Microsoft Word Borchali-Folklor-ornekleri-dastanlar
Yüklə 4,22 Mb. Pdf görüntüsü
|
182 də Hürü sənə arvad olmayacaq. Piri yenə dediyinnen dönmədi. Mən onu axtaracağam, tapacağam. O mənim olmalıdı. Həm də mənimdi. Kişi kor-prşman evə döndü. Bir gün qala bəyi Piriyə dedi: – Piri, aşiqsənsə Başıaçığa 1 bir tərif de. Piri aldı görək nə dedi: Başaçıqda ala gözlü bir sona, Çaldı məni, aldı məni haradan?! Gəlməyəydim sənsiz olan dünyaya, Kaş ki, onu verməyəydi Yaradan. Başaçıqda bir yolçunun yolu çən, Bir səyyadın toru kədər, ovu qəm. Bir aşiqin ürəyi dərd, gözü nəm, Bəxt yığvalı don geyinib qaradan. Başaçığın sultanı o, xanı o, Sevən könlün təbibi, dərmanı o, Qan-qan deyən buyruğu, fərmanı o, Tapammıram, tapım, Allah haradan? Qala bəyi Piriyə baxdıqca ürəyi yanırdı. Dedi: - Mən tünel qazmışam gecə qaçaq gedək qızın atasınnan soruşaq qızın yerini. Onlar gecə qaladan qaçdılar. Gəlib Qara dədənin qapısını döydülər. Qara dədə qapını açanda Pirini gör- dü. Kişinin Piriyə yazığı gəlirdi. Ona görə də dedi: - Piri, niyə gəlibsən çıx get. Onsuz da Hürü ölüb. Qala bəyi dedi: - Kişi, çox o yan bu yan danışma. Qanın tökərəm, qızın yerini deməsən səni iki bölərəm. Qara dədə ixtiyar vaxtında qan eləmək istəmirdi. Ona görə yenə mülayim dedi: - Bala çıx get, Hürü qəbirdədi. Get qəbirstanlıqda görərsən. Qala bəyi hirsli xəncəri çəkib Qara dədəni vurdu. Piri elə bildi 1 Başıaçıx – Gürcüstanın qədim adıdır. 183 xəncəri kişiyə yox Hürüyə dəydi. O da qala bəyini vuruf öldür- dü. Qara dədə can verirdi. Piri başını dizinə almışdı. Qara dədə Piriyə and verirdi ki, axtarma mənim balamı. Məni biabır eləmə, çıx get yad bir ölkəyə. Haya-haraya hamı gəlmişdi. Piri əlləri qanlı yenə tütək çalırdı. Arvadlar üzlərini cırırdı ki, bu işin axırı pis olacaq. Qara dədə dedi: - Onu burdan çıxarın rahat ölüm. Piri oxuya-oxuya gedirdi. Ay qız, adın Hürüdü, Duman dağı bürüdü Dərdini bil çəkməkdən Yazıq canım çürüdü. Ay qız, adın Hürüdü, Gülüm kimin gülüdü? Eşqinnən bil bu aşiq Divanədən dəlidi. Ay qız adın Hürüdü, Qalan ocaq gülüdü. İnandığım, inamım, Məhəmməddi, Əlidi. Qara dədə ölmüşdü. El yana-yana ağlayırdı. Pirini də yenə qalaya salmışdılar. Hər gün sonsuz bacısı Qara dədəinin qəbri- nin üstünə gələrdi. Doyunca ağlayıb gedərdi. Halayı-hablı qardaş, Qızıldan qablı qardaş, Bəzirgən getməz, xoca satmaz Bə hardan tapmalı qardaş. İndi sizə kimdən deyim Hürüdən. Kişi Hürünü gətirib əmisi oğluna bir balası kimi təhvil verdi. Hürü oğlan paltarı geyinirdi. Hamı onu oğlan kimi tanıyır- dı. Çölə bəzən mal-qaranı otarmağa da gedirdi. Hürü kişinin qızlarından xalça toxumağı öyrənib gözəl xalçalar toxuyurdu. 184 Hamı onun əl işini bəyənirdi. Adını Qızbəşir qoymuşdular, çün- ki onu oğlan bilirdilər. Hürü sazı elə çalırdı dağların daşı yumu- şalırdı. Hər gün səhər tezdən ağlıya-ağlıya sazı çalıb oxuyardı: Yerdən-göydən üzülübdü, Ay camaat, əlim mənim. Alçal, alçal, uca dağlar, Qoy görünsün elim mənim. Bir sonam göldə qalıbdı, Ceyranım çöldə qalıbdı, Söhbətim dildə qalıbdı, Vaxtsız solub gülüm mənim. Yaman halda pərişanam, Harda qalıb-atam anam?! Obasına gün dolanan Lal olubdu dilim mənim, Ev yiyəsinin Hürüyə yazığı gəlirdi. Xətrini dünyalar qədər istəyirdi. Həmişə Qarsın meydanında aşıqlar yarışanda Hürünü də aparardı. Kişi öz balalarından Hürünü seçmirdi. Lakin gələn bir günnən Hürünün yanağının qırmızısı solmuşdu. Hürü qürbə- tə dözə bilmirdi. Yağış yağanda, şimşək çaxanda, günəş çıxanda səhər-axşam hər vaxt vətən deyirdi. Gələnlər-gedənlər Hürüyə Qara dədənin ölümünü demirdi. Kişi Qarsa yaymışdı ki, Vətən oğlu Qara dədənin bacısı oğludu. Hürünün bibisinin əri hərdən bir gəlib qızı yoxluyurdu. Lakin olan işlərdən ona heş nə danış- mırdı. Gələndə əmisi oğluna möhkəm-möhkəm Hürünü tapşı- rırdı. Hürü də onnan xəcalət çəkib Pirini soruşmazdı. Lakin canı qalardı ki, görəsən necə olub. Bir gün evin yiyəsi gəlib dedi ki, hazırlaş Vətən oğlu, sizin dağlardan Qarsa bir neçə aşıq gəlib, səhər deyişmə olacaq. Hürü bütün gücəni sevindiyinnən yatmadı. Səhər tezdən oyanıb sazını kökləyib yola düşdü. Meydan camahatnan dolu idi. aşıqlar deyi- 185 şirdi. Hürüyü görən kimi hamı yerbəyerdən Vətən oğlu dedilər. Hürü sazı köynəyinnən çıxarıb aldı görək nə dedi: A dağlardan gələn aşıq, Darıxmışam, elimnən de. Ölən kimdi, qalan kimdi Hal-əhvalı dərinnən de. Şam düyədən, Qır dağınnan, Sənəkuçan oylağımnan, O yurd yeri yaylağımnan, Şinditəki Pirimnən de. Məni Qara qul verdirən, Ürəymi yarı böldürən, Hürüyü Pünhan öldürən Açılmayan sirrimnən de. Aşıq arif adam idi. O saat Hürünü tanıdı, axı şayə gəzirdi ki, Hürü sağdı. Ürəyi qübar eylədi, Qara dədə yadına düşdü. Sa- zı “İbrahimi” üstə kökləyib bir xeyli çaldı. Sonra görək nə dedi: Qürbət eldə solan gözəl, Sizin ellər yerindədi. Aşıq deməz yalan, gözəl, Dərdin elin dilindədi. Məcnun kimi çölü gəzər, Hürü deyər, Hürü gəzər, Divanətək Piri gəzər, Yazıq yaman zülümdədi. Ya bir yolluq al canını, Ya da göndər dərmanını. Ver eşqiyin fərmanını İxtiyarı əlindədi. Yüklə 4,22 Mb. Dostları ilə paylaş:
|