Korporativ madaniyatning kelib chiqishi va uning zaruriyati



Yüklə 160,21 Kb.
Pdf görüntüsü
tarix28.11.2023
ölçüsü160,21 Kb.
#135373
KORPORATIV MADANIYATNING KELIB CHIQISHI VA UNING ZARURIYATI



KORPORATIV MADANIYATNING KELIB CHIQISHI VA 
UNING ZARURIYATI

REJA: 
1.Korporativ madaniyat tushunchasi, mohiyati va mazmuni. 
2.Tashkilot madaniyati konsepsiyasi rivojlanishining tarixiy bosqichlari
3.Korporativ madaniyat modellari 


1. Korporativ madaniyat tushunchasi, mohiyati va mazmuni.
 
1980-yil boshlarida xorijiy mamlakatlarda korporativ madaniyatga 
qiziqish paydo bo‘lishining sabablari: 
1. Tashkilotlar tashqi muhitida quyidagi o‘zgarishlar ro‘y berdi: ‒ 
ekologiya muhiti: atrof-muhitning ifloslanishi; ‒ fan-texnika sohasi: 
ishsizlikning o‘sishi, ovqatlanish va h.k. bilan bog‘liq muammolarni hal 
qilishda texnik imkoniyatlar cheklanganligi; ‒ ijtimoiy muhit: 
motivatsion inqiroz va hayot mazmunning yo‘qolishi.
2. Tashqi muhitdagi ushbu o‘zgarishlar tashkilotning ichki muhitida ham 
mos keluvchi o‘zgarishlarga olib keldi: ‒ xodimni tashkilot bilan 
identifikatsiya qilish yetarli emasligi; ‒ rahbar va qo‘l ostidagi xodimlar 
o‘rtasida ishonchsizlik sindromi. Shundan kelib chiqib, boshqaruv uchun 
quyidagi vazifalar ishlab chiqildi: 
1) jamiyat oldida, jumladan, axloqiy javobgarlik; 
2) jamoada ishlash “biz-hissiyotlar” shakllantirish; 
3) boshqaruvda psixologik tarkibiy qismlarni hisobga olish. Ushbu 
vazifalarning hal qilishini korporativ madaniyatlar konsepsiyasi 
shakllanishi va ushbu fenomenga qiziqishning o‘sishiga olib keldi. Bu 
sohada 
keyingi 
tadqiqotlar 
shuni 
ko‘rsatadiki, 
barcha 
gullabyashnayotgan 
kompaniyalar 
siyosati 
albatta 
tashkilot 
muvaffaqiyatining garovi sifatida korporativ haqida tasavvurlarni o‘z 
ichiga oladi. Bundan tashqari, tashkilot madaniyati va uning daromad 
darajasi, aksiyalar qiymati, sof foyda miqdori kabi ishlab chiqarish 
ko‘rsatkichlari o‘rtasida aloqalar miqdoriy empirik dalillari paydo 
bo‘ldi. O‘zbekistonda korporativ madaniyatga qiziqish ancha keyinroq 


paydo bo‘lgan bo‘lib, quyidagi sabablar bilan izohlanadi. Mehnat va 
tashkilot faoliyatining natijalari samaradorligiga madaniyat ta’sirini 
boshqaruv sohasi tomonidan tushunilishi O‘zbekistonda iqtisodiy 
islohotlar natijasida amalga oshdi.
Tashkilot madaniyati konsepsiyasi rivojlanishining tarixiy bosqichlari
Korporativ 
madaniyat 
konsepsiyasi 
rivojlanishining 
quyidagi 
bosqichlarini shartli ravishda ajratib ko‘rsatish mumkin: 
1. 1970-yilgacha bo‘lgan davr, vakillari: M.Sherif, K.Levin, K.Ardjiris, 
D.Mak-Gregor. 
Xususiyatlari: 
tashkilot 
madaniyati 
tushunchasi 
kiritilmagan, lekin bilvosita yodga olib o‘tilgan.
2. 1970-1980-yy. Vakillari: P.Terner, A.Pettigru, K.Gerts. Xususiyatlari: 
«madaniyat» 
tushunchasi 
tashkilotga 
nisbatan 
foydalanilgan, 
antropologiya atamalari tashkiliy tahlilda qanday qo‘llanishi mumkinligi 
ko‘rsatilgan.
3. 1980-yillardan boshlab. Vakillari: E.Sheyn, T.Dil va A.Kennedi, 
L.Smirchich, Dj. Martin va b. Xususiyatlari: korporativ madaniyat 
konsepsiyasi tashkilot nazariyasi bo‘yicha adabiyotlarda yetakchi 
o‘rinlardan birini mustahkam egallagan.
O‘zbekistonda korporativ madaniyat konsepsiyasi taxminan 1992- 
yildan dissertatsiya ishlari, monografiyalar (V.A. Spivak), maqolalar va 
h.k. paydo bo‘lganda rivojlana boshladi. Korporatsiyalar faoliyatining 
samaradorligi uchun muhim shartlardan biri, boshqa tashkilotlar kabi, 
korporativ madaniyat orqali boshqariladigan kompaniya missiyasiga 
erishish uchun xodimlarning sa’yharakatlarini birlashtirishdir 
Korporativ madaniyat modellari


