Ətin isti emaldan keçirilməsinin orta hesabla vaxtı aşağı-
dakı cədvəldə göstərilir.
Cədvəl 3.5
Ətin növü
İsti emalın
adı
İsti emalın
vaxtı
Mal ət
İri tikələr şəklində kürək, dal ayaqlar, döş
Suda bişirmək
2 saat 30 dəq
Müxtəlif dərəcədə qovrulması şərtilə
rostbif üçün iri tikələr şəklində bel hissəsi
Qovurmaq
1 saat-
1 saat 40 dəq
Miyantəng-habelə
“
40 dəq-1 saat
Can
əti-habelə
“
25-40 dəq
Antrekot və romşteks üçün 120-150
qramlıq paylıq tikələr şəklində bel hissəsi
və miyantək
“
10-20 dəq
Müxtəlif dərəcədə qovrulması şərtilə 120-
150 qramlıq file üçün can əti
“
12-20 dəq
Langet üçün 60-75q paylıq (hər paya 2
ədəd) can əti
“
5-8 dəq
Qabaqca azacıq qovrulması şərtilə iri
tikələr şəklində kürəcik və dal ayaqlar
Buğda
bişirmək
45-60 dəq
Qabaqca azacıq qovrulması şərtilə və
qulyaş üçün 24-40 qramlıq tikələr şəklində
kürək, dal ayaqları və qabırğa hissəsi
Buğda
bişirmək
50 dəq
Qabaqca suda bişirmək şərtilə beyin
Qovurmaq
8-12 dəq
Bütöv
şəkildə böyrək
Suda bişirmək
1saat 30dəq
Xırda tikələr şəklində böyrək
Əsas üsulda
qovrulmaq
3-5 dəq
Paylıq tikələr şəklində qaraciyər
“
15-20 dəq
Təzə dil (boğazsız)
Suda bişirmək
2saat 30dəq
Qoyun əti
İri tikələrlə kürək, dal ayaqlar, döş
Suda bişirmək
2saat 10dəq
İri tikələr şəklində dal ayaqlar
Əsas üsulda
qovurmaq
1saat 10dəq
İri tikələr şəklində bud əti
“
40-50dəq
Şişlik üçün 25-40q
tikələr şəklində bud
əti, kürək
Kömür
üzərində
qızartmaq
15-20dəq
170
3.7.1. Suda bişirilmiş ət xörəklərinin hazırlanma texnologiyası
Quru (ikinci) xörək hazırlanması üçün ət 1,5-2,5 kq-lıq ti-
kələr şəklində olaraq az miqdar (hər 1 kq ət üçün 1,5-2 litr su) su-
da bişirilir. Burada ət qaynar suya salınır və zəif qaynadılaraq ha-
zır vəziyyətə gətirilir. Belə olduqda ət həm şirəli, həm də aromatlı
çıxır.
Ətin təmi yaxşılaşsın deyə, bişirən zaman ona çiy yerkökü,
cəfəri, kərəviz və baş soğan əlavə edilir. Ət bişib axıra çatdırı-
landa içinə duz və dəfnə yarpağı vurulur.
Suda bişirmək üçün mal cəmdəyinin döş, qabırğa, qabaq və
dal ayaqlarının hissələri, xırda-buynuz heyvanların cəmdəyinin
isə döş və kürək hissələri tətbiq edilir. Kürək hissəsinin yumşaq
əti bişirilən zaman rulet şəklində bükülüb şpaqatla sarınır, döş
hissəsindən isə qabırğaların uzunu boyunca pərdəsi soyulur. Döş
əti suda bişirildikdən sonra hələ isti halda qabırğalar rədd edilir.
Ətin bişib hazır olması aşpaz iynəsi ilə yoxlanılır. Bişmiş ətə iynə
asan batır və çıxan şirə rəngsiz olur.
Duzlu ət qabaqca soyuq suda saxlanıb duzu çıxarılır, sonra
soyuq suya salınıb zəif qaynadılaraq bişirilir.
Böyrək 2-3 saat müddətində soyuq suda isladılır, sonra üs-
tünə soyuq su tökülüb qaynar vəziyyətə gətirilir və həlimi süzü-
lür. Bundan sonra böyrək yuyulur və ikinci dəfə üstünə soyuq su
tökülüb zəif qaynatmaq şərtilə
2
1
1
1
saat ərzində bişirilir.
Dil qaynar suya salınıb zəif qaynatmaq şərtilə 2-3 saat qay-
nadılır və sonra tez soyuq suda yuyulub hələ isti ikən pərdəsi
soyulur.
Ət və dil suda bişirilən zaman əldə edilən bulyon şorba və
sous hazırlanmasında tətbiq edilir.
171
Bişmiş duzlu ət və qıtıqotu qarışıqlı xama sousu
Burada bişmiş duzlu ət paylıq tikələrə doğranır (hər payda
2-3 tikə). Süfrəyə verilməzdən qabaq duzlu ət tikələri duzsuz
qaynar bulyonda (70-75°) qızdırılır.
Süfrəyə verilən zaman duzlu ət isidilmiş paylıq buluda
qoyulub yanına bişmiş kartof düzülür yaxud kartof püresi qoyulur
və üstünə qıtıqotu qarışıqlı xama sousu tökülür. Sous ayrıca sous
qabında da süfrəyə verilə bilər.
Hər pay üçün170 q duzlu mal əti, 4 q yerkökü, 4 q baş
soğan, 3 q cəfəri, 150 q hazır qarnir və 75 q hazır sous götürülür.
Bişmiş duzlu ət və qıtıqotu qarışıqlı sous
Burada bişmiş mal əti paylıq tikələrə (hər payda 2-3 tikə)
doğranır və süfrəyə verilənə qədər marmit içində 70-75° tempe-
raturlu isti bulyonda saxlanır.
Bişmiş mal ətinin paylıq tikələri isidilmiş paylıq buludlarda
süfrəyə verilir və bunun yanına boşka yaxud kürəcik şəklində yo-
nulmuş bişmiş kartof, dilim şəklində doğranıb bulyonda bişirilmiş
yerkökü və turp bütöv şəkildə az suda bişirilmiş baş soğan və
yenə az suda bişirilmiş ağbaş kələm kürəcikləri düzülür (ağbaş
kələmin zoğu çıxarılıb yarpaqları soyulur və həmin yarpaqlardan
xırda kürəciklər yuvarlanıb bulyonda bişirilir). Ət tikələrinin
üstünə bulyon tökülür, bunun yanına ayrıca olaraq sous qabında
qıtıqotu qarışıqlı xama sousu qoyulur yaxud ətin üstünə sous,
tərəvəzin üstünə isə bulyon tökülür.
Bişmiş kartof habelə boşka şəklində yonulub bişirilmiş
kartofla yaxud kartof püresi ilə də süfrəyə verilə bilər.
172