Mavzu: O‘zbek mumtoz adabiyotida tarbiya masalalari. Alisher Navoiy ijodi va uning o‘gitlari. Reja

Mir Alisher Navoiy ma’naviy pirimiz, biz uchun ideal, doimo intiladigan yetuk siymo, fenomenal shaxs! Buyuk shoirning ma’naviyatimiz uchun qo‘shgan olamshumul hissasi jasorat namunasi edi. Shul bois, Zahiriddin Muhammad Bobur «Turkiy til bila to she’r aytibdurlar, hech kim oncha ko‘p va xo‘b aytqon emas», deb e’tirof etadi.
Qila olg‘uncha ul bo‘lsin shioring,
Ki yaxshi ot qolg‘ay yodgoring.
Alisher Navoiy butun umrini nafaqat ijodga, balki xalq farovonligi yo‘lida bunyodkorlik hamda ezgulik va xayr-saxovat ishlariga bag‘ishlagan. Ha, Navoiy umri bo‘yi millat qayg‘usida yashagan,o‘z jamg‘armasi hisobidan Hirotda va butun Xuroson mamlakatida 300 dan ortiq inshootlar qurdirgan...
Navoiy o‘zbek mumtoz adabiyotida «Munshaot» deb ataladigan yangi bir janrni boshlab bergan. Maktublar bir odamning ikkinchi kishi bilan bevosita suhbati va muloqoti bo‘lganligi uchun rasmiy til jimjimalaridan xoli bo‘ladi. Birgina misol: Alisher Navoiyning betob ekanini eshitgan do‘sti Husayn Boyqaro unga maxsus maktub yuborib, ahvol so‘ragan bo‘lsa kerak, Navoiy unga ushbu javobni yozadi: «Inoyat qilib so‘rdira yiborilgan inshongkim, yetti, aytsa bo‘lg‘aykim, badanda harorat shu’lasidin sharare va ko‘ngulda iztirob shiddatidin asare qolmadi. Bitikingdinki, savodini ko‘rib jon topdim».
Alisher Navoiy «muqarrabi hazrati sultoniy» («sulton hazratlarining eng yaqin kishisi») degan unvonni olgan edi. Unvon Navoiyga davlatning barcha ishlariga aralashish huquqini berardi. Uning kichik zamondoshi Zayniddin Vosifiy «Badoe’ ul-vaqoye» asarida shunday bir hayotiy lavhani keltiradi.
Bir kuni u namoz vaqtida Husayn Boyqaroning huzuriga keladi. Namoz payti podshoh huzuriga kirib arz qilish huquqi faqat Alisher Navoiyga berilgan ekan. Husayn Boyqaro nima hodisa bo‘lganini so‘raganda, Mirhoji Pir degan zolim amir boylik va martabadan quturib, o‘zini podshodan ham baland olayotganini, ko‘chalardan taxtiravonda ulug‘ sultonlar muyassar bo‘lmagan nash’u namo va tantana bilan o‘tganini shunday bo‘rttirib tasvirlaydiki, Husayn Boyqaro hovliqib ketgan bu amirning harom yo‘l bilan orttirgan molu mulkini musodara qilishni buyuradi. Bunday ibratli misollar juda ko‘p (Manba: Alisher Navoiyning «Munshaot» kitobi).