Korporativ madaniyatning modellari quyidagi mezonlar asosida 
shakllanadi:
a) qadriyatlar va maqsadlar: raqobatbardosh qadriyatlar tizimi; 
maqsadlarni aniqlash jarayoni; milliy xususiyatlar;
b) aloqa tizimi: tashkilotning tashqi muhit bilan o‘zaro aloqasi; tashkilot 
ichidagi munosabatlarning xususiyatlari; xatarlarni qabul qilish va qayta 
ko‘rib chiqish; jamoada psixologik iqlim;
c) tashkiliy madaniyat: faoliyatning o‘ziga xos xususiyati; yetakchilik 
uslubi. 
F. Xarris va R.Moranning modeli. 
1.Insonlar va dunyo haqida bazaviy tasavvurlar shakllantiradi
– tashkilotning atrof-muhiti haqida; – tashkilotning ichki muhiti haqida;
– insonlar tabiati haqida: umumiy insoniy xususiyatlar haqida ichki 
tasavvur;
– insoniy xatti-harakatlar tabiati, xususan, ish va faollik haqida 
tasavvurlar;
– shaxslararo munosabatlar tabiati haqida. Bu asosan anglab yetilmagan 
va rejalashtirilmagan bazaviy shartsharoitlar bir-biridan alohida 
ajratilgan bo‘lmaydi, balki birgalikda bitta obrazni tashkil qiladi.
Agar tashkilot madaniyatini tushunishga harakat qilinadigan bo‘lsa, 
dastlab uning dunyoqarashini tushunish kerak. 
Tashkilot dunyoqarashi muayyan qadriyatlar va xulq-atvor standartlari
Tashkilot a’zolari u yoki bu darajada qo‘shiladigan, yozilmagan xulq-
atvor qoidalari, taqiqlar va h.k. ayrim tashkilotlar bu namunalarni qayd 
qilishga urinadi va menejment/tashkilot falsafasini shakllantiradi.


Bazaviy shart-sharoitlar va kelib chiqadigan xulq-atvor standartlari 
birgalikda tashkilot ustuvorliklarini rivojlantirishga turtki beradi (nima 
o‘ziniki/begona hisoblanadi va h.k.).
Ko‘p millatli kompaniyalarning turlari
Etnosentrik korporatsiyalar 
O‘z 
mamlakatiga 
yo‘naltirilgan. 
Etnosentrik 
rahbarlar, 
o‘z 
fuqarolarining xorijiylardan ko‘ra ko‘proq o‘qimishli, ishonchli va 
ishonchga loyiq ekanligiga ishonishadi. Korporatsiyani boshqarish butun 
hududida joylashgan markazdan amalga oshiriladi. 
Polisentrik korporatsiyalar 
Polisentrik korporatsiyalar 
Uy egasi mamlakatiga (kompaniya faoliyat yuritadigan mamlakatga) 
yo‘naltirilgan. Bu mamlakatda katta potensial foyda bor, ammo tashqi 
bozorni tushunishning qiyinligi bilan izohlanadi. Mahalliy menejerlar 
“o‘zlari xohlagan ishlarni qilishlari” sharti bilan ko‘pburchak 
kompaniyani boshqarish xalqaro faoliyatga yo‘naltirilayapti. Polisentrik 
kompaniyasining asosiy g‘oyasi: “Mahalliy insonlar ular uchun eng 
yaxshi narsalarni bilishadi, shuning uchun ularga javob beraylik va bizga 
foyda keltirmaguncha ularni yolg‘iz qoldiring” 
Birlashtirilgan mintaqaviy tizimni yaratish orqali sinergiyalarni oshirish 
tamoyiliga amal qiladi. Bunday kompaniyalar rahbarlari ushbu 
mintaqadagi faoliyatni faqat ushbu mintaqaning vakili tomonidan 
muvofiqlashtirilgan bo‘lishi mumkinligiga ishonadilar. Mintaqaviy 
markazlar shirkati shiori: “Mintaqaviy vakillar qo‘shni mamlakatlar 
uchun nima kerakligini biladilar”. Shuning uchun u butun Osiyo 


