118
sıkça rahatsız edici bir hal alır. Pupa olma Haziran sonu ve Temmuz baĢında gerçekleĢir. Pupa evresi
7-14 gün sürer. Ergin çıkıĢı Haziran sonunda baĢlar ve Temmuz ortasında en yüksek miktara çıkar.
Yılda bir generasyon meydana getirir.
Pupadan çıkan ergin güvelerin ıslak ve bükülü kanatları yaklaĢık bir saat içinde kurur ve açılır.
Erkek ergin uçarak diĢiye ulaĢtıktan kısa bir süre sonra çiftleĢme gerçekleĢir. ÇiftleĢmiĢ diĢiler ağacın
doğrudan güneĢ ıĢığı almayan tarafına geçerek bir süre bekledikten sonra, yumurtalarını koymaya
baĢlar.
6.3.4. Euproctis chrysorrhoea (L.), Altın kelebek
Tanımı
Ergin: Kanat açıklığı 30-35 mm‟dir. Ön ve arkakanatları beyazdır. Vücudun sonunda altın sarısı
rengindeki kılların oluĢturduğu bir demetçik vardır. Erkeklerin ön kanatlarının iç açısında ekseriya
siyahımsı lekecikler bulunur. Antenleri diĢilerde tek taraflı, erkeklerde ise iki taraflı tarağımsıdır.
Erkek ergin
DiĢi ergin
Yaprağın alt yüzüne yumurta koyan bir diĢi ve ilk evredeki larvaların yaprağın üst yüzünde toplu l
beslenmesi.
YayılıĢı: Avrupa‟daki coğrafi yayılıĢı: Arnavutluk, Avusturya, Belçika, Ġngiltere, Bulgaristan, Korsika,
Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Fransa, Almanya, Yunanistan Macaristan, Ġtalya, Hollanda, Norveç,
Polonya, Portekiz, Romanya, Sardunya, Ġspanya, Ġsveç, Ġsviçre, Yugoslavya. Asya‟daki yayılıĢı:
Türkiye, Gürcistan, Azerbaycan ve Rusya. Kuzey Afrika: Cezayir, Moritanya, Fas ve Tunus. Kuzey
Amerika: Amerika BirleĢik Devletleri ve Kanada. Türkiye‟deki yayılıĢ alanı çok geniĢtir.
119
ġekil xx. Yaprakların ipek ağlarla örülüp bir araya getirilmesiyle oluĢturulan kıĢlama yuvası ve
ilkbaharda besin aramak için kıĢlama yuvasından çıkan larvalar.
Bir ağaçtaki çok yoğun kıĢlama yuvaları. Ġlkbaharda havaların ısınmasıyla kıĢlama yuvalarının üzerine
çıkıp güneĢlenen tırtıllar.
Olgun larvalar ve yaprakları tüketme Ģekilleri
120
Zehir kıllarının insan derisindeki tahriĢi
Zarar yaptığı bitkiler: MeĢe, Söğüt ve meyve ağaçlarında zarar yapar.
Zararı: Tırtılları ağaçların yaprak ve çiçeklerini yer. Genç tırtılları yaprakları iskeletleĢtirir.
Biyoloji: Uçma zamanı Haziran ve Temmuz‟dur. Esmer sarı renkteki yumurtalarını kümeler halinde
(200-300 adet) yaprakların alt yüzüne sıralar halinde koyar ve üzerini vücudunun sonundaki sarı
renkteki pullarla örter. Yumurtalardan 2-3 hafta sonra çıkan tırtıllar civarlarındaki yapraklardan
beslenir. Eylül baĢında salgıladıkları ipeğimsi örgülerle yaprakları bir araya getirip bir kıĢlama yuvası
hazırlarlar. KıĢı larva diyapozunda yuvada geçirir ve ilkbaharda ağaçların yeĢerdiği sırada dıĢarıya
çıkarlar. Tırtıllar önceleri toplu olarak beslenir ve yuvada toplu olarak bulunurlar. Son evrede etrafa
dağılarak yapraklar arasında veya toprak içinde yarı saydam bir koza hazırlayıp Mayıs sonu ve
Haziranda pupa olurlar. Bu zaman içinde yer değiĢtiren veya pupa olmak için uygun yerler arayan
tırtıllar civardaki ev ve ahırlara doluĢarak insanlarda ve evcil hayvanlarda önemli rahatsızlıklara neden
olurlar. Yılda bir generasyon meydana getirir.
ġekil xx. Nemm ağacından üretilen bitkisel kökenli böcek öldürücü ve nemm ağacı.
121
6.3.5. Leucoma salicis (L.), Kavak örücüsü (Beyaz saten güvesi)
ġekil xx. Leucoma salicis (L.)‟in diĢi ve erkek erginleri.
Tanımı
Ergin: GümüĢi beyaz renkli erginleri oldukça güzel ve satenimsi görünümdedir. Antenleri ve
bacaklarının eklem yerleri siyah, vücudunun diğer kısımları beyaz renklidir. Aslında, vücudun kendisi
siyahtır, ancak beyaz renkli çok yoğun bir pul ve tüy örtüsü ile kaplıdır. Siyah görünen kısımlar bu tüy
örtüsünden yoksundur. Kanat açıklığı 35-50 mm‟dir.
YayılıĢı: Avrupa‟dan Altay Dağlarına kadar yayılmıĢtır. Ġran‟da yaĢar. Kuzey Amerika‟da ABD ve
Kanada‟da yayılmıĢtır. Türkiye‟de Ankara, KahramanmaraĢ, Erzurum, Toroslar, Amasya, EskiĢehir,
Denizli, Babaeski, Lüleburgaz, Silivri, KeĢan, Edirne, Kırklareli, Bursa, Ġnegöl, Orhangazi, Adapazarı,
Hendek, Düzce, Bolu, ġebinkarahisar, Alucra, Erzincan, Ağrı ve Diyarbakır‟da tespit edilmiĢtir.
Zarar yaptığı bitkiler: Yayıldığı coğrafyada Populus, Alnus, Betula, Malus, Prunus, Quercus, Fagus,
Acer vb. bitkilerde yaĢar. Türkiye‟de çeĢitli kavak, söğüt ve meyve ağacı türlerinde yaĢar.
Biyolojisi: Kavak örücüsü, yaĢam döngüsü biraz sıradıĢı olsa da, yılda bir tek generasyon meydana
getirir. Tırtılların iki ayrı beslenme dönemleri vardır. Biri Ağustos ile Eylül arası, diğeri de ertesi yılın
Nisan, Mayıs ve Haziran aylarıdır. Ergin güveler Haziran sonu ile Ağustos ortası arasında ve en çok da
Temmuz ortalarında pupadan çıkar. DiĢiler ağacın daha çok sürgün veya dalarına Temmuzda yumurta
koymaya baĢlar. Yumurta kümelerini beyaz renkli sert bir köpükle örterler. Bir diĢi ortalama 150,
bazen 400 veya 500 yumurta üretir. Laboratuar ortamında bu sayı 100 kadardır. Embriyo geliĢimi
yaklaĢık 12 günde tamamlanır ve ufacık tırtıllar Ağustosta yumurtalardan çıkar. Yaprakların alt
yüzünde bir süre beslendikten sonra, hala küçük olan tırtıllar, Ağustos sonu veya Eylül baĢında, ağaç
gövdesinde veya kalın dallardaki kabuk çatlak veya yarıklarına sokulur ve ipek bir kıĢlama ağı örerler.
Dostları ilə paylaş: |