43
Mavjud bo’lgan mis liniyalari bo’yicha yuqori tezlikli raqamli aloqani tashkil
qilishga mo’ljallangan xDSL texnologiyalari, erga avval yotqizilgan kabellar orqali
juda katta mablag`ga erishish mumkinligini ko’rsatdi.
xDSL kontseptsiyalarini ishlab chiqish orqali, aloqa tarmoqlarining
rivojlanish ideologiyasi tubdan o’zgardi. hozirgi paytda bunday texnologiyalar
yordamida aloqa operatorlariga bo’lgan ishonch oshdi va mavjud bo’lgan, mis
aloqa kabellaridan tashkil topgan tarmoq, quriladigan
butun telekommunikatsiya
infrastrukturasida juda ko’p yillar xizmat qiladi.
U interfeysining ISDN texnologiyasi xDSL ning birinchi avlodi hisoblanadi.
U kabel juftligining bitta simi orqali 160 kbit/s tezlikli dupleks (ikala tomonga
ham) uzatishni ta`minlaydi. Bunday texnologiya ham keng tarqalgan, u ISDN
tarmoqlaridan tashqari abonent liniyalarini zichlashtirish qurilmalarini yaratish va
chegaralangan masofalarda modemlarni qo’llash uchun ishlatiladi.
xDSL bilan bir qatorda yaratilgan keyingi texnologiya yuqori tezlikli raqamli
abonent liniyasi HDSL (High-bit-rate Digital Subscriber Line) hisoblanadi. Bu
texnologiya 2048 kbit/s tezlikda dupleks axborot almashtirishni to’liq ta`minlaydi.
Axborotni uzatish uchun kabelning ikki yoki uch juftligidan foydalaniladi. HDSL
texnologiyalarining keyingi rivojlanishi simmetrik yuqori chastotali raqamli
abonent liniyalarinig qurilmalarini yuzaga kelishiga sababchi bo’ldi. Bunday
SDSL qurilmalari (SDSL - Singil Pair Symmetrical Digital Subscriber Line)
kabelning bir juftligi orqali ishlashga mo’ljallangan.
SHuningdek oxirgi yillarda
xDSL ning yuqori tezlikka ega bo’lgan texnologiyalari ishlab chiqildi, masalan
ADSL (assimetrik raqamli abonent liniyasi) va VDSL texnologiyasi, tarmoqdan
abonentgacha bo’lgan yo’nalishda axborotni uzatganda 8 Mbit/s gacha, abonentdan
tarmoqqacha bo’lgan yo’nalishda esa 1 Mbit/s tezlikni taminlaydi,
shuningdek
Internet tarmog`iga ulanish imkoniyatiga ega bo’lishi ham mumkin.
VDSL texnologiyasi (Very High – bit rate Digital Subscriber Line) yangi
qurilmalar tarkibiga kiradi va kelgusidagi abonent tarmoqlarida qo’llashga
mo’ljallangan. YUqorida aytib o’tilgan, raqamli abonent liniyalariga mo’ljallangan
ADSL, eng ko’p tarqalgan texnologiyalardan biri bo’lib qolmoqda. Bunday
44
texnologiyalar kabel juftliklarining simini chastotaviy harakteristikasini ancha
yaxshilaydi. Axborotlarni assimetrik uzatish usulida agar mijoz internetdan
foydalansa, qabul qiluvchi signallarni uzatish uchun chastota oralig`ini katta
qismidan foydaliniladi, xuddi shu vaqtda mijoz talab
qiladigan signallarning
chastota oralig`i juda kichik.
YUqoridagilarni hisobga olsak umuman olganda ADSL quyidagi afzalliklarga
ega:
kabel juftliklaridan minimal foydalanish imkoniyati, odatdagi telefon
tarmoqlari uchun bunday juftliklar faqatgina telefon signallarini uzatish uchun
qo’llanilar edi. ADSL texnologiyasi yaratilgandan keyin, telefon liniyalari bo’ylab
nafaqat telefon signallari, balki yuqori tezlikli ma`lumotlarni uzatish ham mumkin.
Ularning ikkilasi ham bir-biriga xalaqit bermaydi;
ADSL da ulanish vaqtining kamligi, tarmoqdan foydalanishning
qulayligi
va narxining pastligi; Xozirgi paytda telefon tarmoqlari, juda katta
xajmga va juda ko’p abonentlar soniga ega bo’lgan keng tarqalgan
telekommunikatsiya tarmoqlaridan iborat. ADSL texnologiyalari yordamida
markaziy ofisda, bitta markaziy qurilmani va mijoz tomonda bitta qurilmani
joylashtirish
lozim.
YUqori
tezlikli
va
keng
polasali
imkoniyatdan
foydalaniladigan, keng polasali tarmoqqa ulangan
mijozlar yangi liniyadan
harajatsiz foydalanishi mumkin;
axborotni tortib olishda yuqori tezlikka erishish; ADSL ning
assimetrik xususiyati uchun tortib (so’rib) olinadigan tezlik 8 Mbit/s ga etishi
mumkin.
Dostları ilə paylaş: