208
Arab, Xitoy va Rossiya elchilari va say
ё
h’larining esdaliklarida h’am
tariximizni chuqur va atroflicha wrganish uchun zarur daliliy malumotlar kwp.
Shu bois esdaliklar h’am muh’im tarixiy manba h’isoblanadi.
Shuni etiborga olib, ulardan ayrimlariga qisqacha twxtalib wtishga qaror
qildik.
Markaziy Osi
ё
Rossiya va uning sarmoyador guruh’larini h’ar jih’atdan;
h’arbiy
strategik, yani uning Hindiston va Xitoyga yaqinligi, zaminning boyligi
va xalqining soddadil va meh’natsevarligi bilan kwp vaqtlandan beri qiziqtirib
kelgan. Markaziy Osi
ё
bilan qiziqish, uni Rossiyaning mustamlakasiga
aylantirish ywlidagi h’arakat podshoh’ Mih’ail F
ё
dorovich (1613-1645 yy.)
davridan boshlandi va ikki yuz qirq besh yildan keyin, 1865
yili Qwqon, Buxoro
va Xiva xonliklarini bwysundirish bilan yakunlandi.
Rossiya h’ukumati wzining bu si
ё
satini amalga oshirish uchun Markaziy
Osi
ё
ni
yaxshi bilgan, keng malumotli diplomatlari va h’arbiylaridan
foydalangan. Ular og’izda savdo va madaniy aloqalarni rivojlantirish uchun,
aslida esa mamlakatdagi h’arbiy-si
ё
siy vaziyatni wrganish, Xiva, Buxoro va
Qwqon xonliklarining
qwshni davlatlar; Hindiston, Eron, Turkiya va Xitoy bilan
qanday munosabatda ekanligini aniqlash va Markaziy Osi
ё
shah’arlariga olib
boridigan yaqin va qulay ywllarni belgilash uchun yuborildi.
Darslikda 1620 yildan to rus armiyasining Markaziy Osi
ё
ga
bostirib
kirishigacha kechgan ikki yuz yil mobaynida mamlakatimizga Rossiyadan kelib
ketgan bazi elchiliklar va h’arbiy mutaxassislarning faoliyatiga qisqacha twxtalib
wtiladi.
Dostları ilə paylaş: