Laboratoriya ishi

Ishni bajarish tartibi:

1. 
   Zambarak laboratoriya o’tkaziladigan hududga o’rnatiladi.
   
2. 
   Zambarakning qiyalik burchagi 30° qilib tanlanadi.
   
3. 
   Tutqich orqaga tortiladi va stvol ilgagiga kiritiladi.
   
4. 
   .Snaryad stvol ichiga joylashtiriladi.
   
5. 
   Tutqich ilgakdan chiqarib yuboriladi va snaryadning tushish joyi aniqlanadi.
   
6. 
   Snaryad tushgan joyga oq qog’oz va qora kopirka qog’ozi birlashtirib qo’yiladi.
   
7. 
   Tutqich orqaga tortiladi va stvol ilgagiga kiritiladi.
   
8. 
   Snaryad stvol ichiga joylashtiriladi.
   
9. 
   Tutqich ilgakdan chiqarib yuboriladi va snaryad tushish joyi kuzatiladi.
   
10. 
    Tajriba, yuqorida ta'kidlab o’tilganidek kamida 3 marta takrorlanadi.
    
11. 
    Oq qog’ozni joyidan siljitmasdan uning ustidagi qora kopirka olinadi. Oq qog’oz ustida qolgan izlarning o’rniga ko’ra sharchaningsnaryadning uchish uzoqligi oichanadi.
    
12. 
    Qiyalik burchagini o’zgartirib (45°, 60°...) tajribani yuqorida ko’rsatilgan tartibda takrorlang.
    
13. 
    Olingan natijalar asosida o’lchash xatoligini hisoblang.
    
14. 
    O'rtacha uchish uzoqligiga ko’ra sharchaning otilish tezligi (4) ifoda yuordamida hisoblanadi.
    
15. 
    Hisoblash natijasidan foydalanib, sharchaning uchish vaqti (3) ifodaga ko’ra hisoblanadi.
    
16. 
    Hisoblangan kattaliklar qiymati quyidagi jadvalga yoziladi.
    

Otilish burchagi	№	l, uchish uzoqligi, (m)	l, (m)	∆l, (m)	∆ĺ, (m)		m/s	s
30°	1-otilish
	2-otilish
	3-otilish
45°	1-otilish
	2-otilish
	3-otilish
60°	1-otilish
	2-otilish
	3-otilish

Nazorat uchun savollar

1. 
   Gorizontga nisbatan qiya otilgan jism harakatining trayektoriyasi qanday bo’ladi?
   
2. 
   Gorizontga nisbatan qiya otilgan jismning uchish uzoqligi qanday kattaliklarga
   

bog’liq?

1. 
   u₀ boshlang’ich tezlik bilan otilgan jismning tushayotgan paytdagi tezligi qanday
   

bo’ladi va gorizont bilan qanday burchak tashkil qiladi?

1. 
   Tajribada olingan natijalarga ko’ra uchish uzoqligi va uchish vaqtining qiymati otilish burchagiga bog’liqligini tahlil qiling.
   

O’zingizni sinab ko’ring

1. 
   Gorizondga 45° burchak ostida otilgan jism uzoqligi ko’tarilish balandligidan necha marta katta boiadi?
   A)2; B)3; C) 4; D) 1,5.
   

1. 
   O’q zambarakdan qanday burchaklar ostida otilganda o’qning uchish uzoqligi bir xil bo’ladi?
   

A) 45-a va 45+a; B) a va 60-a C) a va 90-a D) a va 2a

1. 
   Jism gorizondga qanday burchak ostida otilganda uchish uzoqligi eng katta bo’ladi?
   A) 30°; B) 45° C) 60° D) 90°
   

Laboratoriya ishini bajarish uchun quyidagi havola yoki QR koddan foydalanamiz
Havola: https://phet.colorado.edu/sims/html/projectile-motion/latest/projectile-motion_en.html


QR kod: