shu so‘zlar orasida klassik
juftlik yoki uchlikni topib, tuzishlari va ana shu
bog‘liqlikni asoslab berishlari kerak. Mashq ham individual tartibda, ham kichik
guruhlarda o‘tkazilishi mumkin.
“Juft-juft muloqot” usuli
- Biror mavzu bo‘yicha yonma-yon o‘tirgan
o‘quvchilarga biror topshiriq (yoki alohida-alohida topshiriqlar) berish va ularni
birgalikda topshiriqda keltirilgan muammo (masala)
yechimini topishga chorlash,
yechimlarni eshitish va baholash.
Ba’zi hollarda o
‘
quvchilar bir-birlariga navbatma-navbat savol (masala) bilan
yuzlanishlari ham mumkin. Bunday holda savol javobi (masala yechimi) savol
(masala) bergan o
‘
quvchi tomonidan tinglanishi (tekshirilishi)
va baholanishi lozim
bo‘ladi.
Juftlikda ishlash mavzusini tanlayotganda alohida ehtiyot bo
‘
lish zarur. Bu
mavzu ko‘pchilik tomonidan o‘zlashtirilgan bo
‘
lishi lozim, aks holda juftlarda ish
ketmasligi mumkin.
Topshiriqlardan namunalar:
a) Har bir o‘quvchi 1 minut davomida “O‘nli kasrlarni 10, 100, 1000 va hokazo
sonlarga bo‘lish” mavzusiga oid 3 ta misolni tuzsin va o‘z partadoshi bilan almashsin.
3 minutdan keyin misollarga javobni qaytarib olsin va javoblarni 1 minut ichida
tekshirib, baholasin.
b) Har bir o‘quvchi 1 minut davomida “O‘nli kasrlarni 10, 100, 1000 va hokazo
sonlarga ko‘paytirish” mavzusiga oid 3 ta misolni tuzsin va o‘z
partadoshi bilan
almashsin. 3 minutdan keyin misollarga javobni qaytarib olsin va javoblarni 1 minut
ichida tekshirib, baholasin.
c) Har bir o‘quvchi 1 minut davomida “O‘nli kasrlarni 0,1, 0,01, 0,001 va
hokazo sonlarga ko‘paytirish” mavzusiga oid 3 ta misolni tuzsin va o‘z partadoshi
bilan almashsin. 3 minutdan keyin misollarga javobni qaytarib olsin va javoblarni 1
minut ichida tekshirib, baholasin.
d) Har bir o‘quvchi 1 minut davomida “O‘nli kasrlarni 0,1, 0,01, 0,001 va
hokazo sonlarga bo‘lish” mavzusiga oid 3 ta misolni tuzsin va o‘z partadoshi bilan
almashsin. 3 minutdan keyin misollarga javobni qaytarib olsin va javoblarni 1 minut
ichida tekshirib, baholasin.
Matematika darslarida Pazl
(“Bo
‘
laklardan butunni tuz”)
metodi.
Pazl (inglizcha
puzzle
- topishmoq, boshqotirma) - rasmni uning bo
‘
laklari
yordamida tiklashdan iborat bolalar o
‘
yinining nomi. Shuning uchun bu metod
nomini o
‘
zbek tilida “Bo
‘
laklardan butunni tuz” deb ham atash mumkin.
O
‘
tilgan
mavzuga oid asosiy jumla, formula, teorema, tenglama, chizma va
boshqa ko
‘
rinishidagi asosiy ma’lumotlar qog
‘
ozga yozilib, so
‘
ng bir nechta
bo
‘
laklarga bo
‘
linib aralashtirib yuboriladi. O
‘
quvchilar bu bo
‘
laklar ichidan faqat
bitta ma’lumotga moslarini topib, uni tiklaydilar.
"Science and Education" Scientific Journal / ISSN 2181-0842
November 2021 / Volume 2 Issue 11
www.openscience.uz
885
Bu
metod o
‘
quvchilarda ziyraklik, topqirlik, diqqatni to
‘
plash, tahlil va sintez
qilish kabi qobiliyatlarini rivojlantirishga yordam beradi.
Uni yakka tartibda ham,
sinfni guruhlarga bo
‘
lib ham o
‘
tkazish mumkin.
Masalan: Parallel to
‘
g
‘
ri chiziqlar, “To
‘
g
‘
ri chiziqlarning parallellik alomatlari”
va “Ikki to
‘
g
‘
ri chiziqni uchinchi to
‘
g
‘
ri chiziq kesib o
‘
tganda hosil bo
‘
ladigan
burchaklar haqidagi teoraemalar” mavzulari o
‘
tib bo
‘
linganidan so
‘
ng o
‘
quvchilarga
quyidagi ko
‘
rinishdagi 24 ta varaqchalar (kartochkalar)dan
iborat to
‘
plam taqdim
qilinadi. Bu to
‘
plamda 6 ta teorema keltirilgan bo
‘
lib, ularning har bir haqida 4 ta
varaqchada ma’lumot berilgan bo
‘
ladi.
1-kartochkada: teoremaning yozma bayoni,
2-kartochkada: teoremaga mos chizma,
3-kartochkada: teorema sharti va xulosasining qisqacha matematik bayoni,
4-kartochkada: teoremaning matematik isboti yozuvi.
Topshiriq: 6 ta o
‘
quvchiga (yoki guruhga) 6 ta teorema beriladi va taqdim
qilingan to
‘
plam ichidan faqat o
‘
z
teoremasi bo
‘
yicha ma’lumotlarni to
‘
la yig
‘
ish
vazifasi topshiriladi.
Dostları ilə paylaş: