Maşınqayırmanın tarixinə dair
Yüklə 20,63 Mb. Pdf görüntüsü
|
Azərbaycanda maşınqayırmanın yaranması 514
Şə k i l
3 . 4 3 . A z TU -d a „ Ma şı n q ay ır m a te
x no lo g iy as ı“ i x ti sas
ı ü zr ə m üh ən d is b ur ax ılı şı [3
.32] .
Azərbaycanda maşınqayırmanın yaranması 515
Maşınqayırma sahəsinin yaranması və bu sahədə mütəxəssislərin hazırlanması üçün elmi-texniki bazanın olması vacib şərtlərdəndir. 1950-ci
ildə Azərbaycan Politexnik İnstitutunda yaradılmış “Maşınqayırma texnologiyası” kafedrası ilkin olaraq Bakı şəhərinin Çapayev küçəsində yerləşən “Dəmir yol nəqliyyatı texnikumunun” binasında kiçik bir otaqda yerləşdirilir. Kafedrada tədris olunan laboratoriya işləri bu müddətdə Azərbaycan Sənaye İnstitutunun emalatxanasında aparılırdı. Sonralar SSRİ Nazirlər Sovetinin qərarı ilə “AzNeftmaş” trestinə daxil olan zavodlardan 6 dəzgah və 24 çilingər yeri alınmaqla kafedranın ilkin emalatxanası yaradılır. 1957-ci ildə AzPİ-nin indiki binası inşa olunur və kafedra öz emalatxanası ilə buraya köçür. Kafedranın İttifaq daxilində müxtəlif elmi-tədqiqat mərkəzləri ilə apardığı işlər onun elmi-texniki bazasının inkişafına və yeni sahələr üzrə kafedraların yaranmasına imkan vermişdir (cədvəl 3.3). Belə ki, 1982-ci ildə Ə. H. Xəlilovun rəhbərliyi ilə “Avtomatlaşdırılmış istehsalın texno- logiyası” kafedrası yaradılaraq onun əsas binada aldığı yerdə emalatxanası yaradılır. Bu emalatxana müasir robotexniki avadanlıqlar, RPİ (rəqəmli proqramla idarəetmə) dəzgahları, manipulyatorlar, avtomatlaşdırılmış layihələndirmə sistemləri, hesablayıcı maşınlarla təchiz olunaraq, kafedranın profilinə uyğun mütəxəssislərin hazırlanması üçün baza yaradılmışdır. 1986-ci ildə AzPİ-nin nəzdində yaradılan “Standartlaşdırma və metrologiya” kafedrasι maşınqayırma ixtisası üzrə təhsil alan tələbələrə ölçmə texnikası və texnologiyası üzrə biliklərin verilməsi ilə məşğul olur. 1988-ci ildə AzPİ-nin həyətında inşa olunmuş modul tipli laboratoriya ən yeni robot dəzgahları ilə təchiz olunaraq tədrisin keyfiyyətinin artırιlmasına səbəb olmuşdur. 1991-ci ildə H. Ə. Hüseynovun rəhbərliyi altında “Maşınqayırmada avtomatlaşdırılmış layihələndirmə sistemləri” kefedrası təşkil olunur. Bu kafedrada yerləşdirilmiş müasir hesablama texnikası və proqramları tələbələrə layihələndirmə işlərindəki mütərəqqi üsullarla tanış olmağa imkan yaratmışdır. Azərbaycanda maşınqayırmanın yaranması 516
Cədvəl 3.3. “Maşınqyırma texnologiyası” kafedrası əsasında yaradılmış yeni kafedralar [3.32].
Kafedra 1932-ci ildə
“Metalların soyuq emalı” adı ilə Azərbaycan Sənaye İnstitutunda yaradılmışdır, kafedra müdiri F.Yaroşevski. 1942-ci ildə kafedranın adı “Maşınqayırma texnologiyası” kimi dəyişdirilmişdir. 1950-ci ildən kafedra
Azərbaycan Politexnik İnstitunda fəaliyyət göstərir. Kafedra müdirləri: 1950 −
F.Yaroşevski: 1975
− 1984-ci illər dos., t.e.n. N. Ağayev: 1984
− 1987-ci illər dos., t.e.n. Ə.Sadıxov : 1987-ci ildən i.q. prof., t.e.d., V. Mövla-zadə
N- si
Yeni yaradaılmış kafedraların adı, kafedra müdirləri Yaranma tarixi
1 “Tikiş və yeyinti maşınları”, prof., t.e.d. R.Əlizadə 1970
2 “Metalkəsən dəzgahlar və alətlər” 1970 −
C.Məmmədov 1980
− 1993 ci illər prof., t.e.n. M. Rüstəmov 1993-i.q. prof., t.e.d. V. Abbasov
1970
3 “Avtomatlaşdırılmış istehsalın texnologiyası” 1982 −
Xəlilov 1995
− 2000-ci
illər dos.,
t.e.n. N.Məmmədov 1982 4
1986-cı ildən i.q. prof., t.e.d. A.Qafarov 1986 5
ildən “Maşınların bərpası və
etibarlığı” 1989
− 1992-ci
illər prof.,
t.e.d. N.Ağayev 1992 −
illər prof.,
t.e.n. Ə.Sadıxov 1989 6
layihələndirmə sistemləri” 1991-ci ildən i.q. prof., t.e.d. H.Hüseynov 1991
“Maşnqayırma texnologiyası” kafedrası və onun bazasında yaradılmış digər kafedralarla bərabər Azərbaycanda maşınqayırma üzrə mütəxəssislərin hazırlanmasında yerli
müəssisələrin texniki
imkanlarından da geniş istifadə olunmuşdur. Yüklə 20,63 Mb. Dostları ilə paylaş:
|