Maddenin sirri indd
Sonsuz Zaman Allahın Hafizəsində Qorunur
Yüklə 5,07 Kb. Pdf görüntüsü
|
Sonsuz Zaman Allahın Hafizəsində Qorunur 161 ZAMANSIZLIĞI VƏ SONSUZLUĞU İZAH EDƏN FİZİK “The end of the time” (Zamanın sonu) kitabının müəllifi məşhur fizik Julian Barbour “Discover” jurnalı tərəfindən aparılan müsahibəsində bu bölmədə toxunduğumuz mövzuların elmi həqiqətlər olduğuna diqqət çəkir. Julian Barbourun “Buradan sonsuzluğa” başlığı altında dərc edilən müsahibəsində bildirdiyi mövzular və yazını hazırlayan “Discover” jurnalının jurnalisti Tim Folgerin şərhlərindən bəziləri belədir: Barbourun fikrincə bu an və bu an içində olanlar – Barbourun özü, amerikalı qonaq və uzaq qalaktikalara qədər olan hər şey – heç dəyişməyəcək. Nə keçmiş var, nə də gələcək. Əslində zaman və hərəkət illüziyadan başqa bir şey deyil. Barbourun kainatında hər fərdin həyatındakı hər an – doğulma, ölüm və bunların arasındakı hər şey- sonsuzluğa qədər mövcuddur. Barbour belə deyir: “Yaşadığımız hər an əslində sonsuzdur”. Kainatın mümkün olan hər konfiqurasiyası, keçmiş zaman və gələcək ayrı-ayrı və sonsuzluğa qədər mövcuddur. Zamanda səyahət edən hər hansı kainatda yaşamırıq. Əksinə, bizlər və ya özümüzün fərqli versiyaları hər hansı bir zamanda, içində hər şeyi ehtiva edən kainatda, bir çox sabit və sonsuzluğa qədər davam edən rəsmdə eyni zamanda mövcuduq. Barbour bunların hər birinə mümkün sabit həyat konfiqurasiyaları, yəni “indi” deyir. Hər “indi” əksiksiz, öz-özünü ehtiva edən zamansız, dəyişməyən kainat. Əslində hər biri sonsuzluğadək davam edərkən bizlər səhvən “indi”ləri tez keçib gedən kimi hiss edirik, çünki kainat kəlməsi bütün mümkün “indi”ləri əhatə etmək üçün çox kiçikdir. Barbour bunun üçün yeni bir söz törətdi: platoniya. Hisslərimizlə qavradığımız fiziki dünya sabit şəkildə davam edən kimi görünsə də, bu adı gerçəkliyin sonsuz və dəyişməyən formalardan meydana gəldiyini iddia edən qədim yunan filosofunun şərəfinə qoymuşdu. (Barbour) gerçəklik anlayışını kinofilmin kadrlarına bənzədir. Hər kadr incə uzun otları, mavi göy üzündəki buludları, Julian Barbouru, təəccüb içində olan “Discover” jurnalistini, uzaqdakı qalaktikaları ehtiva edən mümkün “indi”ni ehtiva edir və hər hansı bir kadrdakı heç bir şey hərəkət etmir və dəyişmir. XƏYALIN DİGƏR ADI: MADDƏ 162 “Bu həyatınızın mühüm anlarını xatırlamağa bənzəyir”, -deyir. “Bəzi səhnələri ani çəkilən fotoşəkil kimi çox aydın xatırlayırsınız. Bir dəfə özünü vuran insanı yıxılmaq məcburiyyətində qaldığımı xatırlayıram. Hələ qapını açdıqda onun pilləkənin aşağısında əlində silah qan içində yerdə yatarkən gördüyüm səhnəni xatırlamaqda çətinlik çəkmirəm. Bir fotoşəkil kimi yadımdadır. Bu cür xatırladığım hələ bir çox xatirəm var. İnsanların güclü görmə yaddaşları var. Əgər bu bir ani fotoşəkil deyilsə, onda xatırladığınız filmdən bir neçə səhnə də ola bilər. Bəlkə də ən mühüm xatirələrinizi düşünürsünüz. Bunları bir saniyədə düşünüb bitirə bilməzsiniz. Hamısını fikrinizdən ani fotoşəkillər kimi keçirirsiniz, elə deyil? Yavaş-yavaş yox olmazlar. Hər hansı bir davamlılığı varmış kimi görünmürlər. Sadəcə oradadırlar, eynilə kitabın səhifələri kimi. Bir səhifənin neçə saniyə davam etdiyini soruşa bilməzsiniz. Salisə və ya saniyə davam etməz, sadəcə orda durur”. Barbour sakitcə qaçılmaz etirazları gözləyirdi. Elə isə bir növ bir kadrdan digərinə keçmirik? Xeyr. Kainatın sabit nizamından digərinə keçid yoxdur. Kainatın bəzi