Az
ərbaycan İqtisadiyyatı
18 şirkət tərəfindən qurulan Bakı Qiymətli Kağızlar Biqası faktiki olaraq 15
fevral 2000 ci il tarixində qurulmuş və rəsmi açılışı 2004-cü ildə reallaşmışdı. 30
işçidən ibarət ticari salona sahib olan biqa, texniki təhcizat baxımından, hər cür
qiymətli kağızın ticari fəaliyyət görməsi üçün əlvərişlidir. Birja, Avropa Qiymətli
Kağızlar Birjası, İstanbul Qiymətli Kağızlar Biqası, Fessalo- niki Qiymətli Kağızlar
Birjası, INISIT, İnterfaks, Azərbaycan Milli Bankı, Azərbaycan Beynəlxalq Bankı və
Azərbaycan İnvəstisiyalann Təşviqi və Məsləhət Fondu ilə əməkdaşlıq edir'^'.
Biqada ilk illərdə dövlət tərəfindən ixrac edilən daşman qiymətlərin fəaliyyət
görməsinə baxmayaraq, daha sonrakı illərdə kooperativ və anonim şirkətlərə aid
Qiymətli Kağızlar da fəaliyyət görməyə başlamışdır.
Ölkədə Qiymətli Kağızlar bazanmn bütün mənası ilə formalaşdığını və müəyyən
bir fəaliyyət həcminə nail olduğunu demək hələlik tezdir. Xüsusiylə, maliyyə
hərəkətlərinin məhdud olması, iqtisadiyyatda yaşanan problemlər və maliyyə
bazarlara inamsızlıq, informasiya qıtlığı, birjanın inkişafını əhəmiyyətli dərəcədə
əngəlləyir. Gələcəkdə neft sektoruna invəstisiya yatıran xarici şirkətlərin öz daşınan
qiymətlərini bazara çıxarmaları proqnozlaşdmhr ki, bunlarla əlaqədar vacib olan
hüquqi tənzimləmələr də həyata keçirilmişdir.
Qiymətli Kağızlar bazarının inkişafı üçün, həcmləri az da olsa, repo və tərs- repo
fəaliyyətlərinin görülməsi isə mühüm bir addımdır.
Korporativ sənədlər bazarlan da hələlik formalaşmamışdır. Yerli firmaların
olduğu kimi Azərbaycan hökumətinin də Beynəlxalq təhvil bazarlarında hər hansı bir
fəaliyyətinə hələlik şahid olunmamışdır. Özəlləşdirmə mərhələsinin sürətiənməsiylə
istiqraz bazanmn da inkişaf edəcəyi proqnozlaşdırılır.
Azərbaycan qiymətli kağızlar bazanmn başqa problemi isə bazarın xarici
şirkətlər üçün diqqət çəkici olmamasıdır. Bunun əsas səbəblərindən biri bazarda
istifadə olunan daşman dəyərlərin miqdannm çox az olmasıdır. Xarici investorlar belə
bir qiymətli kağızlar bazanna invəstisiya qoymaq istəmir. Çünki xarici invəstorlar
inkişaf etməkdə olan ölkələrin Maliyyə Bazanna milli pul vahidi ilə 4-5% nisbətində
faiz gəliri əldə etmək üçün girməyi sərfəli görmürlər.
Qiymətli Kağızlar Biq asının Nizamnamə Kapitalının artırma məqsədi ilə yeni
invəstorlarla əlaqələrin qurulmasına çalışdır. Nəticədə, biq anın Nizamnamə
Kapitalının 5.4 milyarddd manat həcminə çaür.
Təşkilat fəaliyyətlərinin başladığı gündən 2005 ci ilə qədər, ölkədə qiymətli
kağızlar bazanmn strukturu formalaşmağa çalışılmışdır. Bu struktur Qiymətli Kağızlar
Biq asını, kreditt təşkilatlarını və broker şirkətlərini əhatə edir.
Son illərdə ölkədə daşman qiymətlərin tədavül həcminin artması və yeni daşman
dəyərlərin inkişafı müşahidə edilir. 2003-cü ildə tədavüldə olan əsas
Geniş məlumat üçün bax:
www.bse.az
.
Dostları ilə paylaş: