594
448
herkese yetecek durumdadır. Hazırlanan bu raporun gayesi evlerinden olmuş
insanlarla yardıma muhtaç yaşamak zorunda kalanların acil ihtiyaçlarını tespit etmek
ve vakit geçirmeden buna uygun tedbirlerin alınmasını sağlamaktır. Buna göre
BMMY Komiseri 30 Ağustos 1974 tarihinde uluslararası kamuoyuna ve yardım
kuruluşlarına bir çağrıda bulunarak ilk etapta toplam 9 milyon dolar tutan ayni ve
nakdi yardım talebinde bulunmuştur. Bu rakamın içerisinde yaklaşık 8.900.000
dolarlık kısmı ise evsizlerin barınma ihtiyaçlarını karşılamak, geçici altyapı
tesislerinin hazırlanması, çadır kentlerin tesis edilmesi, gerekirse ve mümkünse
barakaların inşa edilmesi ve evsizlerin kış gelmeden barınma sorunlarını çözmek
üzere kullanılacak meblağdır. Öte yandan acil gıda ihtiyacının karşılanabilmesi ise
çok daha karmaşık bir sorundur ve savaştan sonra insanlar çeşitli şekillerde ve farklı
ölçülerde gıdasızlıktan etkilenmeye başlamışlardır. Bu bağlamda bebek ve çocuklarla
hasta, yaşlı ve hamileler ilk etapta korunması ve dikkat edilmesi gereken insanlar
olarak ortaya çıkarlar. Ayrıca evlerinden olmuş bu insanlar için seyyar mutfakların ve
fırınların tesis edilmesi, bulaşıcı ve salgın hastalıklara karşı tedbirlerin alınması, başta
kolera gibi ciddi hastalıklara karşı içme suyunun temiz ve içilebilir olması, insanların
kişisel temizlikleri, çadırların kurulduğu bölgelerde çöplerin tehdit teşkil etmemesi
ayrıca üzerinde durulması gereken sorunlar arasındadır ve mutfak araç gereçleri de
dâhil olmak üzere bütün bunlar için hesaplanan meblağ ilk etapta 850.000 dolar
olmuştur. Başta çadır, mutfak araç ve gereçleri, kampet, battaniye, çeşitli gıda
maddeleri, çeşitli yardım malzemeleri ve ilaç gibi sağlık malzemelerinin adaya
getirilebilmesi deniz ve hava yoluyla yapılacaktır ve bu kadar malzemenin güvenli,
hasar görmeden adaya getirilebilmesi ise çok yüksek sigorta bedellerinin ödenmesi
sonrasında ancak gerçekleşecektir. Bu arada adaya ulaştırılan malzemenin havaalanı
veya limanlardan istenilen noktalara nakledilmesi de belirsizliklerle dolu Kıbrıs
adasında savaş sonrasında altyapının tahrip olması nedeniyle çok kolay
yapılamamaktadır. Bütün ulaşım ve nakliye faaliyetleri için hesaplanan rakam ise
yaklaşık 2.500.000 dolar civarındadır. Hazırlanan rapora göre Eylül-Aralık 1974
döneminde acil ihtiyaçların karşılanabilmesi amacıyla talep edilen ve ayni veya nakdi
595
449
yardım olarak toplanması planlanan meblağ ise çadır, yatak, battaniye, kampet, sağlık
malzemesi, cankurtaran gibi ihtiyaçlar için 8.900.000 dolar, süt, yenilebilir türden
yağ, un, bebek maması başta olmak üzere çeşitli gıda maddeleri için 8.100.000 dolar,
başta soba, seyyar fırın, mutfak ve mutfak araç ve gereçleri için 850.000 dolar, hava
ve deniz taşımacılığıyla bu malzemelerin ada içi ulaşımı için 2.500.000 dolar,
faaliyetlerin devam edebilmesi ve beklenmedik ve planlanmayan masraf ve
harcamalar için de 1.650.000 dolar olmak üzere toplam 22 milyon dolardır.
Öte yandan adada Mart 1964 tarihinden itibaren BM Barış Gücü
(UNFICYP)’nün de devreye girmesiyle yapılan bütün insani yardım operasyonlarına
o tarihten itibaren Barış Gücü de dâhil olmaya başlar;
209
“Kıbrıs’ta yapılmakta olan insani yardımların koordinasyonu konusunda
21 Ocak 1975 tarihinde Ledra Palas’ta yapılan tutanağı ilişikte sunulmuştur.
Toplantıya Avustralya, Federal Almanya Cumhuriyeti, Fransa,
Yunanistan, İtalya, İsrail, Yeni Zelanda, İngiltere, SSCB, Yugoslavya,
Uluslararası Kızılhaç Teşkilatı, Kıbrıs Kızılhaç Teşkilatı, UNDP, UNFICYP
temsilcileri katılmışlardır. Daha önceki toplantılarda da olduğu üzere açış
konuşmasını Uluslararası Kızılhaç Komitesi adına John Kelly yaparak bütün
katılımcılara hoş geldiniz dileklerinde bulunmuştur.
Toplantıda John Kelly 10 Ocak 1974 tarihi itibarıyla hazırlanan ve
Kıbrıs’a yardım toplantılarına katılan bütün ülke delegelerine gönderilen ve
bizzat BM Genel Sekreteri tarafından yapılan ve Kıbrıs’ta yaklaşık 202.500
evlerinden olmuş insanlar ihtiyaç sahibi olanlara kullanılmak üzere toplam 9.3
milyon dolarlık yardım talebini bir kere daha dile getirmiştir. Söz konusu
meblağın yaklaşık 8.3 milyon dolarlık kısmı ise gıda yardımları için ayrılacaktır.
Bu konuyla ilgili gerçek ihtiyaçlar Dünya Gıda Örgütü ile yapılan sıkı işbirliği
sonucunda ortaya çıkarılmış ve muhtaç insanların ihtiyaçları belirlenmiştir.
Ayrıca 600.000 dolarlık bir başka talep ise bütün adanın sağlık ihtiyaçlarını
karşılayacak şekilde planlanmıştır. Bu sağlık yardımının büyük bir kısmı da
adada yaşayanların sağlık standartlarını belli bir seviyede tutacak şekilde
önleyici tıp ve sağlık hizmetleri için kullanılacaktır. Bütün bu ihtiyaçlar da
Dünya Sağlık Örgütü ve Kıbrıs’taki yerel sağlık ekipleri vasıtasıyla tespit
edilmiştir. Sonuç olarak her iki tarafın görünmeyen ihtiyaçlarını karşılamak
üzere de 400.000 dolarlık bir talepte bulunulmuştur. John Kelly yapılan bu
talebin adanın her tarafında 1974 olaylarından etkilenen insanların ihtiyaçlarını
karşılamak üzere kullanılacağını özellikle bir kere daha belirtmiştir.
209
KGMA. Uluslararası Kızılhaç Komitesi tarafından yapılan insani yardım toplantısına ait 21 Ocak
1975 tarihli tutanak