konfiqurasiyaları sadəcə “indi”ni əmələ gətirən keçmiş kimi təsvir edilən xatirələrlə şüur hissələrini ehtiva edir. Hərəkət illüziyası meydana gəlir, çünki bizlərin çox az fərqlənən bir çox versiyamız ki, bunların heç biri hərəkət etmir, eyni anda maddənin çox az fərqlənən nizamlamaları ilə birlikdə bu kainatlarda mövcuddurlar. Hər versiyamız bənzərsiz, hərəkətsiz, sonsuz “indi”dən ibarət olan fərqli kadr görür. “Mənim fikrimcə, hər hansı iki anda heç vaxt eyni deyilik”, -Barbour deyir. “Barbourun evinin yanındakı kilsədə İngiltərədə çox nadir tapılan divar rəsmlərindən bəziləri var. 1340-cı ildə tamamlanan rəsmdə XII əsrdə yaşamış və inancları Karl II Henri ilə ziddiyyət təşkil edən Tomas Beketin öldürülməsi canlandırılıb. Divar rəsmi kralın qılıncının Beketin başını bədənindən ayırdığı anı təsvir edir. Kəsilən yerdən qan fışqırır”. Əgər Barbourun nəzəriyyəsi doğrudursa, onda Beketin şəhid edildiyi an eynilə öz ölümümüz kimi, hələ sonsuz “indi” kimi kainatın hər hansı bir konfiqurasiyasında mövcuddur; dərk edilməyəcək qədər böyük, donmuş əsərin saysız hissəsindən bir dənəsi. Yaşadığımız bütün hadisələr sonsuzluğa qədər sabit qalacaqlar, eynilə ölümsüz zinət əşyasındakı kristallar kimi. Dostlarımız, ailəmiz, uşaqlarımız Sonsuz Zaman Allahın Hafizəsində Qorunur 163 hər zaman oradadırlar. “Hər zaman tək bir ana bağlıyıq”, -Barbour deyir. Zamanın içindən keçmirik. Əksinə hər yeni an tamamilə fərqli kainatdır. Bütün bu kainatlarda heç bir şey hərəkət etmir və ya qocalmır, çünki heç birində zaman yoxdur. Kainatlardan biri sizin körpə ikən ananızın üzünə baxarkən olan halınızı saxlayır. Bu kainatdakı sabit görüntüdə heç bir yerə hərəkət etmirsiniz. Digər bir kainatda isə sonsuzluğa qədər ölümdən bir nəfəs uzaqda olacaqsınız. Bütün bu kainatlar və hələ bir çoxu yan-yana xəyal edilməyəcək ölçü və növdəki kosmosda daima mövcuddur. Beləliklə, ölümsüz sizdən sadəcə bir dənə yox, əksinə çoxdur: iməkləməyə başlayarkən, lovğa yelbeyin, yaşlandıqda. Faciəvi olan- bəlkə də xeyirli olan- bu versiyaların heç birinin öz ölümsüzlüyünü anlamamasıdır. Sonsuzluğa qədər 14 yaşında olub vətəndaşlıq dərsinin bitməsini gözləmək istərdiniz?” (Tim Folger, “Buradan sonsuzluğa, Discover, dekabr, 2000-ci il, səh. 54”) Julian Barbourun yuxarıdakı açıqlamaları bu bölmədə izah edilənlərin elmi tərəfini çox yaxşı vurğulayır. Bu cəhətdən kitabın mövzusu ilə böyük uyğunluq təşkil edir. Ancaq bildirilməli əsas cəhət budur: Barbour keçmişdə yaşanan heç bir anın itmədiyini, ancaq bu hadisələrin kadr-kadr fotoşəkillər kimi hal-hazırkı anda mövcud olduqlarını bildirir. Həqiqətən də keçmiş və gələcək Allahın hafizəsində hər an hazır şəkildə durur. Ancaq bunlar kadr-kadr fotoşəkillər kimi deyil hal- hazırda hərəkətli şəkildə yaşanırlar. Məsələn, hal-hazırda hz. Yusifin qardaşları hz. Yusifi quyuya salırlar. Misir piramidaları hal-hazırda inşa edilir, işçilər daşları yerləşdirirlər. Necə ki, biz hal-hazırda canlı şəkildə yaşayırıq, bu an içərisində Allah qatında bütün keçmiş və gələcək canlı şəkildə yaşanır. Müasir dövrümüzdə fizika sahəsindəki irəliləyişlərlə elmi cəhətdən də sübut edilən bu həqiqətlər Quranda zamansızlıq və sonsuzluq haqqında bildirilən ayələrlə böyük uyğunluq təşkil edir. Allahın yaratmasındakı bu böyük möcüzə Allahın sonsuz qüdrətini və ucalığını göstərən qeyri-adi məlumat, üzərində diqqətlə düşünülməli və qavranılmalı böyük həqiqətdir. Yüklə 5,07 Kb. Dostları ilə paylaş:
|