Jismnoiy tarbiya o`qitish prinsiplari

MAVZU:CHIDAMLILIKNI TARBIYALASH ASOSLARI
Ko'p odamlar o'rta va uzoq masofalarga yugurish ularning kuchidan tashqarida deb o'ylashadi. Haqiqatan ham, nisbatan qisqa masofaga yugurishga harakat qilganda ham, ular bo'g'ilib qoladilar, yuraklari vahshiyona uradi. Yon tomondan qimirlaydi, yuzi qizarib ketadi yoki aksincha, oqarib ketadi.
Yurgen Xaase bu haqda nima deydi: “Bu erda ajablanarli joyi yo'q, chunki o'qimagan odamlar yugura olmaydi. Startga borishni niyat qilgan har bir kishi uzoq vaqt va muntazam ravishda mashg'ulot o'tkazishi kerak. Chekmang va spirtli ichimliklarni iste'mol qilmang, chunki nikotin va alkogol tanani zaiflashtiradi. O'rta va uzoq masofalarga yugurishda mashq qilmoqchi bo'lgan har bir kishi sog'lom, kuchli va irodali bo'lishi kerak, chunki har bir poyga o'zining zaifligini engadi. Oyog'i qo'rg'oshin bilan to'ldirilgandek, oyoqlari og'irlashadi.
O'rta masofaga yuguruvchilarda yuqori darajadagi chidamlilikni rivojlantirish va saqlash muammosi zamonaviy sportning eng dolzarb muammolaridan biridir. Elita sportlarida yuk va dam olishdan eng oqilona foydalanishni izlash katta ahamiyatga ega. Ayni paytda sportchi o'rta masofaga yuguruvchilarni tayyorlash bo'yicha katta bilim bazasi bilan ta'minlangan. O'rta masofaga yuguruvchini har tomonlama tayyorlashning zamirida barcha insoniy fazilatlarning o'zaro bog'liqligi yotadi, ulardan birining rivojlanishi boshqalarning rivojlanishiga ijobiy ta'sir qiladi va aksincha, bir yoki bir nechta sifatlarning rivojlanishidagi kechikish rivojlanishni kechiktiradi. qolganidan.
Yuguruvchining jismoniy tayyorgarligi umumiy va maxsusga bo'linadi. Maxsus tayyorgarlik - bu sportchining qobiliyatiga ko'ra bir yoki bir nechta qo'shni masofalarda bevosita musobaqaga tayyorgarlik. Bu yuqori darajadagi chidamlilik va tezlikni rivojlantirishdan iborat.
Agar biror kishi juda mashaqqatli ishni bajarsa, bir muncha vaqt o'tgach, u buni qilish tobora qiyinlashib borayotganini his qiladi. Tashqi tomondan, bu yuz mushaklaridagi kuchlanish, terning ko'rinishi kabi bir qator ko'rinadigan belgilar bilan ob'ektiv ravishda qayd etilishi mumkin. O'sib borayotgan qiyinchiliklarga qaramay, inson katta ixtiyoriy sa'y-harakatlar tufayli ma'lum bir ish intensivligini saqlab qolishi mumkin. Bu holat kompensatsiyalangan charchoq bosqichi deb ataladi va agar kuchaygan ixtiyoriy harakatlarga qaramay, ish intensivligi pasaysa, bu dekompensatsiyalangan charchoq bosqichidir.
Faoliyat turlarining o'ziga xos xususiyatlariga qarab, charchoqning bir nechta turlari ajratiladi: aqliy, hissiy, hissiy, jismoniy. Garchi u yoki bu tarzda, charchoq turlarining tarkibiy qismlari har qanday faoliyatda namoyon bo'ladi. Charchoqlik qiyinchilikning ortishi yoki bir xil samaradorlik bilan faoliyatni davom ettira olmaslikda ifodalanadi.

CHAQQONLIKNITARBIYALASH METODIKASI
Harakatlarning koordinatsiyaviy murakkabligi chaqqonlikning birinchi o‘lchovidir. Agarharakatning fazo, vaqt, kuch xarakteristikalari harakat vazifasiga moe bo‘lsa, harakatetarli darajada anik bo‘ladi, harakat vazifalari harakatning aniqligi tushunchasini keltirib chiqaradi. Harakatning aniqligi chaqqonlikning ikkinchi o‘lchovidir.Hayotdava sportda duch kelishi mumkin bo‘lgan barcha harakatlarni ikki guruhga ajratamiz.1. Nisbatan stereotip harakatlar.2. Nosteriotip harakatlar.Engil atletika yelkasida, tekis joyda yugurishlar, uloqtirish va sakrashlar, gimnastika mashqlari, birinchi guruh harakatlariga, sport o‘yinlari, yakkama-yakka olishuv, slalom, kross va shu kabilar ikkinchi guruhga kiritiladi. Stereotip xarakatlardagi aniqlik, kishi bu harakatlarni bajarishning kanchalik uzok mashq qilganligiga, va uni texnikasini o‘zlashtirganligiga bog‘lik. Agar inson to‘g‘ridan-to‘g‘ri, tayyorgarliksiz yangi harakatlarni birdaniga bajara boshlasa, harakatni o‘zlashtirib olishi uchun vaktni turlicha sarflanishiga qarab chaqqonlikka baho beriladi. Shuning uchun yangi harakatni o‘zlashtirib olishga ketgan vaqt shug‘ullanuvchida chaqqonlik sifatining ko‘rsatkichlaridan biridir.Yuqorida aytganlarni hisobga olib, birinchidan chaqqonlikni yangi harakatlarni tezda o‘zlashtirib olish qobiliyati (tez o‘rganish qobiliyati), ikkinchidan, harakat faoliyatini to‘satdan o‘zgarayotgan sharoit talablariga muvofiq tezda qayta moslash deb tushunish to‘g‘ri bo‘ladi. Bu ta’rifimizdan ko‘rinib turibdiki, chaqqonlik —bu baholash uchun yagona o‘lchovga (kriteriyga) ega bo‘lmagan murakkab kompleksli fazilatdir. Har bir muayyan holda, sharoitga qarab u yoki bu kriteriyni tanlab oladilar. Chaqqonlik anchagina xususiy fazilatdir. Sport o‘yinlarida chaqkon bo‘lib, gimnastikada unchalik chaqqonlik ko‘rsata olmaslik mumkin. Chaqqonlikning hayotiy muhim harakat sifati tarzida namoyon bo‘lishi gavdaning nisbatan kam harakatda bo‘lgani holda, ko‘llar bilan mohirona harakat qilishda qo‘l chaqqonligini namoyon bo‘lishi (ajratuvchi, slesarlik, uymakorlik., duradgorlik, stanokda ishlash, kosiblik va boshqalarda) ko‘zga tashlaladi. Har qanday harakat qanchalar yangi bo‘lib tuyulmasin, doimo koordinatsiyaviy bog‘lanishlar asosida bajariladi.