mintaqasi 
yoki 
fransuz 
filialini 
boshqarish 
uchun 
Yaponiya 
vakolatxonasini tanlashi mumkin 
Birlashtirilgan mintaqaviy tizimni yaratish orqali sinergiyalarni oshirish 
tamoyiliga amal qiladi. Bunday kompaniyalar rahbarlari ushbu 
mintaqadagi faoliyatni faqat ushbu mintaqaning vakili tomonidan 
muvofiqlashtirilgan bo‘lishi mumkinligiga ishonadilar. Mintaqaviy 
markazlar shirkati shiori: “Mintaqaviy vakillar qo‘shni mamlakatlar 
uchun nima kerakligini biladilar”. Shuning uchun u butun Osiyo 
mintaqasi 
yoki 
fransuz 
filialini 
boshqarish 
uchun 
Yaponiya 
vakolatxonasini tanlashi mumkin 
Regional tashkilotlar 
Butun dunyoga yo‘naltirilgan, ular birlashtirilgan yagona xalqaro tizimni 
yaratishda o‘zlarining asosiy maqsadlari deb hisoblashadi. Ular eng 
yuqori darajadagi o‘zaro bog‘liqlik bilan ajralib turadi. Bu yerda filiallar 
mustaqil rol o‘ynamaydi. Butun korporatsiya faoliyati jahon va mahalliy 
vazifalarni hal etishga qaratilgan. Uning tarkibiy qismlarining har biri 
o‘zlarining noyob qobiliyatlaridan foydalanib, umumiy sabablarga o‘z 
hissasini qo‘shadi. Geocentric korporatsiyasining shiori: “Hammasi 
uchun va barchasi uchun bitta: biz birgalikda ishlaymiz va dunyodagi 
har qanday muammolarni hal qilamiz”. 
Butun dunyoga yo‘naltirilgan, ular birlashtirilgan yagona xalqaro tizimni 
yaratishda o‘zlarining asosiy maqsadlari deb hisoblashadi. Ular eng 
yuqori darajadagi o‘zaro bog‘liqlik bilan ajralib turadi. Bu yerda filiallar 
mustaqil rol o‘ynamaydi. Butun korporatsiya faoliyati jahon va mahalliy 
vazifalarni hal etishga qaratilgan. Uning tarkibiy qismlarining har biri 
o‘zlarining noyob qobiliyatlaridan foydalanib, umumiy sabablarga o‘z 


