Мцгяддимя

Aytən Quliyeva

 

 

48 

onun bütün mahiyyətini ortaya çıxarır. Anar tənhalığın faciəsini 

aç

maq, onu yox etmək, özündən qovmaq üçün Həmidə xalanın 

mənəvi aləmini işıqlandırır. Psixoloji vəziyyətin ən son, gərgin 

məqamı Həmidə xalanın həyat yoldaşı Qəzənfərin səsinə qulaq 

as

ması olur. O, ilk əvvəl bu addımı atmaqdan qorxur. Lakin cə-

sa

rətini toplamağı bacarır, siyirməni açıb lenti çıxarır, maqnito-

fo

nu  işə salıb dinləməyə başlayır. “Bir gün olacaq mən olmaya-

ca

ğam. Bax sənə bircə əmanətim bu uşaqlardır. Ömür vəfa elə-

sə, hamısını özüm böyüdüb başa çatdıracağam. Yox, işdi... Onda 

bax, bunları sənə tapşırıram...

 

Demir

əm ki, hamısına ali təhsil 

ver. Demir

əm  ki,  hamısını  doktor  elə, injiner elə, amma adam 

olsunlar. Yax

şı adam olsunlar.  

Sonra,  Həmidə,  bir  gün  gələcək,  hamısı  böyüyəcək, boya-

başa çatacaq və yuvasından qanadlanan quşlar kimi bir-bir uçub 

ge

dəcəklər. Bax, onda onlara vəfasız demə ha! 

Onu bil ki, hara getsələr, hansı ailəyə düşsələr, hansı mühitə 

düşsələr, səndən və məndən nə isə aparacaqlar, necə ki, biz də 

bir-

birimizlə  görüşəndə  hərəmiz  öz  ata-babalarımızdan  nə  isə 

gətirmişdik... Adamlar hamısı nəsil-nəsil bir-birlərinə bir şey ve-

rir

lər. O işi ki, biri başlayır, amma qurtara bilmir, o iş itmir, bat-

mır,  sonrakı  nəslə  qalır,  o  işi  sonra  gələnlər  tamamlayırlar. 

...Biz, Həmidə, mən biləni, yaxşı yaşamışıq, əlimizin zəhmətiylə 

çö

rək  qazanmışıq.  Qoy  bizim  həyatımızda  yaxşı  nə  olubsa, 

uşaqlarımız  özləriynən  öz  təzə  həyatlarına,  təzə  nəsillərə  apar-

sınlar. Həyat da elə budur da”(5,127). Bu sözlər vasitəsilə Qə-

zənfərin aydın, sadə, nikbin həyat fəlsəfəsini görürük. Bu sözlər 

Həmidə xalanın həyata, övladlarına olan inamını qaytarır. 

Bu  epizod  bizə  C.  Məmmədquluzadənin    məşhur  “Anamın 

ki

tabı” dramından bir hissəni xatırladır. Bu əsərdə də yalnızlığa 

qa

pılan, övladları tərəfindən tərk edildiyini düşünən Zəhrabəyim 

ananın  təsəllisi  vəfat  etmiş  ərinin  yazdığı  bir  parça  kağız  olur. 

“Yer, göy, aylar və ulduzlar göylərdə seyr edib gəzə-gəzə genə 

əvvəl axır günün başına dolanırlar; çünki bunlar hamısı qədim, 

əzəl gündən qopub ayrılmış parçalardır. Mən etiqad edirəm ki, 

---