MahirəNərimanqızı
Yüklə 4,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri Azərbaycan multikultiralizmi – II Elmi toplu 89 vəziyyəti hər üç səviyyədə: həm lokal, həm regional, həm də beynəlxalq müstəvilərdə təhlil etmiĢdir. MünaqiĢənin həlli yollarını araĢdıran professor Əli Həsənovun elmi və siyasi xarakterli qənaəti kifayət qədər əsaslandırılmıĢdır. Həmin mövqeyə görə, regionda baĢ verən proseslərin mənfi inkiĢaf tendensiyasına baxmayaraq, Azərbaycan tərəfi münaqiĢənin tənzimlənməsi ilə bağlı ATƏT-in Minsk qrupunun 2004-cü ildə start verdiyi ―Praqa prosesinə‖ sadiqdir. Bu proses çərçivəsində münaqiĢənin ―mərhələli həll‖ yolu ilə tənzimlənməsi nəzərdə tutulmuĢdur. Bu prosesin davamı olaraq 2007-ci ilin noyabr ayında ATƏT-in Minsk qrupu münaqiĢənin həlli ilə bağlı ―Madrid prinsipləri‖ni irəli sürmüĢdür. Azərbaycan və Ermənistan tərəfləri bir neçə dəfə bu prinsiplərlə bağlı təkliflərini irəli sürmüĢ və son nəticədə sənədin yeni variantı 2009-cu ilin dekabr ayında hazırlanaraq münaqiĢə tərəflərinə təqdim olunmuĢdur. Sənədə əsasən, münaqiĢənin tənzimlənməsi prosesinin birinci mərhələsində Dağlıq Qarabağın hüdudlarından kənarda iĢğal altında olan Azərbaycanın 7 rayonunun (Kəlbəcər, Ağdam, Füzuli, Cəbrayıl, Zəngilan, Qubadlı və Laçın) azad olunması, məcburi köçkünlərin öz yurd-yuvasına qaytarılması, bölgədə beynəlxalq sülhməramlıların yerləĢdirilməsi, ərazilərin minalardan təmizlənməsi, kommunikasiyaların bərpası və iki xalqın təhlükəsizlik Ģəraitdə yaĢamasını təmin edən digər addımların atılması nəzərdə tutulmuĢdur. Yalnız növbəti mərhələdə Dağlıq Qarabağın statusunun müəyyənləĢdirilməsi məsələsinə baxılacağı sənəddə əks olunmuĢdur. Konfidensial xarakterli ―Madrid prinsipləri‖ndən geniĢ ictimaiyyət üçün məlum olan müddəalar bunlardan ibarətdir. Müəllifin haqlı mövqeyinə görə, münaqiĢənin həlli ilə bağlı danıĢıqlar prosesinin Ermənistanın qeyri-konstruktiv mövqeyi ucbatından nəticəsiz qalmasına baxmayaraq, o hələ ki, davam etdirilməkdədir. Ermənistan tərəfi ―müddətsiz danıĢıqlar‖ taktikasını yeridir. Bu taktikanı iĢlək vəziyyətdə saxlamaq üçün www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri Azərbaycan multikultiralizmi – II Elmi toplu
90
dəfələrlə sınaqdan çıxardığı üsulu-danıĢıqlardan öncə təmas xəttində atəĢkəs rejimini intensiv olaraq pozmaq və lokal hərbi insident yaratmaq xəttini tətbiq edir. Əsərdə Ermənistanın münaqiĢənin həlli prosesində qeyri- konstruktiv mövqeyini Ģərtləndirən beynəlxal amillər də geniĢ təhlil olunmuĢ və bir sıra mühüm siyasi nəticələr irəli sürülmüĢdür. Həmin nəticələrə görə: — Azərbaycanın dinamik inkiĢafı və yüksəliĢini təqdir edən qüvvələr olduğu kimi, bu tərəqqidən narahat olan, ölkəmizdəki siyasi sabitliyi heç bir vəchlə həzm edə bilməyən, xalqla hakimiyyətin həmrəyliyindən təlaĢ keçirən, elə bu səbəbdən də ―yuxusuna haram qatılan‖ qatı əleyhdarlarımız da mövcuddur. Onlar hər zaman səfərbər olmağa və bu inkiĢafın qarĢısına sədd çəkməyə hazırdırlar. Bu vəziyyətin təhlili 2 vacib nəticə çıxarmağa əsas verir: bütün sahələrdə qazandığımız uğurlara baxmayaraq, heç