Ma’ruza №2 Mavzu : Operatsion sistema turlari va tarkibi Reja

---

Ma’ruza № 2 

 Mavzu : Operatsion sistema turlari va tarkibi  

Reja : 

1.

 

Operatsion sistema ta’rifi va xususiyatlari. 

2.

 

ShK operatsion tizimlari kompanentalari. 

3.

 

MS – DOS tizimi tarkbi. 

4.

 

Windows sistemasi qulayliklari. 

Tayanch iboralar : 

Operatsion sistema, qism sistemalar, uzulish, bios . 

Boshlang’ich yuklash bloki, FAT, yadro, qobiq, drayver, reestr, dispatcher . 

Ma’ruza bayoni

 

         

Operatsion sistema (OS) sistemaviy programma taminotining asosiy turlaridan 

biri bo’lib apparatura (mashina) atirofida  ish  muhitini tashkil qiladi va  mashinaga 

to’g’ridan – to’g’ri murojat qiladi. Malumotlarni qayta ishlash jarayonida 4 ta bir – 

biri  bilan  bog’liq  kompanenta:  odam  (foydalanuvchi),  qurilmalar  (mashina), 

programma va ma’lumot o’zaro hamkorlik qilsa, OS hu hamkorlikni boshqaradi. 

Shularni xisobga olib OS ga quydagicha tariff berish mumkin. 

     Tarif:  Operatsion  sistema  sistemaviy  programma  bo’lib  foydalanuvchi  va 

hisoblash tizimi orasidagi muloqatni tashkil qiladi va quydagi funksiyalarni bajaradi: 

-

 

xotirani boshqarish ;  

-

 

protsessorni boshqarish ; 

-

 

jarayonlarni boshqarish ; 

-

 

qurilmalarni boshqarish ; 

-

 

fayillarni boshqarish.  

     OS  murakkab  programma  bo’lib  bir  nechta  qismlardan  (modullardan) 

iborat.Oddiy  programma  o’z  ishini  tamomlab  qandaydir  ma’lumot  bersa,  Os  esa 

signallarni  dinamik  ketma  –  ketligini  beradi.Bu  boshqaruvchi  signallar 

---

ma’lumotlarni  qayta  ishlash  jarayonini  boshqaradi.  Hozirgacha  bir  qancha  turdagi 

OS  lar  ishlab  chiqilgan.Ular  turli  mashina,  arxitektura  va  platformalar,hisoblash 

tizimlari oilalari uchun mo’ljallangan.Mavjud hisoblash tizimlarni izohlarga bo’lsak 

har bir guruh uchun ko’plab OS ishlatiladi. 

     Masalan :  Shaxsiy kompyuterlar uchun : MS – DOS, Windows, OS/2warp, OS 

MAC, 

     Ishchi stansiyalar uchun : Unix , Solaris ,Linux,… 

     Super – EHM lar uchun : UNICOS , THE , System V,… 

SHEHM  uchun  sistemaviy  programma  taminotini  3  ta  asosiy  guruhga  bo’lish 

mumkin  :  aparaturaga  o’rnatilgan  (bog’liq)  programmalar  (fermvare),  aparatsion 

sistemalar  (operating  system)  va  programmalash  sistemalari  (muhitlari)  –  PS 

(programming system), fermvere doimiy xotira (PZU- ROM), aparaturada saqlanadi 

va juda kam holatlarda buzuladi. 

ShEHM  aparatsion  sistemalari  turli  tipda  bo’lishdan  qatiy  nazar,  ularning 

umumiy konfiguratsiyasida 

fayl qism