|
Jahon ijtimoiy-iqtisodiy geografiyasitasawumi
Hudud
biriigiga nisbatan hisoblangan aholi va mehnat resurslariningJahon ijtimoiy-iqtisodiy geografiyasitasawumi
Hudud
biriigiga nisbatan hisoblangan aholi va mehnat resurslarining
qiymati va yalpi milliy (ichki) mahsulot hajmi, ya’ni iqtisodiy zlashtirilganlik
darajasini ifodalovchi asosiy krsatkichlar beradi. Ular hududining iqtisodiy
salohiyatini krsatadi, unda mavjud blgan imkoniyatlar haqidagi ma’lumotlami
taqdim etadi
0 ’zlashtirilganlik darajasi mazkur hududning ma’lum davrga nisbatan
rivojlanganligining miqdoriy mezonidir.
Ma’lumki, ma’muriy bo’laklar hududining kattaligi jihatidan bir-biridan bir
necha n yoki yuz marta farq qiladi. Bir xil sharoitda, katta hududga
zlashtirilganlikning nisbatan past darajasi va aksincha, kichik hududga esa
uning yuqori darajasi xosdir. Shuning uchun ham o’rtacha krsatkichlar
hududning zlashtirilganligi haqida geografik jihatdan haqqoniy tasawur bera
olmaydi. Ana shuni hisobga olgan holda mintaqalar ichida ayrim kichik
hududlami ajratib, ularni zlashgirilganlik nuqtai nazaridan alohida baholash
maqsadga muvofiqdir. Bunda ma’muriy-hududiy blakka xos belgilar, eng
avvalo, aholining zichlik ko’rsatkichlariga asoslanish ijobiy natijalar beradi.
Binobarin, 0’zbekiston Respublikasida aholining ko’rsatkichini har bir kvadrat
kilometrga 50 kishidan kam hududlami alohida blaklarga taqsimlagan holda
tahlil qilish maqsadga muvofiqdir. Mazkur krsatkich bir kishidan kam blsa,
hudud amalda zlashtirilmagan deb hisoblanadi.
Hududlar rtasidagi iqtisodiy zlashtirilganlik darajasidagi farqlar ko’p
jihatdan ularga xos tabiiy sharoitlar bilan bog’langan.
Ushbu rinda ishlab chiqarishning iqtisodiy taraqqiyot hamda aholi soni
va zichlik krsatkichiga bog’likligini inkor etmagan holda, hududlarning ichki
tashkil qilinganligidagi, xalqaro siyosiy va iqtisodiy munosabatlaridagi va tashqi
Dostları ilə paylaş: |
|
|