hissasini qo‘shadi. Geocentric korporatsiyasining shiori: “Hammasi 
uchun va barchasi uchun bitta: biz birgalikda ishlaymiz va dunyodagi 
har qanday muammolarni hal qilamiz”. 
Geosentrik kompaniyalar 
Zamonaviy sharoitda korporatsiya rahbariyati moslashuvchanlik va yangilik 
korporativ madaniyatning eng muhim va ajralmas qismi ekanligidan manfaatdor. 
Korporativ madaniyat hech bo‘lmaganda uchta darajada mavjud bo‘lgan 
tizim vazifasini bajaradi - mazmun, aqliy va faollik. 
Ma’naviy darajada korporativ madaniyat - bu tashkilot faoliyatining 
me’yoriy -huquqiy bazasini tashkil etuvchi matn va hujjatlarda belgilangan bloklar 
to‘plami. Ushbu bloklarning mazmuni tashkilotning korporativ madaniyatini 
yaratish jarayonida, ushbu tashkilotda ishlaydigan odamlar tomonidan belgilanadi 
va u yoki bu darajada atrof-muhitga nisbatan o‘zini o‘zi belgilaydi. 
Biroq, korporativ madaniyatning tashqarida qolishi va kompaniya 
xodimlarining mentalitetiga qo‘shimcha ravishda hech qanday ma’no yo‘q. 
Korporativ madaniyatning ruhiy darajasini, ya’ni uning inson ongi darajasida va 
shakllarida mavjudligini strategiyalar, texnologiyalar, qoidalar va boshqalarni 
loyihalashdan ko‘ra ancha murakkab vazifalar maydoni sifatida ko‘rib chiqish 
maqsadga muvofiqdir. ishlab chiqarish me’yorlari, boshqaruvning samarali uslubi 
va boshqalar «ishlay» boshlashi va katta foyda keltirishi mumkin moliyaviy 
natijalar, ular rahbarlar va xodimlarning e’tiqodiga, majburiyatiga va 
motivatsiyasiga aylantirilishi kerak. Omon qolish va ishlashga bo‘lgan e’tiborni 
rivojlanishga, samaradorlik va yangi imkoniyatlarning yangi pog‘onalariga, 
«yuqori chegara» tamoyiliga, korporativ qadriyatlarga va umuman hayotning 
yuqori sifatiga e’tibor qaratish bilan almashtirish kerak. 
Korporativ madaniyatning faollik darajasi - bu missiya va strategiyaga 
erishish, kompaniyaning kontseptsiyasi, falsafasi, korporativ qadriyatlar va 
me’yorlar, tegishli boshqaruv uslubi, an’analari, dasturlarini amalga oshirishga 
qaratilgan odamlarning amaliy harakatlari darajasi. va loyihalar va boshqalar. 


Odamlar o‘z yo‘nalishlari va maqsadlariga muvofiq, shuningdek, vaziyat va 
umuman olam haqidagi tasavvurlari bilan harakat qilishadi. Korporativ 
madaniyatning mazmuni va sifati qanday, tashkilot xodimlarining ruhiy darajadagi 
qabul qilish chuqurligi va darajasi qanday, xodimlarning harakatlari va bu 
harakatlarning samaradorligi shunday bo‘ladi. 
Korporativ madaniyat korporativ ruh, xodimlarning tashkilotga sodiqligi 
bilan bevosita bog‘liq. Korporatsiyaning PR bo‘limining eng muhim vazifalaridan 
biri - bu individual xodimni ham, mehnat jamoasini ham korporativlik ruhida 
saqlash, umumiy manfaatlari va korxona umumiy maqsadlarini tushunadigan 
xodimlarni birlashtirish. 
Iqtisodiyot va biznesning zamonaviy talablariga mos keladigan korporativ 
madaniyatni shakllantirish uchun boshqaruvning buyruqbozlik va ma’muriy 
usullari ta’siri ostida shakllangan odamlarning qadriyatlarini o‘zgartirish va 
ularning ongiga kirish yo‘nalishini o‘zgartirish zarur. xodimlarning barcha toifalari 
bozor tipidagi korporativ madaniyatning asosiy tuzilishini tashkil etuvchi 
elementlar. Bunday madaniyatning eng muhim ko‘rsatkichlaridan biri bu nafaqat 
qulay muhitni, jamoada normal munosabatlarni ta’minlashga, balki korporatsiya 
faoliyatining ko‘zlangan maqsad va natijalariga erishishga yo‘naltirishdir. 
Korporativ madaniyatni maqsadli ravishda yuqoridan yaratish mumkin, 
lekin u o‘z -o‘zidan pastdan, xodimlar, menejerlar va bo‘ysunuvchilar, 
korporatsiya xodimlariga aylangan turli odamlar o‘rtasidagi insoniy munosabatlar 
natijasida paydo bo‘lgan turli xil elementlardan shakllanishi mumkin. 
Tashkilotning yangi strategiyasini ishlab chiqishda, boshqaruv tizimining 
strategiyasiga, tuzilishiga va boshqa elementlariga o‘zgartirishlar kiritishda, 
korporativ PR uchun menejerlar va menejerlar mavjud korporativ madaniyat 
doirasida ularning maqsadga muvofiqligini baholab, agar kerak bo‘lsa, o‘zgartirish 
choralarini ko‘rishlari kerak. u Shuni yodda tutish kerakki, korporativ madaniyat 
boshqaruv tizimining boshqa elementlariga qaraganda mohiyatan inertroqdir. 


