K arim a q osim ova

nutqni to'g'ri shakllantirishga yordam beradi, nutq m adaniyatini yax-
shilaydi, badiiy uslubni singdiradi, tilga sezgirlikni oshiradi.
B ayon u ch u n kishilarning fidokorona m ehn ati, h ayotini, ona tabiat
tasvirini, fan, texnika, madaniyat borasidagi yutuqlarni aks ettiradigan
yuksak g'oyali matn tanlanishi, bayon mavzusi o'qu vch ilam ing bi­
lish tajribasini kengaytirishi, ulam ing dunyoqarashini shakllantirishi
zarur.
Qayta hikoyalash va bayonda b olaning tabiiy nutqi eshitilishi, y a ’ni
berilgan nam unani tushunmasdan yodlam asligi, nam una leksikasidan,
nutq birliklaridan, sintaktik qurilishidan foydalana olishi zarur.
Til vositalari m atnni o'qish, suhbat, m atn tahlili davom ida o'zlash -
tiriladi; m atndagi so'zlar va nutq birliklari b olalam in g „o'ziniki" bo'lib
qoladi. Qayta hikoyalashda nam unadagi u yoki bu gapni bola esga
tushirishga harakat qiladi, o'zlashtirgan m azm unni to'liqroq, aniqroq
berish u ch u n gapiar tuzadi. Bu bilan o'q u vch in in g m ustaqillik darajasi
va bilish faolligi o'sadi, ijodiy elem entlar qo'shila boradi.
Qayta hikoyalashda namunadagi izch illik , bog'liqlik saqlanishi,
asosiy faktlar berilishi, ayniqsa, ilm iy m atnni qayta hikoyalashda
barcha m uhim o'rinlar to'liq bayon qilinishi zarur.
V aqti-vaqti bilan ilgari eshitilgan, o'qituvchi o'qib bergan yoki
radio, televizordan yozib olingan m atnni qayta hikoyalatish, o'quvchi

---

bir marta ovoz bilan yoki ichda o ‘qigandan so'ng qayta hikoyalatish-
dan foydalanishni tajribada q o ‘llab turish ham mum kin. Bu ishni turli
xil uslublarda olib borish im koniyatini yaratadi va uni jonlantiradi.
K o'pincha qayta hikoyalashga maxsus tayyorgarlik k o ‘riladi, bunda