Kon jihozlarining tarkibi va klassifikatsiyasi

1 .2.-rasm. Neft va gaz konining funktsional sxemasi.

1-qatlamga suv haydovchi quduqlar; 2-qatlamga gaz haydovchi quduq; 3-qatlamdan suyuqlik va gazni yig’ish va ularni neft, gaz, suvga ajratish tizimi; 4nasos stantsiyasi; 5-kompressor stantsiyasi; 6-qatlamga suv va gazni haydab qatlam bosimini saqlab turuvchi tizim; 7-neftli quduqlar; 8-gaz do’ppisi; 9qatlamning neftga toyingan qismi; 10-qatlamning suvga toyingan qismi; 11-neft qazib olish va kollektorlarni o’tkazuvchanligini kuchaytirish yo’li orqali neftgaz beruvchanlikni oshirish uchun jadallashtiruvchi jihozlarning tizimi; 12-quduqlarni joriy ta’mirlashda qo’llaniladigan kompleks jihozlar; 13-quduqlarni kapital ta’mirlashda qo’llaniladigan jihozlarning jamlamasi; 14-quduqlarni ishlatish jihozlari.

Konda yoki qatlamda ishlanadigan quduqlarning soni ko’p bo’lib, yuzlab yoki minglab quduqlarni ta’mirlashga va oraliq ta’mirlashga ko’p vaqt sarflanadi. Shuning uchun quduqlardagi murakkab turdagi jihozlarni joriy va kapital ta’mirlash uchun katta miqdordagi murakkab jihozlar bilan ta’minlash va ta’mirlash xizmati kerak bo’ladi. Kapital ta’mirda ko’pincha yangi quduqlar burg’ilib bo’lingandan so’ng, quduqlarni o’zlashtirishda maxsus takomillashgan jihozlardan foydalaniladi.

1.3. Neft va gaz qazib olish jihozlari

I guruh. Quduqning stvolini shakllantiruvchi mustahkamlash tizmasining quvurlari va uning ishonchliligini ta’minlagichlar.

1. 
   Tizma boshchasi, u quduq ustini mustahkamlash tizmasi bilan bir tugunga birlashtiradi, bir vaqtda quduqqa ishlatish uchun tushiriladigan vositalarning qismi bo’lib xizmat qiladi.
   
2. 
   Filtrlar bilan quduqning mahsuldor qatlamidagi suyuqliklar yoki gaz filtrlanadi.
   
3. 
   Qirquvchi-klapanlar qatlam filtrining ustiga o’rnatiladi, quduqda ochiq, falokatli favvora bo’lishining oldini oladi. U favvoralovchi quduqlarda jihozlanadi.
   
4. 
   Pakerlar quduqlarni uchastkalarga ajratishda va ularni germetiklashda o’rnatiladi.
   
5. 
   Quduq oldi inshootlariga quduq usti zonasida xizmat ko’rsatuvchi va ta’mirlashga xizmat qiladigan maydonlar kiradi.
   

6. 
   Mustahkamlash quvurlari konstruktsiyasi va nominal o’lchamlari bilan birbiridan farq qiladi. Tizma boshchalari har xil konstruktsiyada hamda har xil o’lchamlarda va parametrlarda, har xil chuqurlikdagi quduqlar uchun, har xil muhitga va bosimlarga mo’ljallab tayyorlanadi va tashib kelinadi. Quduqlarda filtrlardan tashqari mustahkamlash quvurlarni perforatsiya qilib tayyorlangan turli, graviyli, metall, keramik filtrlari ko’p sonli variantlarda va har xil konstruktsiyalarda qo’llaniladi. Yaqin yillarda yaratilgan Qirquvchi – klapanlar, pakerlar va yakorlarning yangi har xil turlari qo’llaniladi, ular o’rnatish tartibi, o’lchamlari, materiallari va tasniflari boyicha pakerlarga o’xshashdir. Quduq oldi inshootlari gorizontal betonlangan yoki gruntli maydonli bo’ladi va botqoqliklarda joylashgan territoriyalarda yoki dengiz akvatoriyalarida, quduq oldi inshootlarini joylashtirish murakkablashadi. Bunda yuqori mustahkamlikka ega bo’lgan, yirik o’lchamli metall konstruktsiyalaridan maydon uchun asos sifatida foydalaniladi.
   

2. 
   guruh. Bu jihozlar faqat favvorali neft, gaz yoki gazkondensat quduqlarini ishlatishga mo’ljallangan. Jihozlar ko’targichdan, favvora armaturasi va manifold tashkil topgan bo’ladi, quduq ichidan yer ustiga mahsulotni ko’tarib beradi, favvoralanishni boshqaradi va nazoratini ta’minlaydi hamda quduqning optimal ish rejasini saqlab turadi.
   

1. 
   Gazlift jihozlari ko’targichga siqilgan gazni uzatish orqali quduqlarni ishlatishga mo’ljallangan. Bu jihozlarga qoyirish va ishchi klapanlarning gazlift ko’targichining jamlamasi, gazlift armaturasining majmuali o’lchov asboblari bilan manifoldi, kommunikatsiya–quvur uzatmalarning murakkab tarmog’i, avtomatlashtirish va boshqarish vositalari bilan quduqqa gazni uzatgichlar kiradi.
   

6. 
   Motokompressorli gaz kompressor stantsiyasi quduqga gazni uzatishda va siqib berishda qo’llaniladi, berilgan energiya yordamida quduq ichidagi suyuqlik yer ustiga ko’tariladi.
   

1.