Uchtepa tuman 229-maktab o‘qituvchisi Narbayeva F.K.
Markaziy nerv sistemasiga tashqi va ichki muhitda sodir bo‘lib turadigan barcha jarayonlar to‘g‘risida axborot kelib turadi. Sezgi organlari
4
Ko‘rish
1
2
3
5
Eshitish
Hid bilish
Ta’m bilish
Teri orqali sezish
Axborotlar sezgi organlari orqali qabul qilinadi. Har bir sezgi organi faqat muayyan turdagi ta’sirot idrok etishni ta’minlaydi. Sezgi organlarda joylashgan retseptorlar tashqi va ichki muhitdan keladigan ta’sirni nerv impulslariga aylantiradi. Sezgi organlarda joylashgan retseptorlar tashqi va ichki muhitdan keladigan ta’sirni nerv impulslariga aylantiradi. Sezgi hosil bo‘lishi bosh miya yarimsharlari po‘stlog‘idagi nerv markazlari bilan bog‘liq. Sezgi organlari organlar faoliyatini nazorat qilib va boshqarib turadi. Sezgi hosil bo‘lishi bosh miya yarimsharlari po‘stlog‘idagi nerv markazlari bilan bog‘liq. Sezgi organlari organlar faoliyatini nazorat qilib va boshqarib turadi. Svetaforda qizil chiroq yonsa to‘xtaymiz
Uyda gaz hidi chiqadigan bo‘lsa oshxonadan xabar olamiz
Gaz
Nerv impulslari sezgi organlarda joylashgan retseptorlardan sezuvchi neyronlar orqali markaziy nerv sistemasiga uzatiladi. Nerv impulslari ta’zirida yarimsharlar po‘stlog‘idagi neyronlarning qo‘zg‘alishi sezgi tuyg‘usini hosil qiladi.
Analizatorlar
Teri bilan sezish
Hid bilish
Eshitish
Ta’m bilish
Ko‘rish
Retseptorlar, qo‘zg‘alishni nerv markaziga o‘tkazadigan nerv yo‘li va yarimsharlar po‘stlog‘ining maxsus zonasi sensor sistemani (lot. sensus – sezgi) hosil qiladi. Bunday sistemani I.P.Pavlov analizatorlar deb atagan. Retseptorlar, qo‘zg‘alishni nerv markaziga o‘tkazadigan nerv yo‘li va yarimsharlar po‘stlog‘ining maxsus zonasi sensor sistemani (lot. sensus – sezgi) hosil qiladi. Bunday sistemani I.P.Pavlov analizatorlar deb atagan. Analizatorlar atrof - muhitda va organizmda sodir bo‘ladigan hodisalarni qabul qilib, tahlil qilishga ixtisoslashgan nerv tuzilmalaridan iboratdir. Markaziy nerv sistemasi analizatorlar orqali organizmda va undan tashqarida yuz berayotgan jarayonlar haqida aniq axborot oladi. Ana shu asosida organlar va to‘qimalarga buyruq beradi. Markaziy nerv sistemasi analizatorlar orqali organizmda va undan tashqarida yuz berayotgan jarayonlar haqida aniq axborot oladi. Ana shu asosida organlar va to‘qimalarga buyruq beradi.
Aniq harakatlar
Asosiy harakatlar
Teri orqali sezish
Bilish
Ko’rish
Ko’rish
Ehitish
Gapirish
Bilish
Bosh miya katta yarimsharlari po’stlog’idagi assotsiativ zonalar barcha analizatorlarni o’zaro bog’lab turadi. Sezgi organlaridan chiqadigan nerv yo’llari orqa miya, bosh miya stvoli va oraliq miyada kesishib kontakt hosil qiladi. Shu tufayli tashqi muhitda yuz berayotgan hodisalar haqida yaxlit tasavvur hosil qilamiz. Shu tufayli tashqi muhitda yuz berayotgan hodisalar haqida yaxlit tasavvur hosil qilamiz. Analizatorlardan birining funksiyasi buzilganida boshqalarining sezgirligi kuchayadi Analizatorlardan birining funksiyasi buzilganida boshqalarining sezgirligi kuchayadi
Dostları ilə paylaş: |