bir halda arxayınlaĢmaq olmaz. Əleyhdarlarımız və düĢmənlərimiz ayıqdır və ölkəmizə münasibətdə ―Axilles dabanı‖ axtarıĢındadır. — Dövlət iki halda beynəlxalq güclərin təzyiq obyektinə çevrilir. Birinci hal, dövlət zəif olanda baĢ verir. Həmin dövlətin, ilk növbədə, ərazi bütövlüyü və suverenliyi böyük təhlükə altına düĢür. Keçən əsrin 90-cı illərinin əvvəllərində Azərbaycan anoloji vəziyyəti yaĢamıĢdır. Ġkinci hal isə, nə qədər paradoksal səslənsə də, dövlət güclü olanda labüdləĢir. Azərbaycan bütün parametrlərə görə regional gücə — liderə çevrilmiĢdir. Deməli, bu reallığı qəbul edə bilməyən beynəlxalq qüvvələrin və onların miskin əlaltısına çevrilmiĢ daxili qaragüruhçu seqmentin naqis planlarını alt-üst etmək üçün indi daha güclü milli həmrəyliyə sahib olmalıyıq. — Ölkəmizdə siyasi sabitlik və innovativ inkiĢafın, davamlı iqtisadi yüksəliĢin, nizami və güclü ordu quruculuğu prosesinin, demokratik islahatların, müasirləĢmənin, ugurlu xarici siyasətin və pozulmuĢ ərazi bütövlüyümüzün bərpası naminə fədakar mübarizənin
www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri Azərbaycan multikultiralizmi – II Elmi toplu 91 təĢəbbüskarı və təminatçısı olan Prezident Ġlham Əliyevin ətrafında daha sıx və monolit birlik nümayiĢ etdirməliyik. Təsadüfi deyildir ki, Azərbaycan Respublikası Prezidenti Administrasiyasının rəhbəri, akademik Ramiz Mehdiyev Prezident Ġlham Əliyevi ―dünya siyasətinə təsir gücünə malik beynəlxalq aktor statusunda dövlət baĢçısı‖ adlandırmıĢdır. ―Hər dövlət baĢçısına nəsib olmayan bu unikal Ģəxsi keyfiyyətlərin daĢıyıcısı olan Prezident Ġlham Əliyev harada çıxıĢ etməsindən və mövqe bildirməsindən asılı olmayaraq, Ģahmat dili ilə desək, həmiĢə ağ fiqurlarla oynayır və artıq start vəziyyətində qarĢı tərəf və ya tərəflər üzərində ilkin üstünlüyünü təmin etdirmiĢ olur. Həmin ―siyasi Ģahmat lövhəsi"ndə siyasət qrossmeysterinin – Prezident Ġlham Əliyevin rəqibinə ―mat‖ elan etməsi labüddür". Bu fikirlər də akademik Ramiz Mehdiyevə məxsusdur. Beləliklə, hörmətli və qədirbilən oxucu, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin ictimai-siyasi məsələlər üzrə köməkçisi, tarix elmləri doktoru, professor Əli Həsənovun ―Azərbaycanın geosiyasəti‖ adlı 1056 səhifəlik fundamental və unikal tədqiqat əsəri oxunmaq, dəyərləndirilmək və faydalanmaq üçün sizin ixtiyarınıza verilmiĢdir. Əsərin elmi redaktoru olaraq onun yüksək məzmun-forma mündəricəsi, səciyyəvi cəhət və xüsusiyyətləri haqqında bir sıra fikir və mülahizələrimi, baxıĢ və yanaĢmalarımı Sizinlə paylaĢdim. Sonda aĢağıdakı arzu və təkliflərimi də Sizinlə-dəyərli oxucularla bölüĢmək istəyirəm:
* Azərbaycanın tərəqqisinə, əzəmətinin və Ģöhrətinin artmasına töhfə verən müstəsna xidmətlərinə, o cümlədən ―Azərbaycanın geosiyasəti‖ adlı ölkəmizdə geosiyasət elminin əsasını qoyan fundamental və unikal tədqiqat əsərinə görə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Ġctimai-siyasi məsələlər üzrə koməkçisi, görkəmli dövlət xadimi, tarix elmləri doktoru, professor Əli
Yüklə 4,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|