Microsoft Word beyn?L umumi huquq docx

Beynəlxalq  kanallar  –  dəniz  və  okeanları  birləşdirə  və  beynəlxalq  gəmiçilik  üçün  istifadə 
olunan hidrotexniki qurğulardır. 
Beynəlxalq kanal hər hansı suveren dövlətin razılığı ilə onun ərazisində çəkilir. Bu 
zaman həmin dövlət razılaşır ki, onun ərazisinin bir hissəsinin həm fiziki coğrafi statusu, həm 
də hüquqi statusu dəyişdirilsin (müvafiq olaraq, quru ərazisi su ərazisinə çevrilir və bu ərazidən 
dəniz  gəmiçiliyini  həyata  keçirmək  üçün  istifadə  hüququ  tam  bərabərlik  əsasında  və  ayrı-
seçkilik olmadan digər dövlətlərə verilir). Hmin dövlət, kanalın sahbi kimi, sərbəst gəmiçiliyi 
təmin  etməyə  borcludur.  Digər  ölkələr  isə  göstərilən  dövlətin  qanunlarına  və  inzibati 
qaydalarına  hörmət  etməlidir.  Bütün  bu  məsələlər,  adətən,  xüsusi  beynəlxalq  sazişlərdə  öz 
hüquqi həllini tapır (məsələn, Şüveyş kanalında sərbəst üzmənin təmin edilməsinə dair 1988-ci 
il Konvensiyası; 
1977-ci ildə ABŞ və Panama arasında bağlanmış Panama kanalı haqqında və 
Panama  kanalının  daimi  neytirallığı  və  istismarı  haqqında  müqavilələr
).  Lakin  bütün 
dövlətlərin  ticarəy  gəmiləri  üçün  açıq  olan  Kill  kanalının  hüquqi  rejimi  AFR  tərəfindən 
birtərəfli qaydada müəyyən olunmuşdur. 
15.  Beynəlxalq  dəniz  təşkilatları.  Dünya  okeanının  müxtəlif  məqsədlərlə  istifadəsində 
dövlətlərin  səylərini  birləşdirmək  və  onların  əməkdaşlığını  inkişaf  etdirmək  üçün  bir  sıra 
beynəlxalq  təşkilatlar  yaradılmışdır.  Onlardan  ən  əsası  1958-ci  ildə  təsis  olunmuş  Beynəlxalq 
Dəniz  Təşkilatıdır 
(BDT).  BDT-nin  əsas  məqsədləri  aşağıdakılardır:  beynəlxalq  ticarət 
gəmiçiliyinin texniki məslələrinə dair dövlətlərin əməkdaşlığına şərait yaratmaq; bu sahədə yol 
verilən  ayrı-seçkilik  tədbirlərinin  və  məhdudiyyətlərin  aradan  qaldırılmasına  dəstək  vermək. 
BDT  insan  həyatının  dənizdə  mühafizəsi,  dənizin  gəmilərdən  çirklənməsinin  qarşısının 
alınması,  balıqtutan  gəmilərin  təhlükəsizliyi  və  digər  bu  kimi  məsələlər  üzrə  konvensiya 
layihələri işləyib hazırlayır.  
  1897-ci ildə Belçikada təsis olunmuş Beynəlxalq dənizkomitəsinin başlıca məqsədi müvafiq 
hüquq normalarının işləyib hazırlanmasından və dəniz hüququnun unifikasiyasından ibarətdir.  
  Dəniz  və  okeanların  öyrənilməsində  beynəlxalq  əməkdaşlığın  inkişaf  etdirilmsi  üçün 
YUNESKO yanında fəaliyyət göstərən Hökumətlərarası okeanoqrafiya komissiyası və Dənizin 
tədqiq edilməsi üzrə Beynəlxalq Şura 
böyük əhəmiyyət kəsb edir. 

