modeliga o’tish davrida resurslami 
iqtisodiy klassifikatsiyalashtirish dolzarb ahamiyat kasb etmoqda. Bunda 
resurslardan foydalanish ynalishlari va shakllariga xos me’zonlarni aniqlash 
maqsadga muvofiqdir. Malumki, inson bilan tabiat rtasidagi o’zaro 
munosabatlar murakkab, serqirrali bolib, ular odamlami doimo qiziqtirib, oziga 
jalb qilib kelgan. Mazkur munosabatlar negizini insonning moddiy ne’matlar 
ishlab chiqarishi - xjalik faoliyatini tashkil etadi.
Jamiyat taraqqiyotining har qanday bosqichida o’nta zarur blgan moddiy 
ne’matlami ishlab chiqarish jarayoni insonlar bilan ularni rab turgan tabiat 
rtasidagi jarayonda o’z aksini topadi. Odamlar zining ana shu faoliyati tufayli 
tabiat bilan jamiyat rtasida moddalar almashuvini keltirib chiqaradi va uni 
uzluksiz holda davom etib turishini ta’minlaydi. Bularning hammasi tabiiy yoki 
geografik muhitda amalga oshadi.
Tabiiy resurslar geografik muhitning to’kis elementlaridir. Tabiat elementlari 
ishlab chiqarish jarayoniga mehnat predmeti, mehnat vositasi sifatida jalb 
qilingan taqdirdagina resurs bla olishi mumkin. Mehnat vositalariga, keng 
ma’noda mehnat predmetlariga ta’sir ko’rsatuvchi narsalargina emas, balki 
mehnat jarayoniga aloqador bo’lgan jami shart-sharoitlar ham kiradi.
Ma lumki, ishlab chiqarish kuchlaiining tarkibiga mehnat predmetlari, 
mehnat qurollari va mehnat jarayonini keltirib chiqaruvchi insonning zi ham 
kiradi. Demak, ishlab chiqarishning moddiy omillari qatoridagi tabiat elementlari