Karbondioksit asimilasyonu ile yeşil bitkilerde fotosentez sonucu oluşurlar. Karbondioksit asimilasyonu ile yeşil bitkilerde fotosentez sonucu oluşurlar

Doğada en çok rastlanan oligosakkaritler disakkaritlerdir. Disakkaritler iki monosakkarit molekülünün birleşmesinden meydana gelirler. Heksoz moleküllerinin çeşidine göre farklı disakkarit molekülleri ortaya çıkar. Başlıca disakkaritlerden tabiatta laktoz ve sakkaroz serbest olarak bulunur. Maltoz ve sellobiyoz ise serbest halde bulunmaz. Gentibioz ve trehaloz ise bazı bitkilerde serbest halde bulundukları gibi glukozidlerin yapılarında bulunurlar. Maya, küf ve mantarlar yedek maddesi olarak trehaloz saklar.

Laktoz memeli canlılarda, sakkaroz bitkilerde ve trehaloz böceklerin dolaşım sistemlerinde depolama özellikleri ile tanınan ve canlı organizma yapısında hayati önem taşıyan disakkaritlerdir. Bazı tanınmış disakkaritler:

• Laktoz memeli canlılarda, sakkaroz bitkilerde ve trehaloz böceklerin dolaşım sistemlerinde depolama özellikleri ile tanınan ve canlı organizma yapısında hayati önem taşıyan disakkaritlerdir. Bazı tanınmış disakkaritler:

• Maltoz : İki glukoz molekülünden oluşmuştur (α 1-4 glukozidik bağ içerir).
• Sakkaroz : Bir molekül glukoz ve bir molekül fruktozdan oluşmuştur.
• Laktoz : Bir molekül glukoz ve bir molekül galaktozdan oluşmuştur.
• Sellobiyoz : İki glukoz molekülünden oluşmuştur (β 1-4 glukozidik bağ içerir).
• Gentiobioz : İki glukoz molekülünden oluşmuştur (β 1-6 glukozidik bağ içerir).
• Trehaloz : İki glukoz molekülünden oluşmuştur (α 1-1 glukozidik bağ içerir).

Monosakkaritler arasındaki birleşme, karbonil grupları arasında ise, serbest karbonil grubu kalmadığından bu şekerler indirgen özellik göstermez. Fehling çözeltisini indirgemez. Örneğin sakkaroz indirgen olmayan disakkarittir. Buna karşın, birleşme monosakkaritin birinde karbonil grubundan başka karbondan olmuş ve monosakkaritin biri serbest karbonil grubu ihtiva ediyorsa bu şekerler indirgen şekerlerdir. Fehling çözeltisini indirger.

• Monosakkaritler arasındaki birleşme, karbonil grupları arasında ise, serbest karbonil grubu kalmadığından bu şekerler indirgen özellik göstermez. Fehling çözeltisini indirgemez. Örneğin sakkaroz indirgen olmayan disakkarittir. Buna karşın, birleşme monosakkaritin birinde karbonil grubundan başka karbondan olmuş ve monosakkaritin biri serbest karbonil grubu ihtiva ediyorsa bu şekerler indirgen şekerlerdir. Fehling çözeltisini indirger.

En tanınmış örnekler maltoz, laktoz, gentiobioz ve sellobiyoz indirgen disakkaritlerdir. Monosakkaritlerde karbonil grubu açık olduğu için indirgen olarak etki ederler. Diğer bir ifade ile serbest aldehit ve keton içeren tüm şekerler indirgen özelliğe sahiptir. İndirgen özellikten miktar tayinlerinde yararlanılmaktadır.

• En tanınmış örnekler maltoz, laktoz, gentiobioz ve sellobiyoz indirgen disakkaritlerdir. Monosakkaritlerde karbonil grubu açık olduğu için indirgen olarak etki ederler. Diğer bir ifade ile serbest aldehit ve keton içeren tüm şekerler indirgen özelliğe sahiptir. İndirgen özellikten miktar tayinlerinde yararlanılmaktadır.

Trisakkaritlerin en önemlileri indirgen olmayanlardır. Bu grupta triheksozlardan; rafinoz (galaktoz-glukoz-fruktoz), melezitoz (glukoz-fruktoz-glukoz) ve gentianoz (glukoz-glukoz-fruktoz) bulunur. Trisakkaritlerin bazıları serbest bazıları da bitki glukozidleri halinde bitkilerde bulunurlar. Rafinoz, az miktarda şeker pancarında, pamuk tohumunda ve soya fasulyesinde mevcuttur. Melezitoz bitkilerin tatlı öz sularında bulunup bal arıları tarafından toplanır. Gentianoz ise gentian denilen bitkinin kökünde vardır.

• Trisakkaritlerin en önemlileri indirgen olmayanlardır. Bu grupta triheksozlardan; rafinoz (galaktoz-glukoz-fruktoz), melezitoz (glukoz-fruktoz-glukoz) ve gentianoz (glukoz-glukoz-fruktoz) bulunur. Trisakkaritlerin bazıları serbest bazıları da bitki glukozidleri halinde bitkilerde bulunurlar. Rafinoz, az miktarda şeker pancarında, pamuk tohumunda ve soya fasulyesinde mevcuttur. Melezitoz bitkilerin tatlı öz sularında bulunup bal arıları tarafından toplanır. Gentianoz ise gentian denilen bitkinin kökünde vardır.

Bunlardan tek bilineni stakiyoz veya mikozdur. İndirgen olmayan bir tetrasakkarit olup, şeftali ve soya fasulyesinde bulunmaktadır. Galaktoz-galaktoz-glukoz-fruktozdan meydana gelmiş bir tetrasakkarittir.

• Bunlardan tek bilineni stakiyoz veya mikozdur. İndirgen olmayan bir tetrasakkarit olup, şeftali ve soya fasulyesinde bulunmaktadır. Galaktoz-galaktoz-glukoz-fruktozdan meydana gelmiş bir tetrasakkarittir.

Bunun tek üyesi verbaskoz’dur. Bir tetrasakkarit olan stakiozun galaktoz ucuna bir galaktoz daha bağlanmasıyla verbaskoz oluşur. Verbaskoz sıcak seyreltik asitlerle muamele edildiğinde D-fruktoz ayrılır ve verbaskotetroz elde edilir. Bu da kısmen hidrolize edildiğinde ise D-glukoz ayrılır ve galaktotrioz elde edilir.

• Bunun tek üyesi verbaskoz’dur. Bir tetrasakkarit olan stakiozun galaktoz ucuna bir galaktoz daha bağlanmasıyla verbaskoz oluşur. Verbaskoz sıcak seyreltik asitlerle muamele edildiğinde D-fruktoz ayrılır ve verbaskotetroz elde edilir. Bu da kısmen hidrolize edildiğinde ise D-glukoz ayrılır ve galaktotrioz elde edilir.