Mavzu: buyuk ipak yo‘LI

V. Yangi mavzuni mustahkamlash.
O‘qituvchi yangi mavzuni mustahkamlash uchun o‘quvchilarni ikki bosqichda
sinovdan o‘tkazadi.
Birinchi topshiriq
O‘qituvchi sinfni 4 guruhga bo‘lib oladi va guruhlarga “Aqliy hujum” tarzida
savollar beriladi.
Aqliy hujum: O`qituvchi guruhlarga o‘tgan mavzu yuzasidan ikkitadan savol
beradi, o‘ylab olish uchun 20-30 soniya vaqt beriladi. Savolga guruhdan bir kishi og‘zaki
javob berishi lozim.
Mavzu boʻyicha savollar
Birinchi guruhga
1-Savol: Qaysi savdo yo‘li mil. av. III-II ming yilliklarda ochilgan?
Javob:La’l yo‘li
2-Savol: Qadimgi dengiz savdo yo‘lini kimlar ochgan?
Javob:Finikiyaliklar
Ikkinchi guruhga
1-Savol: “La’l yo‘li” qaysi hududdan boshlangan?
Javob:Pomir tog‘idan
2-Savol: Shoh yo‘liga kim asos solgan?
Javob:Eron shohi Doro I
Uchinchi guruhga
1-Savol: “La’l” yana qanday nom bilan ataladi?
Javob:Lojuvard
2-Savol: Buyuk ipak yo‘li qachon ochilgan va uzunligi qancha?
Javob: Mil. av. II asrda ochilgan, uzunligi 12000 km.
Toʻrtinchi guruhga
1-Savol: Buyuk Ipak yo‘li qayerdan boshlangan?
Javob:Xitoyning Xuanxe daryosi bo‘yidagi Sian shahridan
2-Savol: Buyuk ipak yo‘lining yo‘nalishlarini ayting
Javob: 2 ta yo‘nalish:
1) Xitoydan – Samarqandga, undan Eron orqali O‘rta dengizga
Shimoliy Kavkaz orqali Qora dengizga
2) Xitoydan – Pomir-Tyan-Shandan o‘tib Afg‘onistonga, undan Hindistonga
Ikkinchi topshiriq.
Bu bosqichda guruhlar bir-biri bilan “Klaster” to‘lg‘azish bo‘yicha baxslashadilar.
Bunda guruhlarga “Savdo yo‘llari”, “La’l va Shoh yo‘li”, “Buyuk ipak yo‘li” va “Dengiz
yo‘li” deb yozilgan tarqatma qog‘ozlar beriladi. O‘qituvchi tomonidan bittadan katakcha
namuna sifatida to‘ldirib qo‘yilgan bo‘lib, qolgan katakchalarni qanday to‘ldirish kerakligi
tushuntiriladi. “Klaster”ga javob berish uchun guruhlarga 5 daqiqa, uni tekshirishga 2
daqiqa vaqt ajratiladi.
Klasterlar
1-guruhga Savdo yo’llari
Mil. avv. 3-2-mingyilliklar
2-guruhga
3-guruhga
4-guruhga
O‘qituvchi “Klaster”larni o‘quvchilar ishtirokida tekshiruvdan o‘tkazadi. Klaster
mashqi o‘quvchilarni xotirasini mustahkamlaydi, dunyoqarashini o‘stiradi, aqlini
Qadimgi dengiz savdo yo’li O’rta dengizga yo’l ochganlar
Buyuk ipak yo’li 12000 km La’l va Shoh yo’llari
O‘qituvchi jadvallarni tekshirib bo‘lgach, o‘quvchilar ko‘chirib olishlari uchun
doska yoniga to‘g‘ri to‘ldirilgan klasterlarni ilib qo‘yadi.
1-jadval
2- jadval
3- jadval
Buyuk ipak yo’li 12000 km Mil. avv. II asr Samarqandda 2 ga
Sian shahridan Madaniy va davlatlararo aloqalar
Birinchi yo’nalish: Xitoydan Samarqandgacha
Ikkinchi yo’nalish:
Xitoydan Pomir-Tyan-Shan tog’lari orqali Afg’oniston va La’l va Shoh
yo’llari Lojuvard Mil. avv. 3-2-mingyilliklar Eron, Mesopotamiya, Misr
Ikki yo’nalish Doro I Pomir tog’lari Eron – O’rta yer dengizi atrofidagi
Eron va Baqtriya orqali – Oltoy va Hindistonga Savdo yo’llari
Shoh yo’li Mil. avv. 3-2-mingyilliklar Samarqand Sian La’l yo’li
Dengiz savdo yo’li Buyuk ipak yo’li
VI. Darsni yakunlash.
Yangi mavzu mustahkamlab olingach, o‘qituvchi o‘quvchilar bergan savollarga
atroflicha javob berib mavzuni umumlashtiradi. Aktiv qatnashgan o‘quvchilarni
rag‘batlantirib baholaydi.
VII. Uyga topshiriq:
O‘tilgan mavzuni mustahkamlash, savol va topshiriqlarga tayorlanish, yangi mavzu
bilan tanishib kelish.