Laboratoriya mashg’ulotlari materiallari 1 Laboratoriya ishi Mavzu: Ma`lumotlar bazasini loyihalash. Mohiyat – aloqa diagrammasini qurish (er modeli). Ishdan maqsad
Yüklə 10,55 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 3 Laboratoriya ishi Mavzu: SQL yordamida ma`lumotlar bazasini yaratish va ma`lumotlarga ishlov berish. Ishdan maqsad
- CREATE TABLE `Mahsulotlar` ( `ID` INT(7) NOT NULL AUTO_INCREMENT PRIMARY KEY, `Mahsulot_t_id` INT(7) NOT NULL, `Mahsulot nomi` VARCHAR(25)
- INSERT INTO Mahsulotlar (Mahsulot_t_id, Mahsulot nomi, Ombordagi miqdori, Saqlash muddati, Mahsulot narxi) VALUES (`2` `Olma` `50 kg` `4 oy ` `5000`);
- UPDATE Mahsulotlar SET Ombordagi miqdori= `25`, Mahsulot narxi = `6500` WHERE Mahsulot nomi=`Olma`;
- Super market” predmet soha uchun so`rovlar yaratishga misollar.
Bu ob`yekt “Mahsulot_t_id” atributi orqali mahsulot turi ob`yektiga bog`lanadi va boshqa bir ob`yektga “ID” atributi orqali bog`lanishi mumkin. Jadval. Etkazib beruvchilar jadvali.
Bu ob`yekt “Mahsulot_id” atributi orqali mahsulotlar ob`yektiga bog`lanadi va boshqa bir ob`yektga “ID” atributi orqali bog`lanishi mumkin. Jadval. Omborxona jadvali.
Bu ob`yekt “Mahsulot_id” atributi orqali mahsulotlar ob`yektiga bog`lanadi va boshqa bir ob`yektga “ID” atributi orqali bog`lanishi mumkin. Nazorat savollari Relyatsion bog`lanish nima? 1:1 munosabatning mohiyati. 1:n munosabat bog`lanishda nimalarga e`tabor qaratish zarur? m:n munosabat bog`lanishga misol keltiring. Ierarxik ma`lumotlar tuzilishi nima? 3 Laboratoriya ishi Mavzu: SQL yordamida ma`lumotlar bazasini yaratish va ma`lumotlarga ishlov berish. Ishdan maqsad: predmet soha ma`lumotlar bazasini so`rovlar orqali yaratishni va so`rovlar orqali oddiy jarayonlarni bajarishni o`rganish, hamda ko`nikmaga ega bo`lish. Masalani qo`yilishi: Predmet soha ma`lumotlar bazasini SQL so`rovlari orqali yaratish. Mavjud ob`yektlarni so`rovlar orqali ma`lumotlar bilan to`ldirish, o`zgartirish va keraksiz ma`lumotlarni o`chirishni ko`rib chiqish. Uslubiy ko`rsatmalar: SQLda so'rovlar orqali ma'lumotlar omboriga ma'lumotlar kiritish, ularni o'zgartirish yoki o'chirish mumkin. Bularning barisi quyidagi komandalar orqali amalga oshiriladi: - SELECT : ombordan ma'lumotlarni chaqiradi; - DELETE : omborgi ma'lumotlarni o'chiradi; - INSERT : omborga ma'lumotlarni kiritadi; - REPLACE : agar omborga shunaqa yozuv bo'lsa uni yangilaydi, aks holda qo'shib qo'yadi; - UPDATE : ombordagi ma'lumotni o'zgartiradi. SQL ning boshqa komandalari ma'lumotlar omborini strukturasini tashkil qilishda ishlatiladi, ya'ni ular ma'lumotlar bilan ishlamaydi. - CREATE : ma'umotlar ombori, jadval yoki indeks yaratadi; - ALTER : jadval strukturasini o'zgartiradi; - DROP : ma'lumotlar omborini yoki jadvalni o'chiradi. Endi har bir komanda strukturasi ko`rib chiqamiz. CREATE TABLE `Mahsulotlar` ( `ID` INT(7) NOT NULL AUTO_INCREMENT PRIMARY KEY, `Mahsulot_t_id` INT(7) NOT NULL, `Mahsulot nomi` VARCHAR(25), `Ombordagi miqdori` VARCHAR(12) DEFAULT