Mavzu: Multisim dasturining yaratilish tarixi, xususiyatlari, bosh ishchi oynasi. Ishdan maqsad

Ishni bajarish tartibi: 

1.

Multisim dasturida 
3.2- rasmdagi sxema yig‘ilsin. 
3.2- rasm. Stabilitronning VAXni olish sxemasi. 


2.

Multisim dasturi 
kutubxonasidan stabilitron tanlab olinsin, har bir 
kompyuterda turlicha stabilitronlar boʻlishi kerak.

3.

I

st

i

U

st

kattaliklar oʻlchansin. U1 kuchlanish manbai kuchlanishi 

oʻzgartirilganda stabilitrondan turlicha toklar oʻtadi, bu paytda stabilitrondagi
kuchlanish ham oʻzgaradi- voltamper xarakteristikasi (VAX) shu tariqa olinadi.


4.

I

st

=f(U

st

)
bog‘liqlik grafigi chizilsin 


I

st


U

st

V1
12 V 

U1
DC 1e-009

0.000
A
+

-
U2

DC 10M


0.000
V
+

-
D1

1N4370A

R1
300

---

---

3.3- rasm.

Stabilitron volt-amper xarakteristikalarini bevosita kuzatish sxemasi. 


5.

Stabilitron voltamper xarakteristikasi (VAX)ni oʻrganishning tez va qulay 

usuli bor- bu VAXni bevosita ossillograf ekranida aks ettirsa boʻladi (3.3- rasm). Bu
sxema Multisim dasturida yig‘ilgan. Sxemani shu tarzda ulaganda ossillograf 
gorizontal oʻqida nuqta koordinatasi kuchlanishga proporsional boʻladi, vertikal
oʻqda esa stabilitrondan oʻtuvchi tokka proporsional boʻladi. 1 kOm qarshilikdagi 
kuchlanish voltlarda stabilitrondan oʻtuvchi tokka son jihatdan teng boʻlgani uchun
(

I
=U/R=U) vertikal oʻqda bevosita tok qiymatini amperlarda oʻqish mumkin. Agar
ossillografda V/A rejimi tanlangan boʻlsa, tokka proporsional kattalik (kanal V) 
vertikal oʻqqa joylashtiriladi, kuchlanish esa (kanalA) gorizontal oʻqqa
joylashtiriladi. Bu oʻz navbatida voltamper xarakteristikasi (VAX)ni bevosta 
ossillograf ekranida kuzatishni ta’minlaydi.