Mavzu: Ishlab chiqarishni tashkil etishda mahalliylashtirishning o’rni. Mundarija

Mavzu: Ishlab chiqarishni tashkil etishda mahalliylashtirishning o’rni.
Mundarija.
I.Kirish....................................................................................................................2
II.Asosiy qism.........................................................................................................4
1. O’zbekistonda ishlab chiqarishni tashkil etishda mahalliylashtirishning o’rni.........................................................................................................................7
2. Jahon xo`jaligining hozirgi holatining o`ziga xos xususiyatlari va rivojlanish tendentsiyalari........................................................................................................13
3. Ishlab chiqarishni mahalliylashtirish: tushunchasi, mohiyati, jahon tajribasi. “Kelayotgan” xorijiy kompaniya va “mezbon” davlat o‘rtasida manfaatlar muvozanatini saqlash..............................................................................................18
4. Ishlab chiqarishni eksport qilish yoki mahalliylashtirish: imkoniyatlar va tahdidlar tahlili.......................................................................................................25
III.Xulosa................................................................................................................30
IV.Foydalanilgan adabiyotlar.................................................................................32

Kirish
Tadqiqotning dolzarbligi. Har yili O’zbekiston iqtisodiyoti globallashuv jarayoniga - bozorlar va xalqlarning tobora kuchayib borayotgan xalqaro o'zaro bog'liqligiga tobora ko'proq jalb qilinmoqda. Hozirgi vaqtda bironta ham mahalliy kompaniya o'zini jahon iqtisodiyotidan ajratilgan deb hisoblay olmaydi: har bir kishi global tovar, moliyaviy yoki xizmat bozorlari ishtirokchilari bilan raqobatlashishi yoki hamkorlik qilishi kerak. O’zbekiston Respublikasida xorijiy investorlar va mutaxassislar ishtirokida tashkil etilgan korxonalar soni doimiy ravishda o'sib bormoqda. O’zbekiston Respublikasi qonunlariga muvofiq ro'yxatga olingan ushbu korxonalar mahalliy iqtisodiyotga ish joylari, soliq imtiyozlari, shuningdek korporativ tajriba, ish tizimlari va usullarini olib keladi. 2006 yilda Rossiyaga to'g'ridan-to'g'ri xorijiy investitsiyalar 13,7 milliard dollarni tashkil etdi, bu 2005 yilga nisbatan 4,6 foizga ko'pdir. Ushbu investitsiyalarning 30% ga yaqini ishlab chiqarish sanoatiga yo'naltirilgan bo'lib, bu Rossiya korxonalarining texnologik darajasini va iqtisodiyotning real sektoridagi raqobatbardoshligini oshirishga yordam beradi.
Ichki bozorda xorijiy ishtirokning o'sishi nafaqat O’zbekistonga xosdir. Bu jarayon ko'pchilik transmilliy korporatsiyalarning global ta'minotga yaqinlashib, mahalliy talabni qondirish uchun bozor mexanizmiga asoslangan ishlab chiqarish quvvatlarini butun dunyo bo'ylab joylashtirish strategiyasi bilan bog'liq. Xalqaro amaliyotda mahsulotlarni sotish rejalashtirilgan mamlakatlar hududida ishlab chiqarishni mahalliylashtirish deb ataladi. O’zbekiston Respublikasi so'nggi 3 yil ichida bir nechta sanoat tarmoqlari: oziq-ovqat, to'qimachilik, elektrotexnika, mashinasozlik mahsulotlari ishlab chiqarish mahalliylashtirildi.
Biroq, ishlab chiqarishni mahalliylashtirishning o'zi bugungi kungacha mahalliy fanda yetarlicha o'rganilmaganligicha qolmoqda. Xususan, uning nazariy va uslubiy asoslari, mahalliylashtirishni boshqarish masalalari va samaradorligini o‘rganish zarur.
Tadqiqotning nazariy, uslubiy va axborot bazasini ishlab chiqarishni globallashtirish va mahalliylashtirish sohasidagi mahalliy va xorijiy manbalar, shu jumladan maqolalar, tahliliy qo'llanmalar, monografiyalar, O’zbekiston Respublikasining huquqiy hujjatlari, elektron va boshqa ommaviy axborot vositalaridan olingan statistik va tahliliy materiallar tashkil etadi. . Tadqiqotning ilmiy yangiligi quyidagilardan iborat:
“Kelayotgan” xorijiy kompaniya va “mezbon” davlat manfaatlarini muvozanatlashtirish tamoyillari asosida ishlab chiqarishni mahalliylashtirishni optimallashtiradigan iqtisodiy o‘zaro hamkorlik omillari va shartlari belgilandi. Ushbu omillar va shartlarni tahlil qilish O’zbekiston Respublikasi hududida xorijiy ishlab chiqarishni mahalliylashtirish va tartibga solinadigan rivojlantirish jarayonlarini samarali boshqarish uchun zarur;¹