Shuning uchun, korporatsiyada uni o‘zgartirish bo‘yicha harakatlar natijalar darhol 
ko‘rinmasligini anglab, boshqa o‘zgarishlardan oldinda bo‘lishi kerak. 
 
Qadriyatlar 
korporativ 
madaniyatning 
asosiy 
elementidir. 
PR 
menejerlarining aniq harakatlari orqali ular butun tashkilot bo‘ylab namoyon 
bo‘ladi va uning maqsadlari va siyosatida aks etadi. Qadriyatlar kompaniyada 
qabul qilingan asosiy mafkuraviy munosabat va g‘oyalarni o‘z ichiga oladi. 
Qadriyatlar har bir xodimga uning qilayotgan ishi o‘z manfaatlari va 
ehtiyojlariga, shuningdek, mehnat jamoasining manfaatlari va ehtiyojlariga, u 
ishlaydigan bo‘linma, butun korporatsiya va umuman jamiyatga mos kelishini 
tasdiqlaydi. 
Korporatsiyaning muhim yo‘nalishlari va maqsadlarini lakonik shaklda 
ta’kidlaydigan shiorlar va shiorlar korporativ madaniyatda me’yoriy ahamiyatga 
ega. (Bir tomondan, shiorlar va shiorlar bilan korporatsiyaning qarashlari va 
missiyasi o‘rtasida bog‘liqlikka aniq ehtiyoj bor). 
Kompaniyada, shuningdek, uning rahbarlari va PR bo‘limining ongli 
harakatlari natijasida va o‘z -o‘zidan pastdan paydo bo‘lishi mumkin bo‘lgan 
afsonalar va afsonalar muhim rol o‘ynaydi. Ular, qoida tariqasida, avloddan -
avlodga ishchilar va xizmatchilarga o‘tadigan metaforik hikoyalar, latifalar 
ko‘rinishida mavjud. Ular kompaniyaning tarixi, uning keyingi rivojlanishi, 
«asoschilar» ning hayoti va faoliyati bilan bog‘liq va xodimlarga korporativ 
qadriyatlarni vizual, majoziy, jonli shaklda etkazish uchun mo‘ljallangan. 
Korporativ madaniyatning xususiyatlari ko‘pincha faoliyat sohasi bilan 
belgilanadi. Masalan, moliya sektorida aniqroq, qat’iy, xodimlarning xulq -atvori 
aniq belgilangan, muloqot uslubi esa rasmiyroq. Savdo sohasidagi korporativ 
madaniyat ko‘pincha juda xilma -xil va o‘ziga xosdir; qoida tariqasida, u kamroq 
aniq, xulq -atvorda, muloqotda ko‘proq o‘zgarishlarga imkon beradi, muloqot 
uslubi kamroq rasmiy, demokratik; baquvvatlik, muloyimlik, xushmuomalalik 
mamnuniyat bilan qabul qilinadi. 


Tashkilotning korporativ madaniyatiga muvofiq, xodimlar o‘zini tutish 
qoidalari va me’yorlariga rioya qilishadi. Xulq -atvor qoidalari va me’yorlari, 
xodimlar o‘rtasidagi munosabatlar standartlari, shuningdek ular bilan menejerlar 
yoki jamoalar, korporatsiya bo‘linmalari rahbariyati o‘rtasidagi munosabatlar 
rasmiy hujjatlarda, sharaf kodekslarida, korporativ xulq kodekslarida va 
boshqalarda aks ettirilgan. 
Biznes kodeksi odatda uchta qoidalar guruhini o‘z ichiga oladi: 
Taqiqlovchi qoidalar (har qanday holatda ham bu tashkilotda nima qilmaslik 
kerakligini ko‘rsatib beradi, masalan, tijorat sirlarini buzish, telefon qilish 
taqiqlanishi), 
Qabul qilish qoidalari (ma’lum bir tashkilotda nima qilish kerakligi haqida, 
masalan, kelishuvlarga qat’iy rioya qilish, boshqaruv tartibiga rioya qilish), 
· Tavsiyaviy (masalan, ijodiy bo‘lish, tashkilotga sodiq bo‘lish tavsiya 
etiladi). Agar aqliy darajada qabul qilinsa va korporativ madaniyatning faollik 
darajasida amalga oshirilsa, biznes kodeks tashkilot xodimlarining munosabatlari 
va harakatlarini tartibga solishning shaxsiy mexanizmi bo‘lib ishlay boshlaydi, bu 
menejerlarning ishini sezilarli darajada osonlashtiradi va ish samaradorligini 
oshiradi. umuman xodimlar. 
Kelgusida inshomda korporativ madaniyatning yuqoridagi elementlari 
haqida batafsil to‘xtalib o‘taman. 
Firma faoliyati korporativ falsafaga asoslangan - kompaniya xodimlari 
tomonidan boshqariladigan axloqiy va axloqiy va ishbilarmonlik me’yorlari, 
tamoyillari, kredosining to‘liq, batafsil, batafsil bayoni. Korporativ falsafa ijtimoiy 
shartnoma bilan rasmiylashtirilgan ichki tashkil etish printsipi vazifasini bajaradi. 
Ko‘pgina ishonchlarda «sifat», ishonch, «mukammallik», «mag‘rurlik», 
«g‘amxo‘rlik», «ehtiyotkorlik» kabi tushunchalar asosiy hisoblanadi. Biroq, 
qanday printsiplar bo‘lishidan qat’i nazar, ular o‘z -o‘zidan amalga oshirilmaydi - 
ularga sodiqlik muhiti shakllanishi kerak. Xodimlar ular haqida bilishlari, 
tushunishlari, qadrlashlari va qo‘llab -quvvatlashlari kerak, shundagina odamlar bu 


tamoyillarga amal qilishadi. PR-odam ularga bu ishda yordam berishi kerak, u 
ko‘rsatilgan pozitsiyalarni bir butunga birlashtiradi va ularni amalga oshirishni 
rejalashtiradi. 
Bunday ulanishning muhim vositalaridan biri korporativ treninglar bo‘lib, 
ular xodimlarni printsiplarni yaxshiroq tushunishga va keyinchalik ularni 
amaliyotda qo‘llashga, shuningdek o‘zgarishlarga oson va og‘riqsiz moslashishga 
o‘rgatadi. Shuni ham ta’kidlash kerakki, korporativ qoidalar va qonunlar amaldagi 
davlat qonunlari va qoidalariga zid bo‘lmasligi kerak, garchi korporativ falsafa 
ko‘pincha xodimlarni qonun hujjatlarida nazarda tutilganidan ko‘ra qat’iyroq 
talablarga rioya qilishga undaydi. 
Har qanday tashkilotning rivojlanishi uchun korporativ madaniyatning 
ahamiyati bir qancha holatlar bilan belgilanadi. 
Birinchidan, bu xodimlarga tashkilotning o‘ziga xosligini beradi, 
kompaniyaning ichki ko‘rinishini belgilaydi va tashkilotda barqarorlik va 
uzluksizlikning muhim manbai hisoblanadi. Bu xodimlarda tashkilotning o‘zi va 
uning mavqeining ishonchliligi hissini yaratadi, ijtimoiy xavfsizlik hissini 
shakllantirishga yordam beradi. 
Ikkinchidan, o‘z kompaniyasining tashkiliy madaniyati asoslarini bilish 
yangi ishchilarga tashkilotda sodir bo‘layotgan voqealarni to‘g‘ri talqin qilishga 
yordam beradi, ulardagi eng muhim va muhimlarini aniqlab beradi. 
Uchinchidan, tashkilot ichidagi madaniyat, hamma narsadan ko‘ra, o‘ziga 
yuklangan vazifalarni bajaradigan xodimning o‘zini o‘zi anglashini va yuqori 
mas’uliyatini 
rag‘batlantiradi. 
Bunday 
odamlarni 
tan 
olish 
va 
mukofotlash, tashkiliy madaniyat ularni namuna (namuna) sifatida belgilaydi. 
Barcha mavjud tashkilotlar o‘ziga xosdir. Har birining o‘ziga xos tarixi, 
tashkiliy tuzilishi, aloqa turlari, maqsadlar qo‘yishning tizimlari va tartiblari bor, 
ular tashkilotchilik marosimlari va afsonalari doirasida yagona korporativ 
madaniyatni shakllantiradi. Aksariyat tashkiliy madaniyatlar tarixan ancha aniqroq 
bo‘lgan, lekin yaqinda ularning ta’siri va rolini tan olish tendentsiyasi ustun keldi. 


Hozirgi vaqtda korporativ madaniyat tashkilot samaradorligini amalda 
oshirishni ta’minlaydigan asosiy mexanizm sifatida qaraladi. Bu har qanday 
tashkilot uchun muhim, chunki u quyidagilarga ta’sir qilishi mumkin. 
· Xodimlarni rag‘g‘batlantirish; 
· Kompaniyaning ish beruvchi sifatida jozibadorligi, bu kadrlar 
almashinuvida namoyon bo‘ladi; 
· Har bir xodimning axloqi, uning ishbilarmon obro‘si; 
· Mehnat faoliyati samaradorligi va samaradorligi; 
· Xodimlarning ish sifati; 
· Tashkilotdagi shaxsiy va ishlab chiqarish munosabatlarining tabiati; 
· Xodimlarning ishga munosabati; 
· Xodimlarning ijodkorligi. 
Madaniyat umuman olganda qiyin. U odatda inson faoliyati jarayonida 
ishlab chiqariladi va o‘z navbatida unga ta’sir qiladi. 
Korporativ madaniyat tashkilot hayotiga ta’sir qilishining ikki yo‘li mavjud. 
Birinchidan, madaniyat va xulq -atvor bir -biriga ta’sir qiladi. Ikkinchidan, 
madaniyat nafaqat odamlarning qilayotgan ishlariga, balki qanday qilishlariga ham 
ta’sir qiladi. Madaniyatning tashkilotga ta’siri kuzatiladigan o‘zgaruvchilar 
to‘plamini aniqlashga har xil yondashuvlar mavjud. Odatda, bu o‘zgaruvchilar 
tashkilot madaniyatini tavsiflash uchun ishlatiladigan so‘rovnomalar va 
so‘rovnomalarning asosi hisoblanadi. 
Tashkilotning samaradorligiga, korporativ madaniyatga yondashuvga 
nisbatan eng amaliyini ko‘rib chiqing. Biznes egasi nuqtai nazaridan korporativ 
madaniyatning qiymati uning biznesning asosiy maqsadi - aktsiyadorlar boyligi va 
kompaniya qiymatini ko‘paytirishga qo‘shgan hissasi bilan belgilanadi. Shunga 
ko‘ra, har qanday biznesning asosiy maqsadi - egalari uchun boylik yaratish. 
Qolganlarning hammasi, shu jumladan tashkiliy madaniyat ham bu maqsadga 
erishish vositasidir. Binobarin, korporativ madaniyatni boshqarish va qo‘llashning 
asosiy maqsadi korporativ madaniyatni joriy etish va rivojlantirish natijasida 
yaratilgan qiymatni maksimal darajada oshirishdir. 


Nima uchun kuchli va samarali korporativ madaniyat kompaniya egasi 
nuqtai nazaridan shunchalik muhim? Buning sababi shundaki, ishbilarmonlik 
muhiti shunchalik tez o‘zgaradiki, hatto oddiy rahbarlar ham doimiy qaror qabul 
qilishlari kerak. Vaziyat bilan tanishish, qaror qabul qilish va ularni ijrochilarga 
etkazish uchun vaqt yo‘q. Korporativ rejalar, tartib va standartlar juda tez eskiradi. 
«Barcha holatlar uchun» samarali ko‘rsatmalar sifatida xizmat qilish. Shu sababli, 
boshqaruvning barcha darajalarida kompaniyada qaror qabul qilishda yagona 
qat’iy va o‘zgarmas qo‘llab-quvvatlash-bu aniq korporativ madaniyat, ya’ni. eng 
umumiy va barqaror qadriyatlar va maqsadlar tizimi, xulq -atvor tamoyillari va 
qoidalari tizimi. Shunday qilib, kuchli va barqaror, ammo moslashuvchan 
korporativ madaniyatning mavjudligi, tez o‘zgaruvchan muhitga mos kelishi, 
kelgusi asrda rus tijoratining omon qolishi va muvaffaqiyatining eng muhim 
omillaridan biridir. muhim raqobat afzalliklari. Shunday qilib, korporativ 
madaniyatning shakllanishi va mustahkamlanishi biznesni strategik va operativ 
boshqarishning ajralmas qismiga aylanishi va doimo kompaniyaning yuqori 
rahbariyatining qarashlari sohasida bo‘lishi kerak. 

Yüklə 160,21 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə