Doç. Dr. Osman Nuri Aras, Elçin Süleymanov
azalan dəniz yolu ilə sərnişin nəqliyyatı, 30-cu cədvəldən də görüldüyü kimi,
2002-
ci ildə bir əvvəlki ilə görə 27.3% artmışdır. 2003-cü ildə yenidən azalan dəniz
yolu ilə sərnişin nəqliyyatında 2004-cü ildə 46.3% kimi əhəmiyyətli dərəcədə artım
yaşanmışdır.
Dəniz yolu ilə yük nəqliyyatının inkişafı isə belədir; 1960-cı ildə 9.163, 1970-ci
ildə 13.138, 1980-ci ildə 11.354, 1990-cı ildə 3.870 və 1997-ci ildə 5.008 milyon ton
dəniz yolu ilə yük daşınması həyata keçirilmişdir'^"'. Statistikaya diqqət edildikdə
1970-ci illərdən 2005-ci ilə gəlindikdə illər etibariylə dəniz yolu ilə yük nəqliyyatının
həcminin də 90-cı illənn ortalarına qədər diqqət çəkicək dərəcədə azaldığı görülür.
1999-cu il istisna olmaqla, 1998-ci ildən etibarən isə dəniz yolu ilə yük daşınmasının
həcmində ümumiyyətlə artma meylləri hiss olunmur.
2008-cü ildə dəniz yolu ilə nəql edilən yüklərin həcmi 18 milyon 208 min ton
olmuşdur. Dəniz yolu ilə daşman yüklərin böyük bir hissəsinin neft və neft məhsullan
olduğu diqqət çəkir. Bu həcm 2008-cü ildə 72.7% olmuşdur. Dəniz nəqliyyaünm
fəaliyyət göstərdiyi müxtəlif coğrafi ərazilər arasında Xəzər hövzəsi qabaqcıl yeri
tutur.
1990-cı illənn ortalarından 2008-cü ilə qədər nəqliyyat sektorundakı gözlənən
inkişafda isə, Qazaxıstan neftinin Xəzər dənizindən keçərək Qara dənizə nəql edilməsi
mühüm rol oynamışdır'^^
Cədvəl 30. Dəniz Nəqliyyatı
İllər
Yük Daşıması (min
ton)
Yük Daşıması Artım
Nisbəti(%)
Sərnişin Daşıması
(min nəfər)
Sərnişin Daşıması
Artım Nisbəti(%)
1995
5713
-13
60
-1.1
1998
8178
9.0
20
-53.5
1999
7382
-9.7
14
-30.5
2000
8779
18.9
12
-15.1
2001
10247
16.7
11
-8.3
2002
11381
11.1
14
27.3
2003
13272
16.6
13
-7.1
2004
13208
-0.48
19
46.3
2005
13726
3.9
21
10.5
2006
13890
1.1
23
9.5
2007
14586
5.0
25
8.6
2008
15654
7.3
27
8.0
Qaynaq: ARDSK Nəşrləri.
Dəniz yolu nəqliyyatı fılosuna daxil olmaqla 2004-cü ildə fəaliyyətə keçən
‘Heydər Əliyev” adlı gəmi, Nijni-Novqorodda yerləşən “Krasnoe Sormova”
Narodnoye Hozyaistvo Azerbaicanskoi SSR V 1983 Godı
Stat. Ejegodnüc, Bakı, 1983, s.91;
Statisticköhnəye Pokazateli Azerbaicana V1997 Godı Stat.
Ejegodnik, Bakı, 1998, s.308.
135
Azərbaycanın İqtisadi İcmalı,
İyul-Dekabr 1999, s.41.
Dostları ilə paylaş: