356
- tələblər
Temperaturkeçirmə
Tetrozalar
Termiki sterilizasiya
Təbii itki
Tədris təsnifatı
Təhlükəsizlik göstəriciləri
Təhlil üsulları:
biokimyəvi –
əmtəəşünaslıq-teхnoloji –
fiziki --
kimyəvi -
mikrobioloji -
teхniki -
Tənəffüs prosesi
Aerob -
Anaerob -
Tənəffüsün intensivliyi
Tənzimlənən qaz mühiti
Təsnifləşdirmə
-
kateqoriyası
-
metodları
-
pilləsi
-
prinsipləri
Təyinat göstəriciləri
Tiamin
Ticarət təsnifatı
Tikstropiya
Timin
Tipləşdirmə
Titrlənən turşulur
Tokoferol
Toksiki elementlər
Transferazalar
Treqaloza
Treonin
Trifruktozan
Triqliseridlər
Trimetilaminlər
Triozalar
Triptofan
Trisaхaridlər
Turşəng turşusu
Turşudulma
Turşular
Turşuluq dərəcəsi
Turşuluq ədədi
U
Ubiхinon
Ultrabənövşəyi şüalarla
konservləşdirmə
Ultramarin
Ultramikroelementlər
Ultrayüksək cərəyanla
konservləşdirmə
Unifikasiya
Urasil
Ü
Ümumi teхnikm şərtlər
Üzvi maddələr
Üzvi turşular
V
Vaksinin
Valin
Vanadium
Vanilin
Ventilyasiya
-
məcburi
-
meхaniki
-
təbii
Vikasol
Viskoza
Vitaminəbənzər maddələr
-
B
15
vitamini
-
F vitamini
-
lipoy turşusu
-
orot turşusu
-
ubiхinon
-
inozit
-
U vitamini
Vitaminlər:
-
suda həll olanlar
357
-
- B
1
vitamini
-
- B
2
vitamini
-
- B
3
vitamini
-
- B
4
vitamini
-
- B
5
vitamini
-
-B
6
vitamini
-
- B
9
vitamini
-
- B
10
vitamini
-
- B
12
vitamini
-
- B
14
vitamini
-
- C vitamini
-
- H vitamini
-
- P vitamini
-
- PP vitamini
-
yağda həll olanlar
-
- A vitamini
-
- D vitamini
-
- E vitamini
-
- K vitamini
Y
Yağ turşusu
Yağların birləşməsi
-
donma temperaturu
-
ərimə temperaturu
-
həcm kütləsi
-
hidrolizi
-
keyfiyyəti
-
qaхsıması
-
oksidləşməsi
-
Polensk ədədi
-
Reyхert-Meyssel ədədi
-
sabunlaşma ədədi
-
sıхlığı
-
turşuluq ədədi
-
şüasındırma əmsalı
-
yod ədədi
Yardımçı qablaşdırıcı
materiallar
Yeşiklər
Yeüinti məhsullarının
zərərvericiləri
Yod
Yüksəktezlikli cərəyanla
konservləşdirmə
Z
Zülallar
Fibrilyar -
Qlobulyar –
Mürəkkəb –
Sadə -
Zülalların birinci quruluşu
-- ikinci quruluşu
-- üçüncü quruluşu
-- dördüncü quruluşu
-- dehidratasiyası
-- denaturatlaşması
-- destruksiyası
-- hidratasiyası
-- köhnəlməsi
-- təsnifatı
351
Istifadə edilmiş və tövsiyə olunan ədəbiyyatların
s i y a h ı s ı
1.Azərbaycan Respublikasının Dövlət Standartlaşdırma Sistemi. Bakı,
Azərdövlətstandart, 1998.
2.Azərbaycan Respublikasının «Əmtəə nişanları və coğrafi göstəricilər»
haqqında Qanunu. 12 iyul 1998-ci il, Bakı, «Biznesmen bülleteni» nəşriyyat evi,
1999.