NULL, `Saqlash muddati` VARCHAR(12) NOT NULL, `Mahsulot narxi` INT(6) NOT NULL); Yuqoridagi misolda “Mahsulotlar” nomli ob`yekt yaratiladi. Unda barcha ustunlar keltirilgan va ularda yacheykalar bo`sh qolish yoki qolmasligi NOT NULL va DEFAULT NULL orqali belgilangan. Qaysiki NUT NULL bo`lgan atribut har bir yacheykasi ma`lumot bilan to`ldirilishi hahrt. Agar DEFAULT NULL bo`lsa atribut yacheykasi bo`sh qoldirilishi ham mumkin. INSERT INTO Mahsulotlar (Mahsulot_t_id, Mahsulot nomi, Ombordagi miqdori, Saqlash muddati, Mahsulot narxi) VALUES (`2` `Olma` `50 kg` `4 oy ` `5000`); Yaratilgan “Mahsulotlar” obyektining barcha ustunlariga ma`lumot kiritiladi. Etibor bergan bo`lsangiz “ID” ustuniga ma`lumot kiritilmadi. Chunki u ustun yaratilayotganda AUTO_INCREMENT ishlatilgan. Shuning uchun ma`lumot avtomatik tarzda kiritiladi UPDATE Mahsulotlar SET Ombordagi miqdori= `25`, Mahsulot narxi = `6500` WHERE Mahsulot nomi=`Olma`; Bu erda “Mahsulotlar” ob`yektiga o`zgartirishlar kiritilmoqda, ya`ni olma mahsulotining ombordagi miqdori va narxi o`zgartirilmoqda. DELETE * FROM Mahsulotlar WHERE ID=2; “Mahsulotlar” ob`yektidan id ustuniga “2” bo`lgan satr o`chiriladi. SELECT * FROM Mahsulotlar; “Mahsulotlar” ob`yektidagi barcha ma`lumotlar chiqariladi. (*) o`rniga bironta atribut yozilsa o`sha atribut ma`lumotlari chiqariladi. “Super market” predmet soha uchun so`rovlar yaratishga misollar. Super market predmet sohasining barcha ob`yektlarini sql so`rov orqali yarating. PS barcha ob`yektlari so`rovlar orqali ma`lumotlar bilan to`ldirilsin. Mahsulot ob`yektidan nonni narxi o`zgartirilsin. Mahsulot ob`yektidan nokning Mahsulot_t_id atributi ma`lumoti o`zgartirilsin. Mahsulot ob`yektidan nonning saqlash muddati o`zgartirilsin. Mahsulot ob`yektidan go`shtning narxi va saqlash muddati o`zgartirilsin. Etkazib beruvchilar ob`yektidan ikkinchi qatordagi etkazib beruvchi nomi boshqasiga o`zgartirilsin. Etkazib beruvchilar ob`yektidan Sarbon MChJ ga tegishli bo`lgan barcha malumotlar o`chirilsin. Xodimlar ob`yektidan lavozimi sotuvchi va ismi Alisher bo`lgan xodim ma`lumotlari o`chirilsin. Xodimlar ob`yektidan Sanjarning lavozimi sotuvchidan boshqaruvchiga o`zgartirilsin. Mahsulot turi ob`yektiga sut mahsulotlari obyekti qo`shilsin. Rastalar ob`yektiga yangi rasta qo`shilsin. Xodimlar ob`yektidan Oybek haqida ma`lumot chiqarilsin. Mahsulotlar ob`yektidan narxi 2500 dan kam bo`lgan mahsulotlar chiqarilsin. Mahsulotlar ob`yektidan narxi 1200 va saqlash muddati 4 oy bo`lgan mahsulotlar chiqarilsin. Non mahsulotlariga tegishli bo`lgan mahsulotlar haqida ma`lumot chiqarilsin. Olmani qaysi etkazib beruvchidan olib kelinganligi chiqarilsin. Mahsulotlar ob`yektidan omborda bor va buyurtma berilgan atributlaridan foydalanib super marketda qolgan mahsulot haqida ma`lumot chiqarilsin. Xodimlar ob`yektiga yangi ustun qo`shilib har bir xodimning ish staji yozilgin. Xodimlar ob`yektidan Lolani barcha ma`lumotlari o`chirilsin. Yüklə 10,55 Mb. Dostları ilə paylaş:
|