Microsoft Word BÄ°LÄ°msel eksen 20++
Yüklə 4,84 Mb. Pdf görüntüsü
|
Bilimsel Eksen-Sicientific Axis-Научный Меридиан/Yıl-Year-Год 2017/Sayı-Number-Число 20 32 Paşabahçe Şişe-Cam Fabrikası ve Beykoz “Çeşm-i Bülbül”leri: Paşabahçe’nin Beykoz tarafından girişinde Şişe-Cam Fabrikası vardı. Türki- ye’nin çay bardağı, su bardağı, sürahi, şişe, kavanoz vb. gibi ihtiyaçlarını bu fabri- kada üretirlerdi. Ayrıca, Osmanlı devri cam işçiliğine kadar uzanan “çeşm-i bül- bül”ler de Beykoz’da yapılırmış. Bende de babadan kalan çok güzel, tarihî bir çeşm-i bülbül var. Gözüm gibi koruyorum. Tanınmış Beykozlular (Kelle İbrahim, Komik Mustafa): Beykoz, bir zamanlar Boğaziçi’nin incisi idi. Tabiat bozulmadığı için yeşillik- ler de boldu. Beykoz paçası, Beykoz İşkembesi, Beykoz kalkanı gibi yiyeceklerin yanında, “KELLE İBRAHİM” adlı tarihe mal olmuş bir futbolcusu ile “KOMİK MUSTAFA” adlı çok neşeli, çocukların dostu bir ağabeyimiz vardı. Şahinkaya Caddesi üzerindeki evlerinin önünden her geçişimizde, onu evlerinin köşesinde görür sohbet ederdik. Ayhan Işık’ın da Beykozlu olduğunu söylerler… Bugün yaşayan Beykozlulardan birisi de Türk Ocağı Beykoz Şubesi Reisi Mustafa Arman’dır. Ortaçeşme İlkokulu’nda uzun yıllar müdürlük de yapan Mus- tafa’yı hemen her Beykozlu tanır ve sever. Ocağın sosyal faaliyetlerini düzenleyen ve Beykozlu gençlerin aydınlanmasını sağlayan Mustafa Hoca 76 yaşına rağmen her gün Çayırda koşar ve yazları da Poyraz’da denize girip yüzerek sağlıklı kalma- yı başarmıştır. Tanıdığım öteki Beykozlular şimdi yaşıyorlar mı, ne yapıyorlar, bilemiyorum… Beykoz benim gönlümde yaşayan bir Boğaziçi güzeli… Çocukluğumun beş, üniversite gençliğimin iki yılı burada geçti. Yılda bir kere bu güzel beldeyi ziyaret etmeye çalışıyorum. Gözümde her zaman tütüyor ama kısmet….Yetmiş yıl sonra aklımda kalanlarla Beykoz’u ve Beykozlu dostlarımı anlatmaya çalıştım. Bu dün- yadan göçüp gidenlere Rahmet, kalanlara sağlıklı günler diliyorum. Ankara (Batıkent), 15 Ağustos 2015 Bilimsel Eksen-Sicientific Axis-Научный Меридиан/Yıl-Year-Год 2017/Sayı-Number-Число 20 33 ЯСАУИ ДҮНИЕТАНЫМЫ ЖƏНЕ ҚАЗІРГІ ДІНИ КӨЗҚАРАСТАР НАУЧНОЕ МИРОВОЗЗРЕНИЕ И СОРЕМЕННЫЕ РЕЛИГИОЗНЫЕ ВЗГЛЯДЫ ЯСАВИ SCIENTIFIC WORLDVIEW AND CONTEMPORARY RELIGIOUS VIEWS YASAWA YESEVİ DÜŞÜNCESİ VE ŞİMDİKİ DİNÎ ANLAYIŞ Nargiza BALTABAYEVA * - Bagila PANZABEK ** (Балтабаева Наргиза) (Панзабек Бағила) Аңдатпа Бұл мақалада түркі дүниесінің ғұламасы Қ. А. Ясауидың көзқарастары мен діни танымы жөнінде сөз болады, сонымен бірге қазіргі қазақ əдебиетіндегі зерттелу мəселесі қарастырылады. Кілт сөздер: Сопылық, ислам, дін, поэзия, түркі, ілім. Аннотация В данной статье речь идет о религиозных взглядов и познаний мира тюркского мыслителя А. Ясави, а также рассматривается проблема исследовательности (изученности) в современной казахской литературе. Ключевые слова: Суфизм, ислам, религия, поэзия, тюркский, учение Abstract In this article we are talking about religious beliefs and world knowledge of the Turkic thinker A. Yasavi, as well as the problem of issledovatelnosti (study) in modern Kazakh literature. * Kazak Devlet Kızlar Pedagoji Üniversitesi Öğretim elemanı. Almatı/KAZAKİSTAN ** Kazak Devlet Kızlar Pedagoji Üniversitesi Öğretim elemanı. Almatı/KAZAKİSTAN Bilimsel Eksen-Sicientific Axis-Научный Меридиан/Yıl-Year-Год 2017/Sayı-Number-Число 20 34 Keywords: Sufism, Islam, religion, poetry, Turkish, doctrine Öz Bu makelede, Türk dünyasının alimi H.A. Yesevinin düşüncesi ve dini bakış açısı hakkında bahsedilir. Bununla birlikte Yesevinin Yeni Kazak Edebiyatindaki yeri de araştırılmaktadır. Anahtar Kelimeler: Tasavvuf, islam, din, şiir, türkü, ilim. Қазақ халқында Қожа Ахмет Ясауиге деген құрмет ерекше қалыптасқан. Оның себептері де жоқ емес. Қожа Ахмет Ясауи «Хужжат аз-закирин», «Танбих уз-заллин», «Рисала дар əдəб-ул-тарихат», «Мират ул-қулуб», «Фақырнама», «Дафтари сани» (Екінші дəптер), «Диуани хикмет» сынды еңбектерімен белгілі. Ясауи ой- танымын қазақ болмысынан бөліп қарауға əсте болмайды. Ол берісі – қазақ, арысы – алаш, қала берді адамзаттың маңдай түзер темірқазығы! Ясауи дүниетанымы – қазақ ғылымының бастамасы. Ясауи ілімі – миратул құлыпты, яки көңіл айнасын тазартатын, жүректің көзін ашатын Алла-Тағаланың Хақ Расуліміз (с.ғ.с.) арқылы жіберген ұлық ілім. Ясауи ілімі - ең алдымен рухани-моральдық ілім. Түркі халықтарына ортақ ұлы ойшыл Ясауи жасаған ілім өз бастауын түркі халықтарының ғасырлар бойы қалыптасқан рухани құндылықтарынан алады. Қожа Ахмет Ясауи осы рухани құндылықтарды жинақтап, қорытып, оны ислам дінінің қағидаларымен үйлестіріп, біртұтас ілімге айналдырды. Ол өз ілімінің барлық қағидаларын ханафи мазхабы ұстанымдарының аясында дамытты. Ясауи ілімі барша түркі халықтарының, соның ішінде ол дүниеге келген өлкенің иесі - қазақ халқының да ислами дүниетанымына негіз болып қаланды. Қазақ халқының діни-ислами түсініктері Ясауи ілімінің аясында қалыптасты. Ұлттың ар-ождан кодексі рөлін атқарған Ясауи ілімінің негізгі ұстанымдары қазақ халқының рухани-моральдық қағидаларында көрініс тапты. Мұның нақты мысалын біз халқымыздың ізгілікке, имандылыққа негізделген əдет- ғұрып, салт-дəстүрлерінен, жыр-аңыздары мен мақал-мəтелдерінен, кешегі жыраулар поэзиясы мен би-шешендердің нақыл сөздерінен, Абай, Шəкəрім, Мəшһүр Жүсіп секілді көрнекті тұлғаларымыздың туындыларынан айқын аңғарамыз. Қожа Ахмет Ясауидің өмірі мен шыққан тегі, өскен ортасы, əдеби дəстүрі туралы мəліметтер аз сақталған. Бұған басты себеп, Кеңес үкіметі кезеңінде Ұлы ғұламаның өмірі мен шығармашылығы зерттелмей келді, ал өзі бірыңғай діншіл, мистик ақын, оның шығармалары зиянды деп теріс қорытынды жасалды. Yüklə 4,84 Mb. Dostları ilə paylaş:
|