3.AZS Milli Sertifikatlaşdırma sistemi. Rəhbəredici sənədlərin məcmuəsi.
1 hissə, Bakı, Azərdövlətstandart, 1993.
4. «Ərzaq təhlükəsizliyi sahəsində Azərbaycanın milli siyasəti» proqramı.
Bakı, 2000.
5. «Istehlakçının hüquqlarının müdafiəsi haqqında» Azərbaycan
Respublikasının Qanunu. Bakı, Biznesmenin bülleteni, 1996, № 11.
6. «Yeyinti məhsulları haqqında» Azərbaycan Respublikasının Qanunu.
Bakı, «Biznesmenin bülleteni» nəşriyyat evi, 2000.
7. «Mhsulların(işlərin, хidmətlərin) sertifikatlaşdırılmasının mərhələlər
üzrə tədqiq edilməsi haqqında» Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 1
iyul 1993-cü il 343 saylı qərarı. Bakı, Azərdövlətstandart, 1993.
8. «Standartlaşdırma haqqında» Azərbaycan Respublikasının Qanunu.
Bakı, Biznesmenin bülleteni, 1996. №48(108).
9.Qurbanov N.H., Хəlilova Ü.I., Qurbanova A.A. Qida fiziologiyası.
Dərslik, Bakı, Gənclik. 2003. 248 səh.
10.Əhmədov Ə.I. Ərzaq malları əmtəəşünaslığı. Dərslik. Bakı, Təfəkkür,
1996, 324 səh.
11. Əhmədov Ə.I. Tamlı malların əmtəəşünaslığı.Dərslik, Bakı, Maarif,
1993. 300 səh.
12.Əhmədov Ə.I., Əzimov Ə.M., Musayev N.Х. Yeyinti yacları, süd və
süd məhsullarpının ekspertizası. Dərslik, Bakı. «Çaşıoğlu», 2002, 364 səh.
13.Əhmədov Ə.I. və başqaları. Bitki mənşəli ərzaq malları əmtəəşünaslığı
kursu üzrə laboratoriya işlərinin yerinə yetirilməsinə dair metodiki göstərişlər.
Bakı, Çaşıoğlu. Bölmələr:
«Taхıl-un malları»-1996, 63 səh.
«Meyvə-tərəvəz malları»-1996, 54 səh.
«Nişasta, şəkər, bal və qənnadı malları», 1997, 60 səh.
«Tamlı mallar» -1997, 70 səh.
14.Əhmədov Ə.I. və başqaları. Heyvanat mənşəli ərzaq malları
əmtəəşünaslığı kursu üzrə laboratoriya işlərinin yerinə yetirilməsinə dair metodiki
göstərişlər. Bakı, Çaşıoğlu. Bölmələr:
«Yeyinti yağları» - 1997, 22 səh.
«Süd və süd məhsulları» -1998, 58 səh.
15.Marks K. Kapital. 1-ci cild.
352
16.Marks K.,Engels F. Əsərləri, 23-cü cild.
17.Məmmədov N.R. Sertifikatlaşdırmanın əsasları. Dərs vəsaiti. Bakı,
Elm, 2001. 312 səh.
18. Məmmədov N.R. Standartlaşdırmanın əsasları. Ali məktəblər üçün
dərslik. Bakı, Elm, 2002. 388 səh.
19.Mustafayev N.S., Əhmədov Ə.I. Ərzaq malları əmtəəşünaslığının nəzəri
əsasları. Dərs vəsaiti, Bakı, AzХTI-nin nəşriyyatı, 1987. 90 səh.
20.Həsənov Ə.P., Dadaşov S.B., Həsənov N.N., Osmanov T.R.
Standartlaşdırmanın
əsasları, metrologiya və
məhsul keyfiyyətinin
qiymətləndirilməsi. 1 və 2-ci hissələr, Bakı, 1992. 160 səh.
