Microsoft Word Az ekonomi After Corrections doc

107 

---

Doç. Dr. Osman Nuri Aras, Elçin Süleymanov 
keçən gün daha çox maraq göstərirlər. Ancaq, xarici investorlann sığorta sektorunda 
monopoliyasının qarşısını almaq üçün bəzi məhdudiyyətlər qoyulmuşdur. Məsələn, 
xarici sərmayədarlar ancaq sığorta sektorunun maksimum 49%-nə sahib ola bilərlər. 
Bu səbəblə xarici investorlar ölkədə fəaliyyət göstərən sığorta şirkətini satın 
almaqdansa, onların hissələrinə sahib olmağı üstün tuturlar. 
2009-
ci ilin əvvəli etibariylə ölkədə fəaliyyət göstərən sığorta şirkətlərinin 
nizamnamə sərmayəsinin ümumi həcmi bir əvvəlki ilə görə 46.7% artmışdır. Bu 
çərçivədə 22 yerli sığorta şirkətinin ümumi nizamnamə sərmayəsi 39.7% artarkən, 7 
xarici sərmayəli müştərək sığorta şirkətinin ümumi nizamnamə sərmayəsi 26% 
artmışdır. Nizamnamə sərmayəsinin 82%-i yerli, 18%-i isə xarici sərmayəli müştərək 
sığorta şirkətlərinin payına düşür. Sığorta sektorundakı şirkətlərin ümumi 
sərmayələrinin böyük bir hissəsi 5 fevral 2002-ci ildə qurulan və 1 aprel 2002-ci ildə 
lisenziya alan Beynəlxalq Sığorta Şirkətinə aitdir. 
5 yanvar 1993-cü ildə 436 sayılı “Azərbaycan Respublikası Sığorta Haqqında 
Qanun” çıxardıldı. Daha sonra bu qanunu dövrün tələblərinə uyğunlaşdırmaq 
məqsədiylə yeni “Sığorta Qanunu” 25 iyun 1999-cu meclis tərəfindən qəbul edildi və 
19 Avqust 1999’da Cumhurbaşqanmca onaylanarak qüvvəyə girdi. Sığorta ildə 
sektora dair bu qanunlar xaricində bəzi qanunlar da çıxardılmışdır. 
1994-
cü ildən başlanan neft müqavilələrinin imzalanması Azərbaycana 
böyük miqdarda sərmayə girişinə səbəb olmuşdur. Bunun nəticəsi olaraq, sığorta 
şirkətlərinin böyük bir hissəsi neft sektoruna istiqamətləndirilmişdir. 
Azərbaycanda baş verən xarici vətəndaşlar, vətəndaşlığı olmayan şəxslər və 
xarici hüquqi şəxslər, ölkə vətəndaşlan və şirkətləri ilə bərabər sığorta haqqına 
sahibdirlər. 
Sığorta sektorunda apanlan islahatlar çərçivəsində, Azərbaycanda fəaliyyət 
göstərən sığorta şirkətlərinin quruluş sərmayələri mərhələli olaraq artinimışdır. 4 may 
2000-ci ildə Azərbaycan prezdentinin sığorta haqqında imzaladığı sərəncam 
səpgisində Nazirlər Kabinetində alman qərarlaqə sığorta təşkilatlan üçün mərhələli 
olaraq qərarlaşdınlan quruluş sərmayəsi belədir'^*: 01.01.2002 tarixinə qədər 500 
milyon manat, 01.07.2002 tarixinə qədər 750 milyon manat, 01.01.2003 tarixinə qədər 
1 milyard manat, 01.07.2003 tarixinə qədər 1.5 milyard manat, 01.01.2004 tarixinə 
qədər 2 milyon manat(404.000$). 2005-ci ilin yanvar ayından etibarən isə hər bir 
sığorta şirkətinin nizamnamə sərmayəsinin minimum 2.5 milyon manat(510.000$) 
olmalı olduğuna qərar verilmişdir. 
Azərbaycan Nazirlər Kabinetinin 2004-cü ildə aldığı qərara görə, ölkədə 
fəaliyyət göstərən sığorta şirkətləri nizamnamə sərmayələrinin minimum həcmini 
tədricən 2010-ci ilə qədər 5 milyard manata (təqribən 1.000.000$), təkrar sığorta 
şirkətləri isə 10 milyard manata yüksəltməlidirlər. 2004-cü ildən başla- 
http://bizimasr.media-az.com/arxiv 2002/ivul/148/sosium.html
. (9.4.2003). 
™
“Sığortalarm Nizamnamə Kapitalı 
Aümhf\ Ekspert İqtisad Jurnalı,^^o\5-6
(17-18), 2001, s.4.