2-surat
Umumiy inkor hukmi
son jihatidan umumiy, sifat jihatidan inkoriydir. U lotincha NEGO
– inkor etaman so‘zining birinchi unli harfi E bilan belgilanadi. Masalan: Hech bir hodisa sababsiz
yuzaga kelmaydi. Hech bir S-P emas. Unda sub’ekt ham predikat ham bo‘lingan (3-surat).
3-surat
Juz’iy inkor hukmi
son jixatidan juz’iy, sifat jihatidan inkoriydir.
U lotincha NEGO
so‘zining ikkinchi unli harfi O bilan belgilanadi. Masalan: Kursimizning ba’zi talabalari a’lochi
emas. Ba’zi S-P emas. Bunda sub’ekt bo‘linmagan, predikat esa bo‘lingan (4-surat).
4-surat
Demak, mulohazalarning to‘g‘ri yoki noto‘g‘riligini aniqlashda va ba’zi boshqa holatlarda
oddiy hukmlarning miqdor va sifati bo‘yicha birlashgan klassifikatsiyasi (asosiy turlari)dan
foydalaniladi. Ular quyidagilardan iborat:
1. Umumiy tasdiq hukmlar. Ular bir vaqtning o‘zida ham umumiy, ham tasdiq bo‘lgan
fikrni
ifodalaydi. Masalan, «Hamma talabalar mantiq ilmini o‘rganadilar». Bu hukmlar lotin alifbosidagi
A harfi bilan belgilanadi va «Hamma S–Pdir» formulasi orqali ifodalanadi.
2. Umumiy inkor hukmlar bir vaqtning o‘zida
ham umumiy, ham inkor bo‘lgan fikrni
ifodalaydi. Masalan, «Hech bir ishbilarmon rejasiz ish yuritmaydi». Bu hukm «Hech bir S–P
emas» formulasi orqali ifodalanadi va lotincha E harfi bilan belgilanadi.
3. Juz’iy tasdiq hukmlar bir vaqtning o‘zida ham juz’iy, ham tasdiq bo‘lgan fikrni ifodalaydi.
Masalan, «Ba’zi talabalar mas’uliyatli». U lotincha I harfi bilan belgilanadi va «Ba’zi S–Pdir»
formulasi orqali ifodalanadi.
4. Juz’iy inkor hukm bir vaqtning o‘zida ham juz’iy, ham inkor bo‘lgan fikrni ifodalaydi.
Masalan, «Ba’zi talabalar sport bilan shug‘ullanmaydilar». Uning formulasi «Ba’zi S–P emas»
bo‘lib, lotincha O harfi bilan belgilanadi.
6.
Dostları ilə paylaş: 
