Kashfiyotlar •davr nashriyoti

«Pelikan» 
kem asigi- 
na Tinch okeanidan suzib  tis h g a m uvaffaq b o 'ld i va unga 
«Oltin
bug‘u» 
d e b qaytadan nom berildi. Ikki oy ichida b o 'ron uni janub 
yo'nalishida uzoq-uzoqlarga olib ketdi. O kta b r oxirlarida dengiz- 
chilar janub to m o n id a g i eng chekka orolni ko'rib qoladilar. Chek- 
lanm agan suv havzasining ochilishi D reykka Olovli Yer sirli janubiy 
m aterikning b o 'rtib chiq ib turgan joyi em as, balki b ir-b irig a yaqin 
orollardan ib o ra t arxipelag ekanligi, uning o rtid a chegarasi yo'q 
dengiz cho'zilib ketganligini isbotlashiga im kon berdi.
A ntarktida 
o chilgandan keyin u bilan Olovli Yer o 'rta sid a g i keng 
dara 
Dreyk bo‘g ‘ozi 
de b ataldi.
Dreyk ispan p o rtla rig a hujum qilishda davom etgan holda Tinch 
okeani q irg 'o q la ri b o 'yla b oldinga yurdi. Shundan keyin u Tinch 
okeanini kesib o 'tib , M olukka orolla rig a chiq d i va Afrikani aylanib 
o 'tib , 1580-yil se n ta b rd a A ngliyaga qaytib keldi. U o'zi bilan 
A ngliyaning bir yillik darom adidan ikki b arobar ko'p qiym atga 
ega bo 'lg a n o ltin -ja voh irla r olib keldi. Ushbu ekspeditsiyasi 
uchun D reykka ritsa rlik unvoni berildi.
■O/tin lilu fi- y a 'fl 1У,
tn rn s is U rty k n in g Junyo Ko'ytab sayvbali 6osi6 o'tg a n yo T i
Frensis
Dreykning
bosib o'tgan
y o'li

---

Avstraliyaning ochilishi
Antik davr geograflari ham Yerning sharsimon ekanligini bilishardi 
va Janubiy yarim shaming katta qismini quruqlik egallaydi deb taxmin 
qilishgan. Taxmin etilgan kontinentni Notanish Janubiy yer deb atala 
boshlandi.
Vasko da Gama Afrikadan aylanib o 'tib Hindistonga borish yo'lini 
ochgandan keyin portugaliyaliklar Molukka orollariga yetib bordilar. 
Ular ilk marotaba Avstraliyaning shim oliy-g'arbiy qirg'oqlariga tashrif 
buyurdilar. 1916-yilda g'arbiy Avstraliyada, Robak ko'rfazi qirg'oqlarida 
(180 j.k.) karonadalar - XVI asr boshlaridan oldin quyib tayyorlangan, 
Portugaliya davlati ramzi tushirilgan uncha katta bo'lm agan bronza 
zambaraklar, shuningdek materik qirg'oqlari tushirilgan m axfiy harita- 
lar topildi. Demak 1540-yilga qadar ham Portugaliya kemalari ahyon- 
ahyonda Avstraliyaning shimoliy va shim oliy-sharqiy qirg'oqlariga 
kelib turishgan. Ehtimol ular ko'p m arta bu yerlarga tashrif buyurish- 
gan bo'lishsada, baribir bular tasodifiy tashriflar edi.
1605-yil dekabrda Janubiy Amerikaning g'arbiy qirg'oqlaridan 
g'arbga qarab ispan ekspeditsiyasi yo'lga chiqdi, uning maqsadi afso-
XVIi asrda
haritalarda
katta ja n u b iy
m aterik tas-
virlana
boshlandi
c m i/n /n