Lim vаzirligi toshkеnt dаvlаt iqtisodiyot univеrsitеti b

P


D₁ D2 ^S1

		S2
E1	E2	SL
P1

0 Q₁ Q2 Q
13.10-rasm. Xarajatlari kamayuvchi tarmoqning uzoq muddatli taklif chizig`i (S<sub>L</sub>)
Natijada tarmoqning uzoq muddatli oraliqdagi taklif chizig`i unga pastga tomon yotiq bo`ladi.
Tarmoq kengayganda, uning xarajatlarni kamaytirish imkoniyati ham keng bo`ladi. Masalan, yirik tarmoqda transport tizimini samarali tashkil qilish evaziga xarajatlar kamayishi mumkin, yirik tarmoqda resurslardan ham optimal foydalanish imkoniyati tug`iladi (masshtab samarasi) bu ham pirovardda mahsulot narxini pasaytirishga olib kelishi mumkin. O`rtacha xarajatning va tovar narxining pasayishi kengayayotgan tarmoqni yangi muvozanat nuqtaga olib keladi (13.10-rasmda E₂ nuqta).
Umumlashtirib ta′kidlash mumkinki, alohida firmaning uzoq muddatli oraliqdagi muvozanat holati o`rtacha xarajati minimal bo`lib, nolga teng bo`lgan iqtisodiy foyda olish bilan tavsiflanadi. Bu, ya′ni P<sub>E</sub>  min( ATC) bo`lishi yana shundan darak beradiki, iste′molchi o`zi talab qilgan hajmdagi mahsulotni mavjud xarajatlar imkoni darajasidagi eng minimal narxda sotib oladi. Bundan xulosa qilib aytish mumkinki, raqobatlashgan bozor samarali ishlab chiqarishni ta′minlaydi.
233