Классик физиканинг шаклланиши. Механиканинг ривожланиш тарихи

• QASHQADARYO VILOYATI
• XALQ TA’LIMI BOSHQARMASI
• KOSON TUMAN XTMFMTTEB
• 9- umumiy o’rta ta`lim maktabi
• fizika fani o`qituvchisi Ro’zimurodova Zeboning
• “DARS-MUQADDAS” shiori ostida
• 7-sinflar uchun Jismlarning o’zaro ta’siri.
• Kuch mavzusida
• ilg‘or pedagogik texnologiyalar asosida tayyorlagan
• bir soatlik ochiq

• DARS
• ISHLANMASI

Mavzu:Jismlarning o’zaro ta’siri. Kuch

• Mavzu:Jismlarning o’zaro ta’siri. Kuch

 

•  
• Dars bosqichlari Vaqti
• 1. Tashkiliy qism - 3 minut.
• 2. O‘tilganlarni takrorlash - 10 minut
• 3. Yangi mavzuni bayoni - 20 minut
• 4. Darsni mustahkamlash - 10 minut
• 5.Uyga vazifa - 2 minut

Darsning maqsadi:

• Darsning maqsadi:
• O’quvchilarga jismlarning o’zaro ta’siri, kuch va kuchlarni qo’shish haqida ma’lumotlar berish, ularni erkin va mustaqil fikrlashga o’rgatish.
• Darsning turi: modifikatsion ma’ruza, klaster, aqliy hujum
• Dars jihozi: plakat, video proiktor, prujina, slayd, porterit, tarqatma savollar.

Aqliy hujum savollari

• Aqliy hujum savollari
• Inersiya nima?
• Nyutonning birinch qonunini ayting.
• Dinamika bo’limida nima o’rganiladi?
• Dinamika so’zining ma’nosi nima?

Yangi mavzu bayoni

• Yangi mavzu bayoni
• Tinch turgan jism boshqa jismlar bilan o’zaro ta’sirlanishi natijasida harakatga keladi, harakatlanayotgan jism esa o’z harakatini o’zgartiradi.

Kuch

• Jismlarning o’zaro ta’sirini tavsiflash uchun fizik kattalik – kuch tushunchasi kiritilgan.
• Bir jismga boshqa jismlarning mexanik ta’siri o’lchovini tavsiflovchi fizik kattalik – kuch deb ataladi.

• KUCH

• Og’irlik kuchi

• Ishqalanish kuchi

• Tortishish kuchi

• Elastiklik kuchi

• Qarshilik kuchi

• Magnit kuchlar

Mexanik ta’sir jismlarning bir-biriga bevosita tegishi (kontakda bo’lishi) yoki ularning maydoni orqali sodir bo’ladi.

• Mexanik ta’sir jismlarning bir-biriga bevosita tegishi (kontakda bo’lishi) yoki ularning maydoni orqali sodir bo’ladi.
• Prujinani cho’zish yoki siqish, ipni eshish kabi holatlarda ta’sir jismlarning bir-biriga tegishi natijasida bo’ladi.

Kuch F harfi bilan belgilanadi va Xalqaro birliklar sistemasida uning birligi qilib 1 Nyuton (1N) qabul qilingan. Amalda kuchni o’lchashda millinyuton (mN) va kilonyuton (kN) ham ko’p qo’llaniladi. Bunda:

• Kuch F harfi bilan belgilanadi va Xalqaro birliklar sistemasida uning birligi qilib 1 Nyuton (1N) qabul qilingan. Amalda kuchni o’lchashda millinyuton (mN) va kilonyuton (kN) ham ko’p qo’llaniladi. Bunda:
• 1 N = 1000 mN; 1 kN = 1000 N.

Kuch dinamometr asbobi yordamida o’lchanadi.

• Kuch dinamometr asbobi yordamida o’lchanadi.

Kuchlarni qo’shish

• Agar biror jismga bir nechta kuch ta’sir etayotgan bo’lsa, ularning yig’indisi quyidagichа aniqlanadi. Masalan: aravachaga qarama – qarshi yo’nalishda F1 = 3N va F2 = 5N kuchlar ta’sir etayotgan bo’lsin. Natijalovchi kuch F2 kuch tomon yo’nalgan bo’ladi va
• F = F2 - F1=5-3=2N
• F1=3N F2=5N

Agar aravachaga bir tomonga yo’nalgan F1= 8N va F2=3N kuchlar ta’sir etsa, natijalovchi kuch ikkala kuchning yig’indisiga teng bo’ladi.

• Agar aravachaga bir tomonga yo’nalgan F1= 8N va F2=3N kuchlar ta’sir etsa, natijalovchi kuch ikkala kuchning yig’indisiga teng bo’ladi.
• F1=3N
• F2 = 8N
• F = F1 + F2 = 3+8 = 11N

Mustahkamlash uchun savollar

• 1. Kuch deb nimaga aytiladi?
• 2. Kuch qanday harf bilan belgilanadi?
• 3. Kuchning birligi nima?
• 4. Kuchni o’lchaydigan asbob nomini ayting.
• 5. Kuchlarni qo’shish deganda nimani tushunasiz?

Uyga vazifa

• Mavzuni o’qib kelish

E’tiboringiz uchun rahmat.

• E’tiboringiz uchun rahmat.

Isaak Nyuton