KIRISH
Bugungi kunning eng dolzarb muammosi - bu 2008 yil AQSHda boshlangan jahon
moliyaviy-iqtisodiy inqirozi, uning ta’siri va salbiy oqibatlari, yuzaga kelayotgan vaziyatdan
chiqish yo’llarini izlashdir.
O’zbekistonda bozor munosabatlariga o’tishning qabul qilingan 5 tamoyili (iqtisodiyotning
siyosatdan ustunligi, davlat - bosh islohotchi, kuchli ijtimoiy siyosat yurgizish, qonun
ustuvorligi, bozor iqtisodiyotiga bosqichma-bochkich o’tish), o’ziga hos islohot va
modernizasiya modeli orqali o’z oldimizga uzoq va davomli milliy manfaatlarimizni amalga
oshirish vazifasini qo’yilishi, "shok terapiyasi" kabi usullardan voz kechilishi.
"Yangi uy qurmasdan turib, eskisini buzmang" degan hayotiy tamoyilga tayangan holda,
islohotlarni izchil va bosqichma-bosqich amalga oshirilishini tanlanishi. O’tish davrida muhimi,
davlat - bosh islohotchi sifatida mas’uliyatni o’z zimmasiga olishi va bunday yondashuvning
ohir oqibatda o’zini to’la oqlashi. Shu o’rinda O’zbekistonda moliyaviy- iqtisodiy, byudjet,
bank-kredit tizimi shuningdek, iqtisodiyotning real sektori korhonalari va tarmoklarining
barqaror hamda o’zluksiz ishlashini ta’minlash uchun etarli darajada zahiralar yaratilganligi va
zarur resurslar bazasining mavjud ekanligi.
Amerikada boshlangan inqirozning bunday tez muddatda tarqalishiga bir tomondan
dunyo davlatlarining ishlab chiqarishi ko’p jixatdan okean orti davlati bilan chambarchas bog’liq
ekani sabab bo’ldi. Ikkinchi tomondan , sayyoramizdagi deyarli barcha davlatlarning Amerika
dolariga muqobil valyuta zaxirasiga ega ekani muammoni yanada chuqurlashtirdi.
Har bir korxonaning ishlab chiqarish jarayoni nafaqat material,mehnat va moliyaviy
resurslaridan foydalanish hisobiga balki asosiy vositalardan foydalanish hisobiga ham
ta’minlanadi.
Asosiy vositalar mehnat qurollari bo’lib ularga quyidagilar kiradi:
-stanoklar;
-ish mashinalari;
-uzatuvchi moslamalar;
-instrument va shu kabilar;
Shuningdek
mehnat
jarayonini
moddiy
sharoitlari-ishlab
chiqarish
binolari,inshootlar,transport vositalari va boshqalardir.
Asosiy vositalardan samarali foydalanishning asosiy ko’rsatkichlaridan biri bo’lib bekor
turishlarni qisqartirish,smenalik koeffisiyentini,yangi texnika va texnologiyani qo’llash
asosida unumdorligini,fond qaytimini oshirish bo;lib hisoblanadi,ya’ni asosiy vositaning har
bir so’miga to’g’ri keladigan mahsulotlar bajarilgan ishlar hajmini ko’paytirish.
Dostları ilə paylaş: |