---

  1979-cu  uldə  fəaliyyət  göstərən  Beynəlxalq  dəniz  peyk  rabitəsi  təşkilatının  ( NMARSAT) 
məqsədi Yerin süni peykləri vasitəsilə dənizin gəmilərinin gəmi sahibləri ilə və bu təşkilatı təsis 
etmiş dövlətlərin müvafiq orqanları ilə əlaqəsini gecə-gündüz və tez təmin etməkdən ibarətdir.  
Mövzu12: BEYNƏLXALQ EKOLOG YA HÜQUQU 
Plan: 
1.Beynəlxalq ekologiya hüququnun anlayışı və mənbələri 
2. Beynəlxalq ekologiya hüququnun prinsipləri 
3. Beynəlxalq ekologiya hüququnun mənbələri 
4. Dəniz mühitinin mühafizəsi 
5. Dənizin canlı ehtiyatlarının mühafizəsi 
6. Beynəlxalq çay və göllərin mühafizəsi 
7. Ətraf mühitin radioaktiv yoluxmadan mühafizəsi 
8. Heyvan və bitki aləminin müdafiəsi 
9. Ətraf mühitin müharibə dövründə qorunması  
10. Ətraf mühitin mühafizəsi sahəsində beynəlxalq təşkilatlar 
 
                                              Ədəbiyyat siyahısı.   
  Виноградов С.В. Международного право и охрана атмосферы. М.., 1987. 
  Зашита окружающей среды в международном гуманитарном праве. М..,1995. 
  Кириленко  В.П.,  Сидорченко  В.Ф.  Мореплавание  и  предотварщение  загрязнения 
Мирового океана (международно-правовые). М..,1985. 
  Колбасов О.С. Международно-прававая охрана окружающей среды. М.,1982. 
  Мировой  океан  и  международное  право:  защита  и  сохранение  морской  среды. 
М..,1986. 

---

  Сперанская  Л.В.    Международно-прававая  ответственностъ  государств  за 
загрязнение Мирового океана. М..,1984. 
  Сперанская  Л.В.,  Третъякова  К.В.  Международное  право  окружающей  среды. 
М.,1995. 
  Тимошенко  А.С.  Формирование  и  развитие  Международного  права  окружающей 
среды. М..,1986. 
  Шишко  А.А.  Предупреждение  трансграничного  загрязнения  (международно-
правовые). Киев, 1990.  
  Brnie P.W., Boyle A.E. International Law and the Environment. Oxford, 1995.  
  Brnie  P.W.,  Boyle  A.E.  Basic  Dokuments  on  International  Law  and  the  Environment. 
Oxford, 1995. 
  Mitchell R.B. International Oil Pollution at Sea. Cambridge, 1994.  
 
1.Beynəlxalq  ekologiya  hüquqununanlayışı  və  mənbələri.  Beynəlxalq  ekologiya  hüququ  - 
ə
traf  mühitin  çirklənmədən  qorunması  və  təbii  ehtiyatların  rasional  istifadəsi  ilə  bağlı 
dövlətlərarası münasibətləri nizama salan normaların məcmusuna deyilir. 
  Təbiətin  qorunması  və  onun  ehtiyatlarından  məqsədəuyğun  istifadə  olunması  –  müasir 
dövrün  qlobal  problemlərindən  biridir.  Bu  problemin  həllində  bütün  dövlətlər  maraqlı 
olmalıdırlar. 
    Müasir dövrdə ayrılıqda bir dövlət üçün ekoloji təhlükəsizlik sistemi yaradılması, demək 
olar ki, qeyri-mümkündür. Yalnız birgə səylərlə,  müvafiq hüquqi rejim  yaratmaqla, bu günkü 
və gələcək nəsillərin sağlam yaşayışını və inkişafını təmin etmək olar. Buradan belə bir məntiqi 
nəticə  alınır  ki,  ətraf  mühitin  qorunub  saxlanmasında  və  ekoloji  ehtiyatların  adekvat 
mühafizəsində beynəlxalq ekologiya hüququ həlledici rol oynaya bilər və oynamalıdır. 
  Beynəlxalq  ekologiya  hüququnun predmetinə  aşağıdakı  məsələlər daxildir:  1)  ətraf  mühitə 
müxtəlif mənbələrdən dəyən zərərin qarşısının alınması, azaldılması və aradan qaldırılması; 2) 
təbii ehtiyatların ekoloji baxımdan əsaslandırılmış rasional istifadəsi rejiminin  təmin edilməsi; 
3) ətraf mühitin  mühafizəsi ilə bağlı dövlətin elmi-texniki əməkdaşlığı. 

---