Majidov taxir shadmanovich
Er yuzidagi umumiy energetik resurslar va ularni baholash
Yüklə 17,86 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 1.2 Er yuzidagi umumiy energetik resurslar va ularni baholash.
Dunyo mamlakatlarida elektroenergiya ishlab chiqarish bir xil emas. Elektoroenergiya ishlab chiqarish qarab chiqilayotgan mamlakatdagi energetik resurslar-organik yoqilg‘ilar (neft mahsulotlari, ko‘mir, gaz va boshqalar), gidroenergetik zahiralar, atom elektrostansiyalarini harakatga keltiruvchi xom ashyolar, daryo va dengiz hamda okeanlar bilan chegaradoshligi hamda boshqa omillarga bog‘liqdir. Elektroenergiya ishlab chiqarish bo‘yicha er yuzi mamlakatlari quyidagicha joylashgan: Janubiy Amerika; G‘arbiy Evropa; Osiyo; MDH mamlakatlari; Lotin Amerikasi; Afrika; Avstraliya. Iqtisodiy rivojlangan mamlakatlarda umumiy elektroenergiyaning 80 % ishlab chiqilsa, rivojlanayotgan mamlakatlarda 20 % ni tashkil qiladi. Elektoroenergiya ishlab chiqish bo‘yicha AQSH, Rossiya, YAponiya, Xitoy, Germaniya, Kanada, Fransiya, Angliya, Ukraina va Hindiston mamlakatlari etakchi o‘rinlarni egallaydilar. 1-jadvalda dunyoning ba’zi mamlakatlarida elektroenergiya ishlab chiqarish,mlrd. kVt/soatda hamda 2-jadvalda dunyodagi 18 1 –jadval. Dunyoning ba’zi mamlakatlarida elektroenergiya ishlab chiqarish, mlrd. kVt/chas Mamlakatlar Yillar 1990 1995 2000 2005 2010 1 2 3 4 5 6 Kanada AQSH Avstriya Belgiya Daniya Finlandiya Fransiya Germaniya Irlandiya Italiya Gollandiya SHvetsiya Angliya Bolgariya CHexiya Vengriya Polsha Ruminiya Rossiya Islandiya Isroil SHveysariya Turkiya O‘zbekiston 482 3197 50 70 25 54 420 549 14 216 71 146 319 42 62 28 136 63 1082 4 20 55 57 49 560 3280 52 74 35 67 474 510 16 232 86 148 336 39 57 34 142 66 940 4 26 58 88 47 595 3572 57 76 41 80 526 534 17 285 94 155 382 46 63 37 165 81 1050 4 35 61 139 47 635 3867 62 81 43 86 528 550 20 354 100 158 411 49 65 41 187 97 1160 5 46 62 207 50 693 4112 69 87 41 94 552 573 23 405 103 160 499 52 66 45 214 125 1210 5 56 63 307 51 19 ba’zibir mamlakatlar aholisini elektroenergiya bilan ta’minlanganligi haqida ma’dumotlar keltirilgan [11]. 2–jadval. Dunyodagi ba’zibir mamlakatlar aholisini elektroenergiya bilan ta’minlanganligi (2005 yil ma’lumoti) Mamlakatlar Ta’minlanganlik, ming kVt. soat/jon boshiga Mamlakatlar Ta’minlanganlik, ming kVt. soat/jon boshiga Islandiya Norvegiya SHvetsiya Finlandiya Kanada AQSH Avstraliya YAngi Zelandiya YAponiya Belgiya SHveysariya Fransiya Avstriya Germaniya Rossiya Gollandiya Isroil Janubiy Koreya Sloveniya Daniya Angliya 25,9 23,4 15,3 15,0 14,9 12,4 9,7 8,8 7,6 7,6 7,3 6,8 6,7 6,3 6,2 6,1 6,1 6,1 5,9 5,8 5,6 Irlandiya Ispaniya CHexiya Slovakiya Italiya Malta Estoniya Gretsiya Bolgariya Portugaliya Vengriya Makedoniya Xorvatiya Polsha Litva Ruminiya Latviya Uzbekistan Meksika Turkiya 5,4 5,4 5,4 5,3 5,1 5,0 4,8 4,4 4,4 4,0 3,6 3,5 3,4 3,0 2,8 2,6 2,5 1,95 1,8 1,7 20 Dunyoda elektroenergiya ishlab chiqarish quyidagicha amalga oshiriladi: issiqlik elektrostansiyalarida(ISE)-63 %, GESlarda-20 %,AESlarda-17 % (1-rasm). Ammo, mamlakatlardagi energoresurslarning turi va miqdoriga qarab elektroenergiya ishlab chiqariladi (3-jadval). Masalan, Lotin Amerikasida 75 % elektroenergiya GESlar yordamida ishlab chiqariladi. G‘arbiy Evropa va Janubiy Amerikada, AESlar yordamida elektroenergiya ishlab chiqarish, dunyodagi o‘rtacha miqdordan yuqoriroq [11]. Yüklə 17,86 Mb. Dostları ilə paylaş:
|