Doç. Dr. Osman Nuri Aras, Elçin Süleymanov
Sığorta Haqqları
Sığorta şirkətlərinin topladıqları sığorta haqqları ildən ilə artır. 2004-cü ildəki
ümumi haqqları miqdarı 2003-cü ilə görə 14.5% artaraq 287.3 milyon manatolmuşdur.
Yığılan sığorta haqqlanmn 92.5%-i könüllü sığorta növlərinə aiddir. Alınan sığorta
haqqlanmn 91.9%-i yerli sığorta şirkətlərinin payına düşür. Sığorta edilən hadisələr
üçün ödənən 70.7 milyon manatisə ümumi sığorta haqqlarının 21.6%-nə müvafiq
gəlir.
Azərbaycanda sığorta sektoru hələ inkişaf mərhələsindədir və iqtisadiyyata
faydası, digər maliyyə təşkilatlanyla müqayisədə, çox deyildir. Ölkənin sığorta
bazarında mövcud sığorta dövriyyəsi Ümumi Daxili Məhsulun (ÜDM) 1%-dən də
azdır^^°.
Sığorta Sektorundakı Təməl Problemlər
Sığorta sektorunun inkişafının yavaş seyr etməsində, yerli xalq və müəssisələrin
sığorta xidmətlərindən olduqca az faydalanmasmın səbəbləri arasında gəlir
səviyyəsinin aşağı olması və xalqın sığortanın faydalanm kifayət qədər bilməməsi
əhəmiyyət kəsb edir.
Azərbaycanda insanların sığorta sektoruna maraqlarının və inamlannm az
olmasının əsas səbəblərindən bir digəri də şirkətlərin məlumatlandınima və tanıtım
fəaliyyətlərinin kifayət etməməsidir.
Ölkənin dinamik inkişafının təməl ünsürlərindən olan sığorta sektorunun inkişafı
və sektorun inam verməsi, xarici investisiyalann ölkəyə axınını da artıracaq amillərdən
biri olacaqdır.
3.3.4.3.
Qiymətli Kağızlar Birjası
Birjanın formalaşması ilə əlaqədar qanuni tənzimləmələr “Qiymətli Kağızlar və
Birjalar Haqqında” qanunun qəbul edilməsi ilə başlamışdır. Birjanın inkişafı
Azərbaycanda özəlləşdirmə mərhələsinin başlaması ilə daha da vüsət almışdır. 30
dekabr 1998-ci ildə Azərbaycan prezidenti tərəfindən “Azərbaycan Respublikasmin
Prezidənti Yanında Qiymətli Kağızlar Üzrə Dövlət Komissiyasının Yaradılması” ilə
əlaqədar fərman imzalamışdır. Qiymətli Kağızlar Biqası haqqında ən mühim
məlumatlar, “Maliyyə Bazarı Haqqında” Milli Depozit Sistemi haqqında Azərbaycan
Respublikası Qanununun 2-ci fəslinin 3.cü maddəsində öz əksini tapmışdır. Qanunun
əlaqədar maddəsində Qiymətli Kağızlar Biıjası ilə əlaqədar dövlət tənzimləməsi
haqqında məlumat vərilərək, iştirakların nə şəkildə və kimlər tərəfindən həyata
keçiriləcəyi açıqlanır. 1998-ci ildən etibarən Qiymətli Kağızlar bazarının qurulmasına
xüsusi diqqət göstərilir. Qiymətli Kağızlar bazarının fəaliyyət prinsipləri isə “dövlət
qısa müddətli istiqrazlarının emisiyası haqqında” qanuna əsasən müəyyənləşmişdir.
A.Azizova, “Minfın Podvodit İtogi ‘Strahovogo’ Goda”,
Zerkalo Qəzeti,
No. 15(108), Bakı, 2002,
ss.16-18.
Dostları ilə paylaş: