Maxime Rodinson, İslam ve Kapitalizm

T. C. MALTEPE ÜNİVERSİTESİ

İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ
ULUSLARARASI İLİŞKİLER VE AB LİSANS PROGRAMI
2010-11 Bahar Yarıyılı

Dersin adı ORTADOĞU’DA GÜNCEL SİYASET			Dersin Kodu 326
AKTS Kredisi 4	2. yarıyıl	Lisans	Zorunlu
2 s/hafta	Teorik: 2 s/hafta		Dersin dili TÜRKÇE
Öğretim elemanı ve iletişim bilgileri: Mehmet Sinan Birdal [e-mail]
Görüşme Saatleri: Pazartesi 10:00-12:00, 14:00-17:00; Çarşamba 11:00-12:00, 15:00-17:00; Cuma 11:00-12:00; 13:00-15:00

Dersin Genel Amacı:
Bu ders Ortadoğu bölgesinde iktisadi gelişme ve siyaset arasındaki ilişkiyi İslam dininin doğuşundan günümüze kadar uzanan bir tarihsel çerçeve içerisinde inceliyor. Dersin ana temasını yeni kurumsalcı iktisadın vurguladığı hukuksal kurumların iktisadi gelişmeye etkisi oluşturuyor.

Öğrenme Çıktıları ve Alt Beceriler:
Bu ders öğrencilere Ortadoğu’da ekonomik gelişmenin temel özelliklerini ve hızını belirleyen kurumları tanıtacak.
Seçilmiş bazı örnekler yoluyla iktisadi gelişmenin tıkandığı durumlar incelenecek. Bu örnekler ışığında güncel ekonomik sorunlar ve çözüm önerileri değerlendirilecek.
Din ve ekonomik gelişme arasındaki ilişki incelenecek. Özellikle İslam dininin hangi mekanizmalar yoluyla ve hangi koşullar altında ekonomik gelişmeyi ne yönde etkilediği üzerinde durulacak.
Ders, güncel Ortadoğu ülkeleri ve bunların ekonomik, sosyal ve siyasal yapılarını inceleyecek.
Ders, İslamcılık akımının bunun iktisadi ve siyasi tezlerini inceleyecek.
Genel Yeterlilikler: Analitik beceri ve tarihsel ve güncel bilgi.
Öğretim Yöntem ve Teknikleri:
Bu ders yıllardan beri araştırmacıların üzerine çalıştığı sorunları ana başlıklar halinde sunuyor. Her başlık altında öğrenciler sadece neler olduğunu değil daha önemlisi bölgenin iktisadi ve siyasi tarihsel gelişmesinin nedenleri üzerine yoğunlaşıyorlar. Böylece dersin içeriği betimleme değil çözümlemeye dayanıyor. Bu amaç için derste Batı Avrupa, Hindistan ve Doğu Asya ekonomileriyle karşılaştırmalar yapılıyor.
Değerlendirme Yöntemi:

Maltepe Üniversitesi Ön Lisans ve Lisans Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliği gereğince, yarıyıliçi arasınavı (% 40), yarıyılsonu sınavı (% 60).

Önkoşul:

Yok
Ders Kitabı:

Timur Kuran, İslam'ın Ekonomik Yüzleri

Şevket Pamuk, Osmanlı Ekonomisi ve Kurumları

Roger Owen ve Şevket Pamuk, 20. Yüzyılda Ortadoğu Ekonomileri Tarihi
Dersin İçeriği:

Haftalar	Tartışılacak/İşlenecek Konular
1. Hafta	Giriş: Neden Ortadoğu “geride kaldı”?
2. Hafta	Marx ve Weber’de kapitalizm ve Ortadoğu
3. Hafta	Kurumsalcı iktisat ve Ortadoğu’da kapitalizm
4. Hafta	Avrupa hegemonyası öncesi kapitalizm
5. Hafta	İslam hukuku ve iktisadi gelişme
6. Hafta	İslam hukuku ve iktisadi gelişme
7. Hafta	Hukuki çoğulculuk ve sonuçları
8. Hafta	Ara sınav: 15 Nisan 2011, Cuma - Hukuki çoğulculuk ve sonuçları
9. Hafta	Vakıf
10. Hafta	Kurumsal reform: Tanzimat ve sonrası
11. Hafta	Güncel Ortadoğu’da ekonomi ve siyaset: genel bakış
12. Hafta	Güncel Ortadoğu’da ekonomi ve siyaset: genel bakış
13. Hafta	İslamcılık akımı ve ekonomi
14. Hafta	İslam Bankacılığı
15. Hafta	Sınav için hazırlık ve tartışma.