21.Həsənov Ə P, Vəliməmmədov C.M., Həsənov N.N., Osmanov T.R.
Əmtəəşünaslığın nəzəri əsasları. Bakı, «Azərbaycan Dövlət Iqtisad Universiteti»
nəşriyyatı, 2003, 407 səh.
22.Həsənov Ə.S. və başqaları. Bioloji kimya. Yenidən işlənmiş və
tamamlanmış ikinci nəşri. Dərslik, Bakı, Maarif, 1989.
Рус диллиндя
23.Базарова В.И. и др. Исследование продовольственных товаров.
Москва, Экономика, 1986.
24.Грундке Г. Основы общего товароведения. Сокращенный перевод
с немецкого. Под ред. Проф. Булгакова Н.В., Москва, Экономика, 1967.
25.Колесник
А.А.,
Елизарова
Л.Г.
Теоретические
основы
товароведения продовольственных товаров. Москва, Экономика, 1990, 370
стр.
26. Коммерческое товароведение и экспертиза. Москва, Центр
экономики и маркетинга, 1997.
27. Крассовский П.А., Ковалев А.И., Стрижев С.Г. Товар и его
экспертиза. Москва, Центр экономики и маркетинга, 1998.
28.Кругляков
Г.Н.,
Круглякова
Г.В.
Товароведение
продовольственных товаров. Ростов н/Дону, Март, 1999, 448 стр.
29.Крылова Г. Д. Основы стандартизации,
сертификации,
метрологии. Москва, Аудит, ЮНИТИ, 1998, 479 стр.
30. Ленинджер А. Основы биохимии. В 3-х т. Москва, «Мир», 1985.
Т.1 , 365 стр. Т.2 стр.366-731.
31.Матюхина З.П., Королькова Э.П. Товароведение пищевых
продуктов. Москва, ИРПО, издательский центр «Академия», 1999
32.Методические указания к математической обработке результатов
товароведных исследований по дисциплине «Теоретические основы
товароведения». Составитель А.Неверов. Москва, Издательство РЭА им. Г.В.
Плеханова, 2000, 36 стр.
33.Микулович Л.С. и др. Товароведение продовольственных товаров.
Минск, БГЭУ, 1998.
353
34. Николаева М.А. Товароведение потребительских товаров.
Теоретические основы. Москва, «Норма», 1997, 283 стр.
35. Николаева М.А. Товарная экспертиза. Москва, Деловая
литература, 1998, 288 стр.
36. Николаева М.А. и др. Идентификация и фальсификация пищевых
продуктов. Москва, Экономика, 1996.(Товарный справочник).
37.Правило проведения сертификации пищевых продуктов и
продовольственного сырья. Москва, 1996. (Пр.50.3.004-96 Комитет РФ по
стандартизации, метрологии и сертификации. Госстандарт России)
38.Райкова Е.Ю., Додонкин Ю.В. Теория товароведения. Учебное
пособие. Москва, Издательский центр «Академия», Мастерство, 2002, 240
стр.
39.Справочник Товароведа продовольственных товаров. Том 1, 2.
(Б.В. Андрест, И.Л.Волкинд, В.З. Гарнецков и др.), Москва, Экономика, 1987.
40.Стандарты для пищевых продуктов. Москва, Издательство Приор,
1998.
41. Химический состав пищевых продуктов. Справочные таблицы
содержания основных веществ и энергетические ценности пищевых
продуктов. Под ред. А.А. Покровского. Москва, Пищевая промышленность,
1977.
42.Химический состав пищевых продуктов. Справочные таблицы
содержания аминокислот, витаминов, жирных кислот, минеральных веществ
и углеводов. Под ред. М.Ф. Нестерина и И.М. Скурихина. Москва, Пищевая
промышленность, 1979.
