Microsoft Word Az ekonomi After Corrections doc

113 

---

Doç. Dr. Osman Nuri Aras, Elçin Süleymanov 
azalan dəniz yolu ilə sərnişin nəqliyyatı, 30-cu cədvəldən də görüldüyü kimi, 
2002-
ci ildə bir əvvəlki ilə görə 27.3% artmışdır. 2003-cü ildə yenidən azalan dəniz 
yolu ilə sərnişin nəqliyyatında 2004-cü ildə 46.3% kimi əhəmiyyətli dərəcədə artım 
yaşanmışdır. 
Dəniz yolu ilə yük nəqliyyatının inkişafı isə belədir; 1960-cı ildə 9.163, 1970-ci 
ildə 13.138, 1980-ci ildə 11.354, 1990-cı ildə 3.870 və 1997-ci ildə 5.008 milyon ton 
dəniz yolu ilə yük daşınması həyata keçirilmişdir'^"'. Statistikaya diqqət edildikdə 
1970-ci illərdən 2005-ci ilə gəlindikdə illər etibariylə dəniz yolu ilə yük nəqliyyatının 
həcminin də 90-cı illənn ortalarına qədər diqqət çəkicək dərəcədə azaldığı görülür. 
1999-cu il istisna olmaqla, 1998-ci ildən etibarən isə dəniz yolu ilə yük daşınmasının 
həcmində ümumiyyətlə artma meylləri hiss olunmur. 
2008-cü ildə dəniz yolu ilə nəql edilən yüklərin həcmi 18 milyon 208 min ton 
olmuşdur. Dəniz yolu ilə daşman yüklərin böyük bir hissəsinin neft və neft məhsullan 
olduğu diqqət çəkir. Bu həcm 2008-cü ildə 72.7% olmuşdur. Dəniz nəqliyyaünm 
fəaliyyət göstərdiyi müxtəlif coğrafi ərazilər arasında Xəzər hövzəsi qabaqcıl yeri 
tutur. 
1990-cı illənn ortalarından 2008-cü ilə qədər nəqliyyat sektorundakı gözlənən 
inkişafda isə, Qazaxıstan neftinin Xəzər dənizindən keçərək Qara dənizə nəql edilməsi 
mühüm rol oynamışdır'^^ 
Cədvəl 30. Dəniz Nəqliyyatı 
İllər
Yük Daşıması (min 
ton)
Yük Daşıması Artım 
Nisbəti(%)
Sərnişin Daşıması 
(min nəfər)
Sərnişin Daşıması 
Artım Nisbəti(%)
1995
5713
-13
60
-1.1
1998
8178
9.0
20
-53.5
1999
7382
-9.7
14
-30.5
2000
8779
18.9
12
-15.1
2001
10247
16.7
11
-8.3
2002
11381
11.1
14
27.3
2003
13272
16.6
13
-7.1
2004
13208
-0.48
19
46.3
2005
13726
3.9
21
10.5
2006
13890
1.1
23
9.5
2007
14586
5.0
25
8.6
2008
15654
7.3
27
8.0
Qaynaq: ARDSK Nəşrləri. 
Dəniz yolu nəqliyyatı fılosuna daxil olmaqla 2004-cü ildə fəaliyyətə keçən 
‘Heydər Əliyev” adlı gəmi, Nijni-Novqorodda yerləşən “Krasnoe Sormova” 
Narodnoye Hozyaistvo Azerbaicanskoi SSR V 1983 Godı
Stat. Ejegodnüc, Bakı, 1983, s.91;
 
Statisticköhnəye Pokazateli Azerbaicana V1997 Godı Stat.
Ejegodnik, Bakı, 1998, s.308.
 
135 
Azərbaycanın İqtisadi İcmalı,
İyul-Dekabr 1999, s.41.