Kimyoviy texnologiya

 
4-Laboratoriya ishi 
Suvni yumshatish va tuzsizlantirish. 
Suvni yumshatish Suvni yumshatish – suvni kalsiy va magniy tuzlaridan 
tozalashdan iboratdir. Bu tadbir ko‘proq korxonalarni suv bilan ta’minlashda 
qo‘llaniladi. CHunki aksariyati sanoat ishlab chiqarish texnologiyalari yumshoq 
suv talab qiladi. Suvning qattiqligi mg ekv/dm3 da o‘lchanadi.1 mg ekv/dm3 
qattiqlik suvda 20.04 mg/dm3 Sa yoki 12.16 mg/dm3 Mg bo‘lishini ko‘rsatadi. 

Suvning umumiy qattiqligi vaqtincha va doimiy qattiqlikka bo‘linadi.

Suv qattiqligi bo‘yicha quyidagi guruxlarga bo‘linadi:

Juda yumshoq suv 1,5 mg ekv/ dm3 gacha

Yumshoq 1,5-3,0 mg ekv/ dm3

O‘rtacha 3,0-6,0 mg ekv/ dm3

Qattiq 6,0-10,0

Juda kattik 10,0 mg ekv/ dm3
GOST talabi bo‘yicha suvning qattiqligi 7 mg ekv/l gacha bo‘lishi talab 
etiladi. 
Suv tozalash amaliyotida suvni yumshatishning quyidagi asosiy usullaridan 
foydalaniladi. 
Termik usul- suvni temperaturasi ko‘tarilib uning tarkibidan erkin karbonat 
kislotasi ajralib ikki atomli kalsiy va magniy molekulalarining parchalanishi ro‘y 
beradi. Ca(HCO
3
)
2
= CaCO
3
+ CO
2
+H
2
O
Reagent yoki oxakli – soda usuli – suvga soda yoki oxak bilan ishlov berib 
suvni yumshatishga asoslangan. Suvga soda yoki oxak eritma xolida 
qo‘shiladi.
Ca(OH)
2
+ Ca(HCO
3
)
2
=2CaCO
3
+ 2H
2
O 
 
 
 
 

---

24 
 
5-Laboratoriya ishi 
Ionalmashinish usulida suvni yumshatish 
Ishning maqsadi: 
suvni ionalmashinish usuli yumshatish jarayoni bilan tanishish, 
yumshatish samaradorligini aniqlash.