Laboratoriya ishi

LABORATORIYA ISHI.
GORIZONTGA QIYA OTILGAN JISM HARAKATINI O’RGANISH.

Ishning maqsadi: O’quvchilarga gorizontga qiya otilgan jism harakatini tajriba usuli bilan o’rgatishdan iborat. Jismning uchish uzoqligining otish burchagiga bog‘liqligini tekshirish.


Glossariy: Height – balandlik, Angle –burchak, Speed– tezlik, mass – massasi, diameter – diametri, Gravity –Erkin tushish tezlanishi, values – qiymatlar, Tank shell – snaryad, slow- sekinlashtirilgan, Initial speed- boshlang’ich tezlik.

Kerakli asbob va jihozlar:

Zambarak	Snaryad yoki …………	Boshqalar
Metr		Boshlang’ich qiymatlar

Qisqacha nazariy ma’lumot
Jismni son qiymati ga teng boigan boshlang’ich tezlik bilan gorizontga nisbatan biror a burchak ostida qiyalatib otaylik. Havoning qarshiligi hisobga olinmaganda sharcha og’irlik kuchi ta'sirida harakatlanadi va u erkin tushadi, yani tezlanishi 9,8 m/s² ga teng boiadi.
Otilgan jismning harakatini kuzatganimizda u avval gorizontal yo’nalishda otilgan nuqtasidan uzoqlashayotganligini hamda vertikal yo’nalishda ko’tarilayotganligini ko’ramiz. Gorizontga qiyalatib otilgan jism bir vaqtning o’zida gorizontal va vertikal yo’nalishlar bo’ylab harakatlanadi. Bu harakat trayektoriyasining ko’rinishi 1-chizma keltirilgan.

Gorizontga qiyalatib otilgan jismning uchish uzoqligi maksimal ko’tarilish balandligi to’liq uchish vaqti quyida keltirilgan ifodalar yordamida aniqlanadi:
(1) (2) (3).
Uchish uzoqligi va qiya otilish burchagi a ma'lum bo’lsa, (1) ifodaga ko’ra jismning otilish tezligi quyidagicha hisoblanadi:
(4)