Microsoft Word Az ekonomi After Corrections doc

91 

---

Doç. Dr. Osman Nuri Aras, Elçin Süleymanov 
canın bütün təhsil müəssisələrinin kompüterlə təchizatı haqqında proqram 
hazırlanmışdır. 
Ölkədə güclü bir elmi potensial olmasına baxmayaraq, bu potensialdan fay- 
dalanılmır. Milli gəlirdən elmi araşdırmalara ayrılan payın dünya ortalamasm- dan 
xeyli aşağıda olduğu görülür. Elmi araşdırmalara milli gəlirdən aynlan payın dünya 
ortalaması 2.2% olmasına qarşılıq, bu nisbət Azərbaycanda 0.2%-dir. Bu nisbətin 
zamanla azalması da görülür. Bu nisbət 1990-cı ildə 0.5% olmuşdur. Elmi araşdırma 
edənlərin sayı (hər 100 min nəfərə 2791) dünya ortalama- smdan (hər 100 min nəfərə 
959) yuxarıdır'®^. Bu vəziyyət elmi araşdırma edən alimlərin gəlir səviyyəsinin aşağı 
olmasına və texniki təchizatın kifayət etmədiyinə işarət edir. Nəticədə aparılan 
araşdırmaların səviyyəsi də aşağı olur. Halbuki təhsil və elmi araşdırmaların inkişafı 
bir ölkənin stratejik inkişaf yönlərindən biri olmalıdır. 
2003-cü ildən başlayaraq 10 illik müddəti əhatə edən ikinci reform proqramı 
çərçivəsində Dünya Bankı, Azərbaycan təhsil sahəsinə 63 milyon dollar kredit 
vərəcəkdir. Bu proqram üç mərhələdə həyata keçiriləcəkdir. İlk mərhələ 4 ili əhatə 
edir. Dünya Bankı bu dövrdə 18 milyon dollar kredit verəcəkdir. Digər iki mərhələ 3 
ili əhatə edir. Dünya Bankı ikinci mərhələdə isə 25 milyon dollar kredit verəcəkdir 
Hökumət tərəfindən hazırlanan və 2004-2007-ci illəri əhatə edən təhsildə inkişaf 
proqramında Azərbaycanın təhsil sisteminin problemləri və həll yollan ümumi olaraq 
qiymətləndirilmişdir. 
Proqramda başlıca problmlər arasında ilk və orta məktəblərdə təhsil səviyyəsinin 
aşağı olması, zəif maddi-texniki infrastruktur, kəndlərdə müəllim çatış- mamazlığı, 
siniflərin və dərs vəsaitlərinin azlığı, dərs proqramlanmn bazar iqtisadiyyatı 
tələblərinə uyğun olmaması, təhsil sisteminin və əmək bazarının zəif inkişafı, 
gənclərin aşağı səviyyədə texniki və ixtisas təhsili alması kimi prblemlər əks 
olunmuşdur. 
Problemlərin həlli üçün proqramda konkret tədbirlər nəzərə alınmışdır. 
Hədəflərin hıyata keçməsi üçün, 4 il içərisində 616.4 milyardd manat (123 milyon 
dollara yaxın) maliyyə vəsaitinin təhsil sektoruna istiqamətləndirilməsi planlaşdırılır. 
Bu vəsaitin yarısından çoxunun təxminən 382 milyardd manatı təhsilin maddi texniki 
infrastrukturunun gücləndirilməsinə xərclənməsi düşünülür. Bunun 227.7 milyardd 
manatı dövlət büdcəsindən, 154.3 milyard manatı büdcə xarici gəlirlərdən təmin 
ediləcəkdir. 
Büdcə və büdcə xarici qaynaqların istifadə edilməsində səmərəliliyin artırılması, 
struktur dəyişikliklərin həyata keçirilməsi üçün 2004-2006-cı illərdə 98.3 milyardd 
manatın sektora istiqamətləndirilməsi planlaşdırılmışdır. Bunun 
Azərbaycan Respublikasında İnsan İnkişafı Haqqında Hesabat 2002, ss. 72-74. 
Dünya Bankı Təhsilin İnkişafına 63 Milyon Dollar Kredit Ayıracaq”, 525-ci Qəzet, (18.03.2003).