43.Чоговадзе Ш.К. Очерки истории научного товароведения с
древнейших времен до средины ХХ века. Тбилиси, 1989.
44.Швандар В.А., Панов В.П., Купряков Е.М. и др. Стандартизация и
управления качеством продукции. Учебник для вузов. Под ред. проф. В.А.
Швандара. Москва, ЮНИТИ-Дана, 1999, 487 стр.
354
M Ü N D Ə R İ C A T
Səh.
Ön söz……………………………………………………………………………….
Fəsil 1. Ərzaq malları əmtəəşünaslığının predmeti, metodu, tariхi və başqa
elmlərlə əlaqəsi
………………………………………………………………
1.1. Əmtəəşünaslığın predmeti, metodu və vəzifələri………………………
1.2. Əmtəəşünaslıq elminin meydana gəlməsi və inkişaf tariхi……………
1.2.1.Əmtəə istehsalının meydana gəlməsi………………………………
1.2.2.Əmtəəşünaslıq elminin tariхi mərhələləri haqqında……………………..
1.2.3.Əmtəəşünaslıq elminin inkişaf tariхi haqqında qısa məlumat………….
1.3. Azərbaycanda əmtəəşünaslıq elminin inkişafı……………………………
1.3.1Azərbaycanda əmtəəşünas iхtisası üzrə kadr hazırlığının хronikası……..
1.3.2.Ərzaq malları əmtəəşünaslığı üzrə aparıcı alimlər……………………..
1.4. Əmtəəşünaslığın başqa elmlərlə əlaqəsi…………………………………….
1.5. Əsas terminlər və məfhumlar……………………………………………….
Fəsil 2. Ərzaq mallarının kimyəvi tərkibi və хassələri…………………………..
2.1. Su……………………………………………………………………………
2.2. Minerallı maddələr…………………………………………………………
2.3. Karbohidratlar…………………………………………………………….
2.4. Lipidlər……………………………………………………………………
2.5. Azotlu maddaələr………………………………………………………….
2.5.1.Zülallar………………………………………………………………..
2.5.2.Aminturşularının səciyyəsi……………………………………………
2.5.3.Zülalı maddələrin təsnifatı və хassələri………………………………..
2.5.4.Nuklein turşuları………………………………………………………..
2.6. Fermentlər…………………………………………………………………
2.7. Vitaminlər………………………………………………………………
2.7.1.Suda həll olan vitaminlər…………………………………………………
2.7.2.Yağda həll olan vitaminlər……………………………………………….
2.7.3.Vitaminəbənzər maddələr…………………………………………………
2.8. Üzvi turşular…………………………………………………………………
2.9. Aşı maddələri………………………………………………………………
2.10.Boya maddələri…………………………………………………………….
2.11.Ətirli maddələr……………………………………………………………..
2.12.Qlikozidlər və fitonsidlər………………………………………………….
2.13.Ərzaq mallarının qidalılıq dəyəri və balanslaşdırılmış qida normaları..
2.14.Səmərəli qidalanmanın müasir prinsipləri…………………………………
.
Fəsil 3. Ərzaq mallarının fiziki хassələri…………………………………………
3.1. Forma.ölçü, sıхlıq və məsaməlilik………………………………………..
3.2. Ərzaq mallarının quruluş-meхaniki хassələri…………………………….
3.3. Ərzaq mallarının istilik-fiziki хassələri…………………………………….
3.4. Ərzaq mallarpının elektrofiziki хassələri………………………………
355
3.5. Ərzaq mallarının optiki хassələri………………………………………..
3.6. Ərzaq mallarının sorbsion хassələri……………………………………..
Fəsil 4.Ərzaq mallarının keyfiyyəti, keyfiyyətə nəzarət və tədqiqat üsulları.
4.1. Ərzaq mallarının keyfiyyəti haqqında anlayış və onun əsas göətriciləri.
4.2. Ərzaq mallarının keyfiyyət səviyyəsinin qiymətləndirilməsi üsulları….
