83
• xarici valyuta əməliyyatlaının məsrəfləri?
• digər xərclər.
Bebliklə, qeydiyyatın yeni sistemi kəmiyyət əlamətlərinə əsasən məsrəflərin
daha dəqiq təsnifatını təqdim edir, faizli və faizsiz məsrəfləri fərqləndirməyə imkan
verir, bank fəaliyyəti haqqında tam məlumat ilə təmin olunur.
Bəzi məsrəflər bankın xərcləri hesabına aiddir. Milli qanunauyğunluğa əsasən
bu məzuniyyət, şəxsi avtomaşınlarda xidməti səfərlər kompensasiyası, elan,
banklararası kreditin ödəniş məsrəfləridir.
«Hesabat ilinin mədaxil və itkilərinə» dair məsrəfləri qrupunu da ayırd etmək
olar: qanunsuz yeyintilər itkisi, kassa əməliyyatları üzrə çatışmayan
vəsait, saxta
pul vəsaitinin, qəpiklərin qəbulu nəticəsində yaranan itkilər. Bütün bu məsrəflər
təminatına görə bankın bilavasitə itkiləri deməkdir.
84
3.2 KOMMERS YA BANKLARININ GƏL R VƏ XƏRC
SƏV YYƏS N Q YMƏTLƏND RlLMƏS
Kommersiya bankının gəlir səviyyəsinin qiymətləndirilməsinin əsas üsulları
kimi bunları ayırd etmək mümkündür:
• gəlir mənbələrinin struktur təhlili;
• maliyyə əmsalları sisteminin təhlili;
• amillərin təhlili.
• Struktur təhlilin maqsədi - əsas gəlir mənbəyini aşkar etməkdən və onu
sabitlik nöqteyi - nəzərindən qitmətləndirməkdən, gələcəkdə də artım
perspektivlərini qoruyub saxlamaqdan ibarətdir.
Misal kimi növbəti təhlil modelini göstərək (cədvəl 3.1).
Gəlir mənbələrinin təhlili modeli. Cədvəl 3.1
Göstərici
Bank A
Bank B
2010-
cu il
2011-
ci il
2012-
ci il
2013-
cü il
2014-
cü il
2015-
ci il
I. Sabit gəlir
mənbəyi
Faizli gəlir
420
510
630
1000
1200
1300
Faizli məsrəf
50
30
500
440
510
650
Faizli marja
170
10
130
560
690
650
Faizsiz gəlir
40
45
50
120
150
195
Faizsiz məsrəf
50
60
65
140
160
190
Faizsiz gəlirin
fazisiz məsrəf
(+),
"yük"(-)
üzərində
üstünlüyü
-10
-15
-15
-20
-10
+5
85
Sabit
gəlir
mənbələrinin
cəmi
160
155
115
540
670
655
II. Qeyri-sabit
gəlir mənbələri
Bazarda
spekulyativ
ə
məliyyatlardan
alınan
gəlirlər(+),
itkilər(-)
+40
+250
+5
-16
+25
Gözlənilməyən
(qeyri-adi)
ə
məliyyatlarda
alınan
gəlirlər(+),
itkilər(-)
+25
+40
+20
-
-
-
Qeyri sabit
gəlir
mənbələrinin
cəmi
+25
+80
+270
+5
-16
+25
III.Digər
məsrəflər
Ehtiyatların
kreditlər üzrə
ödənilməsinə
köçürmələr
20
30
30
20
10
10
Vergilər
20
15
10
50
70
100
Xalis mənfəət
145
190
345
475
574
570
Cədvəl 3.1 - dən göründüyü kimi A və B banklarının gəliri əsas etibarilə
sabit gəlir mənbələrinin hesabına formalaşmışdır. Yalnız A bankı üçün 2010 - cu
il istisna şəkil almışdır. Üç il ərzində A bankının gəliri 145 milyon manatdan
345 milyon manata kimi və ya 2,4 dəfə artdığı halda B bankında bu göstərici 37
Dostları ilə paylaş: |