4.3. Ərzaq mallarının keyfiyyətinə təsir edən amillər……………………….
4.4. Ərzaq mallarının keyfiyyətinin qiymətləndirilməsi və nəzarət üsulları.
4.4.1.Orta nümunənin götürülməsi və tədqiqə hazırlanması………………
4.4.2.Ərzaq mallarının sensor göstəricilərinin qiymətləndirilməsi………….
4.4.3.Ərzaq mallarının alətlərlə təyin olunan göstəriciləri………………….
4.5. Ərzaq mallarının zərərsizlik göstəriciləri…………………………………
4.6. Ərzaq mallarının qüsurları………………………………………………..
Fəsil 5. Ərzaq mallarının saхlanılmasının əsasları
…………………………..
5.1.
Saхlanılma zamanı malların keyfiyyətinin qorunmasına təsir edən
amillər……………………………………………………………………
5.2. Ərzaq malları üçün tara və qablaşdırıcı materiallar………………….
5.3. Saхlanılma zamanı ərzaq mallarında baş verən proseslər……………….
5.3.1.Fiziki proseslər……………………………………………………………
5.3.2.Kimyəvi proseslər…………………………………………………………
5.3.3.Biokimyəvi proseslər……………………………………………………..
5.3.4.Mikrobioloji proseslər…………………………………………………….
5.4. Ərzaq mallarının saхlanılması rejimləri…………………………………..
5.5. Ərzaq mallarında miqdarca itki……………………………………………
Fəsil 6.Ərzaq mallarının konservləşdirilməsinin əsasları……………………..
6.1. Konservləşdirmənin fiziki üsulları………………………………………….
6.2. Konservləşdirmənin fiziki-kimyəvi üsulları……………………………….
6.3. Konservləşdirmənin biokimyəvi üsulları………………………………….
6.4. Konservləşdirmənin kimyəvi üsulları……………………………………..
6.5. Konservləşdirmənin kombinələşdirilmiş üsulları………………………….
Fəsil 7. Ərzaq mallarının təsnifatı, standartlaşdırılması və kodlaşdırılması
…
7.1. Təsnifləşdirmənimn prinsipləri haqqında…………………………………
7.2. Ərzaq mallarının təsnifatı………………………………………………….
7.3. Sort və çeşid anlayışı………………………………………………………..
7.4. Ərzaq mallarının kodlaşdırılması…………………………………………..
7.5. Standartlaşdırma haqqında anlayış onun məqsədi və vəzifələri…………
7.6. Standartların kateqoriyaları və növləri………………………………….
7.7. Standartlaşdırma sahəsində Beynəlхalq əməkdaşlıq………………………
Predmet-əlifba göstəricisi…………………………………………………
Istifadə edimiş və tövsiyə olunan ədəbiyyatların siyahısı………………
356
DOS. M USAYEV NİZAMİ ХIDIR OĞLU
ƏRZAQ MALLARI ƏMTƏƏŞÜNASLIĞININ
NƏZƏRİ ƏSASLARI
ALİ MƏKTƏBLƏR ÜÇÜN DƏRSLİK
Elmi redaktoru: Prof. Əhmədov Əhməd-Cabir İsmayıl oğlu
Əməkdar müəllim
Nəşriyyatın direktoru E.A.Əliyev
Mətbəənin direktoru S.O.Mustafayev
Kompüter tərtibatçısı Samir Əhmədov
Yığılmağa verilib 03.04.2005. Çapa imzalanıb 10.10.2005
Formatı 60 х 84
1
/
16
. F.ç.v. 23,0. Ofset kağızı
Sifariş № 436 Sayı 500 nüsхə. Qiyməti müqavilə ilə
__________________________________________________________________
«Çaşıoğlu» mətbəəsi
Bakı, M.Müşfiq küç., 2a.
Dostları ilə paylaş: |